Γιαννούλης Χαλεπάς H κοιμωμένη μου, 06.01.2014
Είδα την παράσταση, Γιαννούλης Χαλεπάς:Η κοιμωμένη μου. Στο θέατρο τέσσερις εποχές. Μια πιστή βιογραφία.
Μέσα από ένα ατμοσφαιρικά φιλόξενο φουαγέ με ζεστό τσάι και καφέ να σε περιμένει και το χώρο της παράστασης να προκαλεί την αμεσότητα στο θεατή με τους ηθοποιούς, απόλαυσα χθες βράδυ μια υπέροχη παράσταση. Αρχικά το βραβευμένο έργο του Γ. Χριστοδούλου, καλογραμμένο, διέθετε όλες τις προϋποθέσεις για ένα τέλειο αποτέλεσμα. Η σκηνοθεσία του Γ. Μόρτζου πραγματικά εμπνευσμένη. Αλλά και οι ηθοποιοί, οι καλύτερες επιλογές. Η Λήδα Κατσούλη, σαν ανεψιά, με τη γλυκιά της παρουσία, απάλυνε την ένταση, όχι μόνο στο Γιαννούλη Χαλεπά κατά τη ροή του έργου, αλλά και στο θεατή. Ο Π. Αποστολόπουλος με τα “χίλια πρόσωπα”στις εναλλαγές και μεταπτώσεις που ο ρόλος απαιτούσε κάθε φορά, ήταν μοναδικός.
Κι αφήνω τελευταία τη Γιούλη Ζήκου, την αγαπημένη φίλη, με άφησε έκπληκτη, άφωνη αρχικά με τη μεταμόρφωσή της. Αυτή η γλυκιά μορφή.. μια μαινάδα.. μια μάνα δεσποτική, σκληρή από τον ατέρμονο πόνο, τη μοναξιά, την ευθύνη, τη νοοτροπία, τις δυσκολίες κι ακόμα κάποια διαταραχή, αρρωστημένη πλευρά, που οι συνθήκες την έκαναν πιο φανερή. “Μη με μισήσεις”, μου είπε λίγο πριν την παράσταση.. Δεν μπόρεσα να φανταστώ τέτοια μεταστροφή και χαμογέλασα. Μα είναι μια σπουδαία ηθοποιός, τόσο εκφραστική, αληθινή, μια “τραγωδός”. Ναι, πραγματικά απέδωσε τη μάνα του καλλιτέχνη με την καταστροφική της αγάπη απόλυτα πιστά. Μας καθήλωσε.. Έμεινα άφωνη και για αρκετή ώρα μετά… Με δυσκολία συγκράτησα τα δάκρυά μου.. Δάκρυα από ποικίλα συναισθήματα..
«Ματωμένος Γάμος» του Λόρκα
Θεατρική Ομάδα των Πολιτιστικών Δεσμών Κύμης-Αλιβερίου.
Είδαμε την παράσταση στις 23/8/15 στο θέατρο του Λαογραφικού Μουσείου Κύμης. Παρ’ όλο που υπήρχε δυσκολία να το απολαύσει κάποιος λόγω της κοσμοσυρροής, έμειναν οι καλύτερες εντυπώσεις από τους θεατές.
Η σκηνοθετική άποψη του Δημήτρη Κεχρή με τη λιτή και αφαιρετική προσέγγιση του έργου, άφησε ελεύθερα να δεσπόσουν τα ουσιαστικά στοιχεία του δημιουργού. Μέσα από τη δραματική πλοκή- με το δίπολο «έρωτας,θάνατος», τον προβληματισμό γύρω απ’ αυτό, τη λύτρωση που απορρέει απ’ το θρησκευτικό αίσθημα, με την υπερβατική έκφραση που προσεγγίζει την αρχαία ελληνική τραγωδία, με τα λυρικά στοιχεία, αλλά και με τα στοιχεία που αναδεικνύουν τον αγροτικό χαρακτήρα του έργου καθώς και τη συγγένεια με τη δημοτική μας ποίηση- η απόδοση των ρόλων και οι μουσικές παρεμβάσεις, δημιούργησαν μια ολοκληρωμένη και επιτυχημένη παρουσίαση του έργου. Όλοι οι ερμηνευτές ζωντάνεψαν με επιτυχία τους ρόλους του έργου και έδωσαν ψυχή στην παράσταση. Σε όλους τους συντελεστές, ηθοποιούς μουσικούς, σκηνογράφους, ενδυματολόγους, τεχνικούς, φροντιστές, αξίζουν πολλά-πολλά συγχαρητήρια. Πάντα όλοι να είστε καλά και να δημιουργείτε. Το έχει μεγάλη ανάγκη ο τόπος μας και ιδιαίτερα αυτές τις δύσκολες εποχές.
Κονιστρών)
«Μην έρθεις απόψε», Θεατρικός μονόλογος στο «μπαράκι της Διδότου», 07.02.2017
Συνομιλήσαμε με τη Ζανέτ χθες βράδυ. Τη Ζανέτ της Νιόβης Ιωάννου. Αφουγκραστήκαμε τις αλήθειες της αναμοχλεύοντας και τις δικές μας αλήθειες. Μέσα από την μοναξιά που αναδεύει το είναι της, νιώσαμε πίκρα, αγανάκτηση, θυμό αλλά κι αγάπη κι έρωτα, κινητήρια δύναμι, που κάνει τις λέξεις να κυλούν αβίαστα να γίνονται ρόλοι, πράξεις , αισθήσεις, προβληματισμός…
Κι όλα αυτά μέσα από την εκπληκτική ερμηνεία της Κατερίνας Γκατζόγια, με την εξαιρετική παρέμβαση σκηνοθετική του Δημήτρη Βαρβαρήγου, στην παρουσίαση του θεατρικού μονολόγου «μην έρθεις απόψε». Μια παράσταση άρτια δομημένη, με την υποβλητικά λιτή της παρουσίαση, δίνοντας έμφαση στην κραυγή της γυναίκας, της Ζανέτ, που εγκλωβισμένη στο δικό της κόσμο και μέσα από τις ρωγμές της ψυχής της, αναζητάει απεγνωσμένα την αγάπη και το φως.
Ζεστό το περιβάλον, με τη μουσική να συνοδεύει ανάλογα την κάθε σκέψη της Ζανέτ και το φωτισμό να εναλλάσεται εστιάζοντας κάθε φορά στις εκφράσεις της, από τον Νίκο Επίσκοπο.
Ήταν πραγματικά μια υπέροχη παράσταση. Ανεπιφύλακτα τη συνιστώ. Συγχαρητήρια σε όλους!!! Καλή συνέχεια
Τρεις Βάλτοι – Μαρίνα Τσβετάγιεβα του Δημήτρη Βαρβαρήγου, 20.2.2017
Είδα την παράσταση «Τρεις Βάλτοι, Μαρίνα Τσβετάγιεβα» στο Life and Art Theatre στο Γκάζι. Ένας θεατρικός μονόλογος. Ανέλπιστη η αίσθηση που με πλημμύρισε με την έκφραση της Μαρίας Συμεών και που την κράτησε ζωντανή μέχρι το τέλος της παράστασης. Πάθη, έρωτες, αγάπη, συναισθήματα ανθρώπινα, αληθινά, πρόβαλαν μέσα από το κείμενο του Δημήτρη Βαρβαρήγου με τη μοναδική υποκριτική της Μαρίας. Διαφορετική η Μαρία Συμεών στο έργο αυτό, αβίαστα «γίνεται ρόλος», εξομοιώνεται με τη Μαρίνα Τσβετάγιεβα ακόμα και οπτικά. Από μέσα της ξεχείλισε η ποιητική έκφραση εκείνης της μεγάλης ποιήτριας, που μας άγγιξε με αμεσότητα .
Η δεξιοτεχνία του σκηνοθέτη Γιάννη Διαμαντόπουλου, πυροδότησε το ταλέντο της Μαρίας Συμεών, για να ζωντανέψει το κείμενο του συγγραφέα με τις βαθιές του έννοιες και την ποιητική του διάσταση. Ένα εξαιρετικό κείμενο γύρω από την πολυτάραχη ζωή και το έργο της μεγάλης Ρωσίδας ποιήτριας. Γυναίκας καλλιεργημένης, από λόγιο και καλλιτεχνικό περιβάλλον, ασυμβίβαστης όμως κοινωνικά, στα ταραγμένα χρόνια της Ρωσίας στις αρχές του 20αιώνα, με συναισθήματα ανθρώπινα, κόρης, μάνας, συζύγου, ερωμένης. Με τον έρωτα και το πάθος να κατακλύζουν την ψυχή της και να αιχμαλωτίζονται στις λέξεις της μέσα στην ποίησή της – μια λύτρωση για την ίδια – δοσμένα μέσα απ’ την πένα του Δημήτρη, τόσο ρεαλιστικά, κεντρίζουν το νου, τις αλήθειες και προκαλούν συγκινησιακή φόρτιση.
Με ρομαντική διάθεση, καθώς λέει ο ίδιος ο συγγραφέας, μπήκε στην ψυχή της ηρωϊδας του και την ακολούθησε βήμα-βήμα, χαράζοντας στο δέρμα του και στην γραφή του, τις ομορφιές, τις δυσκολίες και ότι σκληρό εκείνη βίωσε με την αντίστασή της στην μπουρζουαζία του τόπου της και με την επιβίωσή της σ’ ένα καθεστώς με συλλήψεις και διωγμούς από τους μπολσεβίκους. Αντίστασή της, η ποίηση των αγαπημένων της, του Μαγιακόφσκυ, του Πάστερνακ, της Σοφίας Παρνόκ, της Άννας Αχμάτοβα κι η δική της ποίηση, απόσταγμα απ’ τον έρωτα και τη ζωή της, στάθηκαν στήριγμα στην ίδια και στην οικογένειά της, που ήταν σκορπισμένη με απώλειες φυλακίσεις κι εξορίες. Πρωτοποριακή γυναίκα που πλήρωσε το τίμημα αναζητώντας την απόλυτη ελευθερία της μέσα απ’ το θάνατο. Το έργο της μεγάλο, που όμως άργησε να αναγνωριστεί, μέχρι η ίδια η κοινωνία να αλλάξει.
Με την καλλιτεχνική προσέγγιση και σκηνογραφική τοποθέτηση του Χάρη Σεπεντζή, τη μουσική της Μαρίας Συμεών και τη συμβολή όλων των συντελεστών του έργου, η παράσταση χαράχτηκε βαθιά στις αισθήσεις μας.
Τη συστήνω ανεπιφύλακτα με τα θερμά μου συγχαρητήρια σε όλους. Καλή συνέχεια!!!
«Θα σε δω στην πρεμιέρα» του Δημήτρη Αλεξίου, 09.12.16
Είχα τη χαρά το προηγούμενο Σάββατο να παρακολουθήσω την παράσταση στο θέατρο ΚΟΡΟΝΕΤ στο Παγκράτι, «Θα σε δω στην περεμιέρα», του αγαπημένου φίλου, δικηγόρου και συγγραφέα Δημήτρη Αλεξίου. Μέχρι τώρα γνώριζα το Δημήτρη σαν συγγραφέα μυθιστορημάτων και μέσα από τη Λέσχη Ανάγνωσης Κονιστρών όπου συζητήσαμε το υπέροχο βιβλίο του «Αλάτι Κόκκινο» και γενικά μιλήσαμε μαζί του για τη ζωή και το έργο του. Όμως τώρα, είδα και μια άλλη διάσταση στο Δημήτρη. Το θεατρικό συγγραφέα και τον ηθοποιό. Ομολογώ πως ήταν αναμενόμενο σε μένα, φάνηκε απ’ την πρώτη μας συνάντηση η πολυτάλαντη παρουσία του….
Το έργο του αφορά μια σπαρταριστή κωμωδία που παρουσιάζει την τελική πρόβα-προετοιμασία για την πρεμιέρα μιας παράστασης με τίτλο «Κίτρινα τριαντάφυλλα». Όμως απ’ ότι φαίνεται τίποτα δεν πάει καλά σ’ αυτήν την προετοιμασία αυτού του θιάσου. Από τα σκηνικά, που ακόμα δεν έχουν ετοιμαστεί, μέχρι τους ηθοποιούς…ο ένας στη φυλακή, ο άλλος με προβλήματα αμνησίας, η άλλη, η στάρλετ, ατάλαντη και χαζή… Από τις προσωπικές αντιπαραθέσεις, τη ζήλεια, μέχρι και τα συνεχόμενα ατυχήματα. Ακόμα και τα κίτρινα τριαντάφυλλα ήταν.. κόκκινα..Και πώς να μπορέσει ο σκηνοθέτης να αναβάλει την παράσταση, αφού αντιμετωπίζει την άρνηση του Θεατρικού παραγωγού και συγγραφέα, εξ αιτίας του συμβολαίου του που σε ανάλογη περίπτωση θα έχει να πληρώσει πολλά; Κι ύστερα τα εισιτήρια έχουν προπωληθεί και την παράσταση θα παρακολουθήσει ο μεγαλύτερος κριτικός θεάτρου..΄Έργο μέσα στο έργο λοιπόν, με ηθοποιούς να κρατούν διπλούς ρόλους, και στην προετοιμασία και σε κομμάτια απ’ το έργο που παρουσιάζουν… και με τόσα απανωτά μπλεξίματα που προκαλούν ασυγκράτητο γέλιο.
΄Η σκηνοθετική άποψη του Γιώργου Κρασαδάκη άψογη. Τα σκηνικά της Δέσποινας Βολίδη και τα κοστούμια της Δέσποινας Κολοτσά, πολύ επιτυχημένα. Ολοι οι ηθοποιοί αντάξιοι στους ρόλους τους, πειστικοί…Οι: Καλομοίρη Πολυτίμη-Αλεξάνδρα , Καραμπίνης Γιώργος, Κλήμη Κατερίνα, Μπεκρής Γιώργος, Παπαδόπουλος Μάρκος, Ραβνιωτόπουλος Κωνσταντίνος, Τσάβεζ Ναταλί, Μελίδου Τατιάνα και ο Δημήτρης Αλεξίου, ψυχή του έργου και με την όμορφη μουσική και τους στίχους του.
Η παράσταση ήταν υπέροχη. Πέρα από την ανάλογη αισθητική και τους εφυείς διαλόγους, περάσαμε μια πολύ όμορφη βραδιά! Συγχαρητήρια σε όλους…
Δημήτρη μου και ιδιαίτερα σε σένα…
«Εγώ η Μάρθα Φρουντ»
Χθες στο θέατρο τέσσερις εποχές είδα την παράσταση ΕΓΩ Η ΜΑΡΘΑ ΦΡΟΥΝΤ, που πραγματικά με άφησε άναυδη. Όχι ότι δεν περίμενα μετά από την προηγούμενη εκπληκτική παράσταση ΓΙΑΝΝΟYΛΗΣ ΧΑΛΕΠΑΣ H KOIMΩMENH MOY, μια ανάλογη, όμως αυτή ξεπέρασε τις προσδοκίες μου, κι όχι μόνο από την ερμηνευτική πλευρά, αλλά και τη σκηνοθετική.
Τόσο ευρηματική, τόσο υποβλητικά ονειρική που κατέπληξε. Όλα φανέρωσαν μια κατάδυση στα βαθιά νερά της Τέχνης. Από τη θεατρική διασκευή του γνωστού μυθιστορήματος της κ. Τσαλίκογλου, τη σκηνοθετική πληρότητα μέσα από τη μινιμαλιστική εκφορά της, τα ενδυματολογικά και τα σκηνικά της κ. Λαμπρινής Καρδαρά, το φωτισμό , τη μουσική, μέχρι την έκφραση των νέων φερέλπιδων ήθοποιών Γιάννη Ζαραφώτη και Λήδας Κατσούλα. Γιατί.. τι να πω για το φίλο μας τον Πέτρο Αποστολόπουλο;
Πόσο βαθιά το ρόλο ενστερνίστηκε κι από «ψυχασθενής καλλιτέχνης Χαλεπάς» να μεταμορφώνεται σε «βαθυστόχαστο σοφό ψυχοερευνητή»! Πόσο δύσκολη μια τέτοια μετάβαση! Κι όμως τόσο φυσική η κάθε μια παρουσία. Πέτρο μου, πάντα άξιος για ανάλογες μεταμορφώσεις.
Κι η Γιούλη Ζήκου; Η Γιούλη μας; Πολύπλευρη, σε όλους τους τομείς της παράστασης.. διασκευή, σκηνοθεσία, ερμηνεία. Ταλαντούχα. Και σαν «Μάρθα Φρόϋντ», αξιόπιστη, αληθινή. Όλη η εσωτερική διεργασία εκείνης φανερωνόταν στο πρόσωπό της, στον υπέροχο λόγο της, στις μελετημένες κινήσεις της. Γιούλη μου, αγγίζεις την τελειότητα. Εύχομαι πάντα έτσι να
μας συγκινείς.Το ευχαριστώ, για τη «λύτρωση» που μας οδήγησε η παράσταση μετά από κορυφώσεις, σκέψεις και εντάσεις που κόβουν την ανάσα, είναι λίγο.
Όλοι σας προσφέρατε αυτό που απαιτεί το αληθινό θέατρο. ΠΟΛΙΤΙΣΜΟ.
Γκιλοτίνα, 02.12.2018
Πριν λίγες μέρες είχα τη χαρά να απολαύσω την παράσταση ΓΚΙΛΟΤΙΝΑ στο θέατρο Τέσσερις Εποχές. Όπως και στις προηγούμενες παραστάσεις, το περίμενα πως θα έβλεπα πάλι μια υπέροχη παράσταση… που τώρα όμως ξεπέρασε κάθε προσδοκία μου. Όχι μόνο από την πλευρά του έργου που παρουσιάζει την αίσθηση και την αγωνία του σημερινού ανθρώπου στην εποχή της κρίσης με την ανάγκη για καλύτερες εποχές, με το δυνατό ποιητικό κείμενο του Χριστοδούλου, αλλά και από την πληρότητα της λιτής σκηνοθετικής άποψης του δασκάλου και σκηνοθέτη Γιάννη Μόρτζου, να υπογραμμίζει… την ψυχική κατάσταση των ηρώων, την κοινωνική παρακμή, τις αναζητήσεις, τις ανατροπές… καθώς και από τη συμβολή όλων των συντελεστών του έργου. Η αγαπημένη Γιούλη Ζήκου, εκπληκτική. Από μια Μάρθα Φρόϊντ, που είχε μείνει στη συνείδησή μας μοναδική, να αναπηδάει στο ρόλο μιας επαναστάτριας, τόσο αληθινής, που μας επιβάλλεται με τη θέση της και που πραγματικά γοητεύει. Ο ρόλος του άστεγου από τον ίδιο τον Γιάννη Μόρτζο, εξαιρετικός με τις μεταμορφώσεις του και την τελική ανατρεπτική του παρουσία. Ο Πασχάλης Τσαρούχας επιτυχημένος στο ρόλο του ρεαλιστή αστυνομικού, και ο Γιάννης Πολιτάκης ένας μικροκλέφτης πειστικός. Τέσσερις άνθρωποι διαφορετικοί, κλεισμένοι σ’ ένα κελί ν’ αναζητούν τις αλήθειες τους, να έρχονται σε διαρκή αντιπαράθεση, ενώ έξω να μαίνεται μια επαναστατική κατάσταση που θα καθορίσει το μέλλον της Ευρώπης. Κι εκεί η «γκιλοτίνα» καραδοκεί…
Μουσική, φωτισμοί, σκηνικά, κοστούμια απ’ όλους τους συντελεστές, μας φέρνουν κοντά σε μια τέλεια παράσταση. Παράσταση σύγχρονη και επίκαιρη, που προσφέρει αυτό που απαιτεί το αληθινό θέατρο! Συγχαρητήρια σε όλους!!!
«Οι Απάχηδες των Αθηνών», Μαρία Συμεών
Θέατρο Μικρό Μπρόντγουαίη
Η οπερέτα των Ν. Χαντζηαποστόλου και Γιάννη Πρινέα, μια ηθογραφία της λαϊκής Αθήνας της εποχής του μεσοπολέμου που συνταιριάζεται με τη Βιεννέζικη Οπερέτα, μέσα από μια νέα ματιά, μας πρόσφερε πριν λίγες μέρες, τη χαρά και την απόλαυση στο Μικρό Μπροντγουαίη, ένα υπέροχο θεατρικό χώρο, ζεστό και φιλικό που σου δίνει την αίσθηση της συμμετοχής στα δρώμενα. Οι ώρες κύλησαν απρόσμενα, ταξιδεύοντάς μας με τα ακούσματα από λυρικούς καλλιτέχνες μαζί με άφθονο γέλιο από το δυνατό κείμενο που προκαλούσε η συνύπαρξη των μικροαπατεώνων της εποχής με την ματαιοδοξία των αριστοκρατών του Κολωνακίου, μέσα από την άψογη νέα ενορχήστρωση της πασίγνωστης μουσικής από την ταλαντούχο συνθέτρια και ηθοποιό Μαρίας Συμεών- πολύ δύσκολο εγχείρημα- με την άρτια μουσική διδασκαλία της.
Οι ρόλοι κατανεμημένοι ανάλογα, σε προικισμένους καλλιτέχνες ηθοποιούς και λυρικούς μ’ έναν Καρούμπα μέσα από τον εξαίρετο ηθοποιό Μανόλη Δεστούνη κι έναν Καρκαλέτσο εκπληκτικό με το Σπύρο Ιωάννου κι ανάμεσά τους μια Αρετούσα με την πολυτάλαντη Μαρία Συμεών, τελείως διαφορετική αυτή τη φορά, ένα τρίο που μεταφέρει απίστευτα εύθυμη διάθεση στους θεατές, εισάγοντας με τα αστεία και τις έξυπνες ατάκες τους το κλίμα της εποχής εκείνης στον θεατή, μαζί με τον πειστικό στο ρόλο του Αντώνη Τρικαμηνά, τον πληθωρικό ταβερνιάρη Βασίλη Σαμαριτάκη, καθώς και με όλη την ομάδα των ηθοποιών. Σημαντική και η σκηνοθετική άποψη του Βασίλη Πλατάκη, του χορογράφου, Δημήτρη Ιβάνωφ και τα σκηνικά και κοστούμια εποχής της Γιοβάνας Πρασίνου, που μεταφέρουν στο κοινό νοσταλγικά ζωντανό το κλίμα εκείνης της Αθήνας…
Μια υπέροχη παράσταση που σε κάνει φεύγοντας να κρατάς ονειρικά τον απόηχο των τραγουδιών και την τέρψη από το γέλιο και την
«Μαύρο Γιασεμί»
Την Κυριακή 28 του Ιούλη 2019 είχαμε τη χαρά και την τιμή, εδώ στο Χωνευτικό στην Κύμη της Εύβοιας, να απολαύσουμε την όμορφη παράσταση «Μαύρο Γιασεμί» της γνωστής κι αγαπητής συγγραφέα Maria Maragudaki… Το ευρηματικό κείμενο της Μαρίας ζωντάνεψε η ηθοποιός Κατερίνα Γκατζόγια με το πηγαίο ταλέντο της, το πάθος της και την αγάπη που φανερώνεται στην ερμηνεία του κάθε έργου που αναλαμβάνει. Η σκηνοθετική άποψη του Γιωργος Τζαβαρας, η επιμέλεια της κίνησης και το acting coach της Lizy Xanthopoulou καθώς και η μουσική επιμέλεια του Νίκου Επίσκοπου Its none of Yourinterest με τη φροντίδα όλων των συντελεστών του έργου, παρουσίασαν μια άρτια παράσταση στον όμορφο χώρο του «Χωνευτικού».Το έργο, ο μονόλογος μιας κομμώτριας, μιας λαϊκής κι ευχάριστης κοπέλας, που πάντα ήθελε να γίνει ηθοποιός, ανιχνεύει τα βάθη της ψυχής της σχεδιάζοντας με κάθε λεπτομέρεια την αριστοτεχνική εκτέλεση του τέλειου εγκλήματος που την οδήγησε η απογοήτευση του έρωτα, εκφράζοντας ένα «Εγώ» που καίγεται και που καταλήγει σ’ ένα απρόβλεπτο τέλος. Εκεί που όλα η φλόγα μπορεί να τα κάνει μαύρα. Ακόμα και το άσπρο γιασεμί να το μετατρέψει σε “μαύρο γιασεμί”
Απόλυτα φυσική κι αληθινή η Κατερίνα ακολουθώντας τις οδηγίες του σκηνοθέτη Γιώργου Τζαβάρα Γιωργος Τζαβαρας, έγινε ο ρόλος της κι ανάμεσα στο κωμικό και τραγικό στοιχείο μας συγκίνησε βαθιά. Κι έτσι η δύσκολη απόδοση του κάθε μονολόγου, δεν έγινε εμφανής στους θεατές, λόγω της υποκριτικής ικανότητας της Κατερίνας.
Κατερίνα μου, σε ευχαριστούμε για την απόλαυση της βραδιάς καθώς και για την τιμή που μας κάνατε όλοι σας να έρθετε εδώ στο δικό μας τόπο.
Συγχαρητήρια λοιπόν σε όλους τους συντελεστές και θα σας περιμένουμε και το επόμενο καλοκαίρι.
Γράμματα στη Μιλένα…
Η παράσταση ήταν εξαιρετική…Τα γράμματα του Κάφκα προς τη Μιλένα, εκφράζονται θεατρικά από την υπέροχη Μαρία Μαραγκουδάκη, σ’ ένα διπλό ρόλο που υποδύεται με την υποκριτική της ικανότητα πλαισιωμένη από την ατμοσφαιρική μουσική και τη λιτότητα του σκηνικού που καθηλώνουν τον θεατή και τον ωθούν να εισχωρήσει στο βάθος της ψυχής του συγγραφέα, με τον οποίο ταυτίζεται η ηθοποιός στον πρώτο ρόλο. Έτσι δίνει υπόσταση στο λόγο του Κάφκα, εκφράζοντας το καταπιεσμένο πάθος του, την καθημερινότητά του και τις ανεκπλήρωτες επιθυμίες του. Συγχαρητήρια Μαρία και σε όλους τους συντελεστές της παράστασης….
Η γυναίκα της Ζάκυθος, 16.08.2020
Είναι πολύ συγκινητικό που ένα τέτοιο έργο από τα κορυφαία του νεοελληνικού λόγου ερμήνευσε η ταλαντούχα ηθοποιός Κατερίνα Γκατζόγια στο θέατρο του λαογραφικού μουσείου ΚΥΜΗΣ. Ο σκηνοθέτης του έργου Δήμος Αβδελιώδης μας μεταφέρει ατόφια την αινιγματική μορφή της «Γυναίκας της Ζάκυθος» μέσα από την εκφραστική δεινότητα της Κατερίνας που προσωποποιεί το ποιητικό και συνάμα το υπαινικτικό ύφος του ιερομόναχου Διονύσιου, με το να λοιδoρεί τα άσχημα που συμβαίνουν- σε εποχή που η επανάσταση του 1821 μαίνεται ακόμα-. Επίσης ο σκηνοθέτης με την έκφρασή της Κατερίνας κατάφερε να προκαλέσει τον προβληματισμό μας γύρω από την μορφή αυτής της Γυναίκας, με τις διαστάσεις της που δίνονται από τον ίδιο τον ποιητή, αναπτύσσοντας το αίσθημα του φόβου για το «κακό» και τις αιτίες του, που μπορούμε κι εμείς να διαπραγματευτούμε με τον ίδιο μας τον εαυτό. Μας οδηγεί ο σκηνοθέτης να αντιληφθούμε το πώς βλέπει τις τελευταίες στιγμές αυτής της Γυναίκας λίγο πριν θέσει τέλος στη ζωή της, με τα ίδια του τα μάτια, μάτια Αγίου, ο μοναχός Διονύσιος, ανακαλύπτοντας πως το «κακό» που αυτή προκαλούσε με τη σκληρή της στάση προς τις γυναίκες τις Μεσολογγίτισσες, ήταν ο φόβος προς τον ίδιο της εσωτερικό εαυτό. Πράγμα για το οποίο την ευσπλαχνίζεται ο Διονύσιος παρακαλώντας για τη σωτηρία της.
Ήταν τιμή για τον τόπο μας να παρουσιαστεί το πολυδιάστατο αυτό έργο του Διονύσιου Σολωμού. Ευχαριστούμε θερμά τον σκηνοθέτη Δήμο Αβδελιώδη, για τη Διδασκαλία της Ερμηνείας, τη Δραματουργία και τη Σκηνοθεσία. Την ηθοποιό Κατερίνα Γκατζόγια για την Ερμηνεία, τον Νίκο Επίσκοπο για την Τεχνική Υποστήριξη, τον Βαγγέλη Γιαννάκη για τη Μουσική Σύνθεση, τον Αριστείδη Πατσόγλου, για το Σχεδιασμό Ενδύματος και τις Μακέτες και τον Φοίβο Αβδελιώδη για τη φωτογραφία της αφίσας…
«Αλάτι κόκκινο» του Δημήτρη Αλεξίου
Σκέψεις και λέξεις κομματιασμένες χωρίς ειρμό, αισθήσεις πρωτόγνωρες, μιας ρόδινης αυγής που χαράζει αχνά το οικείο περίγραμμα του νησιού – όριο στο βλέμμα του δικού μας Αιγαίου – αναζητήσεις να σκαλίζουν βαθειά το περίβλημα της ψυχής κι αλήθειες νέες να ξεπετάγονται σαν έντομα πολύμορφα κάτω από χορταριασμένες πέτρες. Αποτυπώματα της περιπλάνησης της μοναδικής μέσα από σελίδες και λέξεις και την καρδιά ζωσμένη από ανάσες βαθιές να βουίζουν στ’ αυτιά και τους καταρράκτες από συντρίμμια με ανακατεμένα δάκρυα κι αγωνίες.
Τι κι αν ο ήλιος πάλι στέλνει την πρώτη δέσμη από ακτίνες; Μόνο το περίγραμμα του νησιού από αχνό γκρι γίνεται έντονο μπλε, κι η επίκληση του διπλανού μας τίποτα δεν αλλάζει. Το αμφίβολο και το συγκεχυμένο να αιωρούνται πλάι σε λέξεις συμβατικές κι ύστερα ν’ αφήνονται στο χάος της σιωπής.
Κι η ψυχή σαν το σπασμένο ρόδι μισή στις ξενιτιές κι η άλλη μισή εδώ, να σκορπίζεται σε λέξεις νοτισμένες απ’ τα δάκρυα και το υγρό «κόκκινο αλάτι» που σκάει από το κύμα, να φτιάχνουν ένα «εγώ» κι ένα «εσύ», με σκέψεις που πνίγουν και λυτρώνουν, σ’ ένα παιχνίδι έρωτα και θανάτου, εφιαλτικό.
«Εγώ».. σου μιλώ. «Εσύ».. μου μιλάς. Σ’ ακολουθώ.. Μ’ ακολουθείς..
-Είσαι η ξενιτιά μου, σου λέω, ο ήχος του θανάτου.. ο καθημερινός.
-Είμαι ο έρωτας, η χάρτινη εικόνα σου, μου λες, το παραμύθι σου.
-Μη φύγεις.. Πνίγομαι. Δεν έχω άλλο οξυγόνο.
-Εδώ θα ‘μαι. Λυγίζεις; Μη.. Να! Θα σου φορέσω πάλι την αποκριάτικη μάσκα… κι ένα κουδούνι, να βγούμε στους δρόμους, ν’ ανταμωθούμε σ‘ ένα νέο παραμύθι… την «ξενιτιά» εκείνη, στον «ξένο», που μας αναζητά!
Φοράμε την προσωπίδα μας, και μοιραία προχωράμε. Λύτρωση; Ίσως.
Κι η θάλασσα του Αιγαίου ξεχειλίζει κι αυτή. Ανταριασμένη! Κατακόκκινη! ξεπλένοντας το αίμα από τις πληγές.
«Λιπεσάνορες» του Δημήτρη Βαρβαρήγου, 10.11.2020
Πάλι η διεισδυτική ματιά του συγγραφέα ΔΒ εισχωρεί στα βάθη της γυναικείας ψυχής και μας ξαφνιάζει. Τώρα, με αριστουργηματικό τρόπο μας μεταφέρει σε Ομηρικούς Τόπους μέσα από τις δέκα πέντε μυθικές γυναικείες μορφές, κάτω από την τραγωδία του πολυτάραχου πολέμου. Με μελετημένη την ψυχογραφία των ηρωίδων του ο συγγραφέας, τις πλησιάζει, τις κατανοεί, τις αφουγγράζεται, τις περιγράφει και συνομιλεί μαζί τους με λόγο στοχαστικό, εκφρασμένο όμως με γλώσσα γλαφυρή και ρέουσα, ύφος απλό και αβίαστο σαν να μιλά με τη σημερινή γυναίκα. Με τις αλήθειες της, τις αξίες της, τις ακατανίκητες επιθυμίες της, τα έντονα συναισθήματά της, τις υποχρεώσεις της.
Έρωτας, αγάπη, υπομονή, το όνειρο γαλήνιας ζωής, μα και η οργή, η θλίψη, η έχθρα, οι καημοί της αιχμαλωσίας και της αθλιότητας απ’ την καταστροφή, όλα αναμετριούνται με τις ψυχικές τους αντοχές κι οδηγούν στις εσωτερικές συγκρούσεις. Συναισθήματα και εικόνες σε τοιχογραφία που αναπαριστά τον κύκλο του Τρωικού πολέμου, που συνεπαίρνουν τον αναγνώστη και τον ταυτίζουν με το πεπρωμένο εκείνων των γυναικών.
Μέσα από αυτήν την επικολυρική έκφραση και απεικόνιση και με την ιδιαίτερη ματιά του που μας ταξιδεύει «εν φαντασία και λόγω» στης υψηλής λογοτεχνίας τους τόπους, ο ΔΒ με τις «Λιπεσάνορες», τις γυναίκες που λείπουν στους άνδρες, ξεπερνά για άλλη μια φορά τον εαυτό του.-
Είναι ένα υπέροχο βιβλίο, που το απολαύσαμε και στη σκηνή με μεγάλη επιτυχία, όπου ο ισυγγραφέας με διεισδυτική ματιά εισχωρεί στα βάθη της γυναικείας ψυχής και με αριστουργηματικό τρόπο μας μεταφέρει σε Ομηρικούς Τόπους, στην τραγωδία του πολυτάραχου πολέμου μέσα από δέκα πέντε μυθικές γυναικείες μορφές. Βιβλίο που ταξίδεψε πολύ και θα συνεχίσει να ταξιδεύει με τη διαχρονικότητά του.
Υπέροχο κείμενο!!!!! Μια πραγματική κατάδυση μέσα στην ψυχή που ξυπνάει τον προβληματισμό, εκεί που τα όρια αγάπης και μίσους είναι μια αίσθηση παράξενη, ανεξήγητη.. που κάνει συγκεχυμένες και τις δύο έννοιες, τις αναιρεί και πάλι τις επαναφέρει, τονίζοντας πότε τη μια και πότε την άλλη.
2) Στο κείμενο του Δημήτρη Βαρβαρήγου
«Καλά είμαι σοβαρός; Αντί για μια φέτα ψωμί με βούτυρο και μέλι έπιασα τη φιλοσοφία πρωινιάτικα; Μα είναι πρωί η βράδυ; Έχασα το χρόνο, ποτέ δεν τα πήγα καλά μαζί του, με μεγάλωσε πριν την ώρα μου… λες γι’ αυτό να με πονούν τα κόκαλα μου; Και η ψυχή μου… η ψυχή μου, η ψυχή μου… πολύ πονάει… από μια κοινωνία που την αναφέρουν ισότιμη, αλλά μ’ έκλεισε στο… ουου, ούτε που θέλω να το σκέφτομαι… ούτε ποιος σκηνοθετεί την αλήθεια με το ψέμα; Αλητεία, παιδεραστία, εκκλησία, δυστυχία, αμαρτία… ανάθεμα τους… έφτιαξαν μια κοινωνία που πιο εύκολα συγχωρεί τον εγκληματία, παρά τον ονειροπόλο… και οι άνθρωποι, αν ήξεραν, οι άνθρωποι, αν δεν φοβόντουσαν να αφεθούν στα χέρια του άλλου, θα γνωρίζαμε την ευτυχία… και δεν είναι περίπλοκη, γαμότι, ούτε και είναι δύσκολο να τη νιώσει κάποιος… ούτε δυσεύρετη είναι… αρκεί να ζεις τη στιγμή, να ρουφάς το κάθε λεπτό όπως σου χαρίζεται… τα θαύματα υπάρχουν γύρω μας αρκεί να απλώνεις το χέρι και να το βάζεις στη χούφτα σου… πιστεύω στη ύπαρξη τους… είναι σαν μια μελωδία που συντροφεύει τα όνειρα μας… Λοιπόν ακούστε… ναι, ακριβώς σε αυτό το βρώμικο παγκάκι απ’ τις κουτσουλιές των περιστεριών που κάθομαι τώρα μόνος μου κι αναπολώ, καθόμουν και τότε εκείνη τη δύσκολη εποχή που είχα ξεπέσει οικονομικά, μα ήμουν ευτυχισμένος γιατί είχα πλάι μου δυο μάτια να με κοιτάζουν βαθιά στη ψυχή κι αυτό μου έφτανε, ολοκλήρωναν τα κομμάτια μου… λες και ήταν τα σπλάχνα μου εξαρτήματα μιας χαλασμένης μηχανής και κάθε βλέμμα με συναρμολογούσε…
καθόμασταν ώρες ατελείωτες –σαν να σταματούσε ο χρόνος και δεν μας ένοιαζε τίποτα άλλο… ζούσαμε το χάρισμα που μας δινόταν, να είμαστε μαζί… μού αρκούσε να την έχω κοντά μου, να αισθάνομαι το απαλό χάδι της στο πρόσωπο μου… μού αρκούσε να την κοιτάζω βαθιά στα ΜάτιΑ και να σκορπίζομαι… άσχετοι που είμαστε οι άνθρωποι… η αλήθεια είναι διαφορετική… κάθε φορά που με ακούνε να μιλάω για την αγάπη μου φοράνε αυτή τη μπλούζα με τα σφιχτά κορδόνια… και δεν αντέχω… πνίγομαι….»
Συνεχίζεται
(Δική μου απάντηση)
.Κι εγώ γι αγάπη τους μίλησα, με κοίταξαν περίεργα, γέλασαν ειρωνικά, ανταλλάξανε ματιές με νόημα, με πλησίασαν και μου φόρεσαν το λευκό της Οφηλίας φόρεμα. Τώρα λικνίζομαι μόνη στην άκρη της θάλασσας εκεί που ο αφρός απ’ το κύμα σκάει στα πόδια μου, ζωγραφίζω τ’ όνειρο στο κύμα που έρχεται από μακριά, μόνο αυτό μπορεί να νιώσει το όνειρό μου, λέω και μέχρι ν’ απλωθεί στα δικά μου πόδια το όνειρο έχει διαλυθεί. Έρχεται άλλο κύμά τότε κι άλλο όνειρο εκεί έχω τυλίξει κι αυτό χάνεται, σηκώνω τα χέρια στον ουρανό παρακαλώντας να μου αφήσει ένα όνειρο για λίγο πιο πολύ, δυο γλάροι στέκουν δίπλα μου με λυπήθηκε ο θεός , λέω, κρεμάω το όνειρο στα φτερά τους να το γλυτώσω από το κύμα που όλο και διαλύεται και πριν καλά καλά το χαμόγελο να χαραχτεί στα χείλη μου οι γλάροι φεύγουν πετούν ψηλά στον ατέρμονο oρίζοντα κι εγω στέκω με τα χέρια ανοιχτά παρακαλώντας τους. Πάει πέταξε, λέω, η αγάπη εκείνη που μου κράταγε τα μάτια ανοιχτά, πέταξε μακρυά. Το λευκό μου φόρεμα έχει βραχεί , έχω βαρύνει, τα πόδια μου δεν προχωρούν.. όλο και χώνονται και πιο βαθιά στην άμμο, και τα χέρια πέφτουν νεκρά στο πλάι μου, τα μάτια μου θολώνουν από το μπλε τ’ ουρανού και της θάλασσας, μόνο μπλε βλέπω, όλα τα βλέπω μπλε, δεν υπάρχει γύρω μου κανείς, κανείς πια δεν μιλά, μόνη μου μιλώ, στέκω ακίνητη η άμμος με τραβάει, βυθίζομαι μέχρι το λαιμό η ανάσα μου αδύναμη θα σταματήσει όπου νάναι, όλοι γύρω μου χάνονται στης απόγνωσης και στης αδιαφορίας το σκοτάδι, άλλοι στο χρονοβόρο τίποτα κι άλλοι στο βάλτο της απαξίας. Όλα έχουν ανατραπεί . Κι εγώ πνίγομαι.. τα δάκρυα μου κόβουν την ανάσα, οι αγάπες κι οι αξίες έρχονται στη σκέψη παίρνουν όμως σιγά-σιγά την απόχρωση του γκρι κι όλα τώρα γίνονται γκρι κι όλα τα σκέπασε..
«Γυναίκες του Κόσμου» του Δημήτρη Βαρβαρήγου
(ΣΚΈΨΕΙΣ ΜΟΥ ΔΙΑΒΑΖΟΝΤΑΣ ΤΟ)
Με σκορπισμένες λέξεις και φράσεις από τη ΣΑΠΦΩ
Και την ανασύνθεση του ΕΛΥΤΗ
(τις μάζεψα χωρίς σπουδή κι ιερόσυλα
συγχωρείστε το μου)
Α
Mούσες με τ’ όμορφο μαλλί, Χάριτες απαλές
Ξεπροβάλλετε απ’ το χρυσό παλάτι σας ..
Με καίει ο πόθος και μ’ ανάβει σύγκορμη,
Ο έρωτας με παιδεύει και πώς να τον παλέψω;
Μαντατοφόρος άνοιξης ηδονικής φωνής αηδόνι
Β
Πεθαίνει ο Άδωνις ο τρυφερός
σταγόνα τη σταγόνα ο πόνος μέσα μου
Δεν γίνεται ποτέ κανείς να ελπίζει
σ’ ολάκαιρη την ευτυχία.
Και τώρα τι θα κάνουμε;
Γ
Ένας πόθος με πιάνει να πεθάνω
τις όχθες ν’ αντικρύσω του Αχέροντα.
Να ’χα πεθάνει το ‘χα πιο καλά μα την αλήθεια
αφού εμένα μ’ έχεις λησμονήσει…
Κι ο έρωτας ο «μυθοπλόκος» βάσανα μοιράζει
Δ
Αθάνατη Αφροδίτη κόρη του Δία
Εσέ παρακαλώ που στήνεις τις παγίδες της αγάπης
Άλλους καημούς και πίκρες μη ρίξεις στην ψυχή μου.
Αλλ’ εδώ πάλι έλα,
Να με λυτρώσεις απ’ τα βάσανά μου
Ε
Έλα λοιπόν ακόμα μια φορά!
Να γίνουν όσα λαχταρά η ψυχή μου.
Ελπίδα του έρωτα!
Φωτιές μου ανάβεις!!!
Να κράταγε για μένα δυο φορές η νύχτα ετούτη…
ΣΤ
Άσε με μια στιγμή να σου θυμίσω
Κείνα που μοιάζει να ‘χεις λησμονήσει
Τις όμορφες και τις γλυκές στιγμές
Που ζήσαμε μαζί!
Θυμήσου, πώς έσβηνες τη δίψα σου!
Ζ
Αχ ! Πόσο μ’ ένα τίποτα λυγά πάντα η γυναίκα….
Κει που δεν το περιμένει!
Σωστό όμως δεν είναι σε σπίτι ποιητών
Θρήνοι ν’ ακούγονται.
Δεν μας αρμόζουν τέτοια!!!!!
(Τα αντίστοιχα κείμενα της Σαπφώς με ανασύνθεση χωρίς αλλοίωση)
Α
Άβραι Χάριτες, καλλίκομοί τε Μοίσαι
Δεύρο δηύτε Μοίσαι χρύσιον λίποισαι
και ποθήω και μάομαι.
Έρως
Δηύτε
μ’[ε]
δόνει ‘
αμάχανον
όρπετον. Ήρος άγγελος ιμερόφωνος αήδων
Β
Κατθνα[ί]σκει άβρος Άδωνις
κατ’ έμον στάλαχμον
Ου δύνατον γενέσθαι
λώστ’] ον ανθρώπ’[ωι]
-Τι κε θείμεν;-
Γ
Κατθάνην δ’ ίμερός της [έχει με]
Όχ[θ]οις ίδην Αχερ[
Τεθνάκην δ’ αδόλως θέλω ά με ψισδομένα καταλίμπανεν
Έμεθεν δ’ έχησθα λάθαν
Έρος μυθοπλόκος αλγεσίδωρος
Δ
Αθάνατ’ Αφρόδιτα παι Διός
Δολόπλοκε λίσσομαί σε
Μη μ’ άσαισι μηδ ονίαισι πόντια θύμον
Ελθέ μοι και νυν
Χαλέπαν δε λύσον εκ μερίμναν
Ε
Αλλά τυίδ’ ελθέ αίποτα
Όσσα δε μοι τέλεσσαι θύμος ιμέρει τέλεσον
έρωτος ηλπ[]τι
Όπταις άμμε!!!
Νύκτα αυτή γενέσθαι διπλασίαν…
ΣΤ
Αλλά σ’ έγω θέλω όμναισαι
[ ] [ ]αι [ ]
Και καλ’
επάσχομεν
Εξίης πόθο[ ] νίδων
Ζ ….
Εύκ]αμπτον γαρ [άει το θήλυ αι και τις]….
Τα εξ αδοκή[τω]!
Ου γαρ θέμις εν μοισοπόλων οικίαι
Θρήνων έμμεν’
Ου κ’ άμμι τάδε πρέποι!!!!!!
(Κλεμμένα κομμάτια από την ανασύνθεση του Ελύτη για τη σαπφώ
Ελένη.
«Γυναίκα Μπονσάι» της Βούλας Μάστορη, 14/5/2014
Από την πρώτη σελίδα το μυθιστόρημα με τράβηξε με τη ζωντάνια της γραφής και με τη ζωγραφική του απεικόνιση. Με έχει πραγματικά συνεπάρει και ως αναγνώστρια νιώθω την πληρότητα που φέρνει η χαρά ενός καλού βιβλίου.
Η «Γυναίκα Μπονσάι» ο αλληγορικός τίτλος, κι όπως λέει η ΒΜ, ότι όλοι μας λίγο πολύ υποκείμεθα σ’ ένα είδος «τεχνικής μπονσάι» για την προσαρμοστικότητά μας, είναι ένα μυθιστόρημα που σε καθηλώνει. Όπως «το μπονσάι το λυγίζουν, το κλαδεύουν, το υποσιτίζουν» έτσι γίνεται και με τις τρεις ηρωίδες μας, που εκπροσωπούν τρεις διαφορετικές γενιές, όπου οι συνθήκες τις λυγίζουν, τις συμβιβάζουν, τις στερούν.. Κατάδυση εξομολογητική στο βάθος της υπόστασής τους, σε μια σχέση κυμαινόμενη από την αποδοχή στην άρνηση. Σχέση που προκαλεί τομή στην ψυχή τους, προβληματισμό, πόνο, μα και σαν σε αρχαία τραγωδία να οδηγεί στην κάθαρση. Μέσα σ’ ένα αεροπλάνο, που σημειοδοτεί και το τέλος του μυθιστορήματος, έρχεται η λύτρωση. Τα δάκρυα λύνουν τον κόμπο του λαιμού, η κεντρική ηρωίδα λυτρώνεται από τις αντιστάσεις που πάντα πρόβαλε στη ζωή της, εξαγνίζεται, λες και με το πέταγμα στους αιθέρες, πετιούνται στον αέρα οι πίκρες, οι καημοί κι οι ενοχές.
Το μυθιστόρημα ταξιδεύει τον αναγνώστη σε μέρη εξωτικά, σε μια άλλη πολιτισμική διάσταση. Σαν να σε παίρνει η ηρωίδα από το χέρι και μετά από πολύωρη πτήση να την ακολουθείς σε κάθε της βήμα. Μαζί της να φτάνεις στην Ιαπωνία, να γεύεσαι πρωτόγνωρες συνήθειες, σε μια διαφορετικότητα που κεντρίζει το ενδιαφέρον πότε με τρόπο ασφυκτικό, πότε με μια ελευθερία που οδηγεί στην υπέρβαση. Μαζί της να νιώθεις τα στοιχεία του τρόπου συμπεριφοράς και στάσης εκείνων των ανθρώπων που είναι βασισμένα σε βαθύτερη θεώρηση της ζωής. «Όσο πιο κοντά ζεις στο έδαφος τόσο πιο αργά γερνάς», εξηγεί η συγγραφέας τη Γιαπωνέζικη συνήθεια των υποκλίσεων καθώς και του ύπνου και φαγητού σε επίπεδα που αγγίζουν το έδαφος.
Το μυθιστόρημα αγγίζει φιλοσοφικούς προβληματισμούς. Έννοιες που γίνονται συνειδητές στον αναγνώστη μέσα από τη ροή των γεγονότων και του αναπάντεχου που κατακλύζει τις ζωές των ηρώων. Ο «Θάνατος», ο «Χρόνος», η «Ηθική», ο «Έρωτας», η «Έλξη», η «Τύχη», θέματα που αγγίζονται και αναλύονται διεξοδικά, έντεχνα ενσωματωμένα στη ροή εξέλιξης της υπόθεσης.
Ο αναγνώστης περνά μέσα απ’ τα κανάλια του κοινωνικού γίγνεσθαι. Βλέπει τη νοοτροπία της κάθε εποχής, το συντηρητισμό, τις ελλείψεις, τις μετέπειτα ελευθερίες, την αντίσταση σε ανελεύθερα καθεστώτα, μέχρι και τη στάση των σημερινών νέων, που είναι συνισταμένη όλων των άλλων.
Με λόγο που ρέει αβίαστα ο αναγνώστης συμμετέχει ενεργά στην εξέλιξη της πορείας. Ο αφηγητής φειδωλός στη ροή των γεγονότων δίνει χώρο στα πρόσωπα να εμφανίζονται εξομολογητικά. Έντεχνη η εναλλαγή λοιπόν τριτοπρόσωπης με πρωτοπρόσωπη γραφή, όπου όλοι οι ήρωες παίρνουν εξομολογητική θέση σκόπιμα κάθε φορά που δείχνουν την παρουσία τους, είτε στο παρόν, είτε στο παρελθόν κι ακόμα στο υπερβατικό παρόν ή μέλλον. Οι διάλογοι ζωντανοί απεικονίζουν το εκάστοτε «τώρα» ρεαλιστικά. Οι περιγραφές με λεπτομέρεια και φωτογραφική ακρίβεια ζωντανεύουν τοπία, εσωτερικούς χώρους, τόπους, καταστάσεις διεγείροντας τις αισθήσεις του αναγνώστη.
Με δεξιοτεχνία η συγγραφέας χειραγωγεί το χρόνο, κυλώντας αβίαστα σε κάθε πτυχή του, με την ανάλογη λογοτεχνική του υπόσταση.
Είναι πραγματικά ένα υπέροχο μυθιστόρημα. Το διάβασα απνευστί… μόνο προς το τέλος το άφησα για λίγο.. για να έχω την αίσθηση ότι δεν τελειώνει ακόμα..
Βούλα μου, δεν έχω να πω παρά ένα μεγάλο «ευχαριστώ» που μου έδωσες την ευκαιρία να νιώσω τη χαρά και τη μεγαλοσύνη της Ανάγνωσης.
Όμως πραγματικά λυπάμαι που δεν θα μπορέσω να είμαι στη συζήτηση για το βιβλίο σου στη Λέσχη μας…Λόγοι που δεν γίνεται να αγνοηθούν με κρατούν μακριά σας.
«Ο τρόφιμος» του Φαίδωνα Θεοφίλου
Ο τρόφιμος είναι το υπέροχο βιβλίο του Φαίδωνα Θεοφίλου που μας χαρίζεται με την αισθητική του λίγου και του απόλυτου!
Ένας έγκλειστος, τρόφιμος ψυχιατρείου μονολογεί κάνοντας κατάδυση στην ψυχή του σε δρόμους στενούς και μονοπάτια σκοτεινά και αδιέξοδα που καλύπτουν τη μνήμη. Όμως η αναζήτηση ανάβει το φως κι οι δρόμοι πλαταίνουν και λειαίνονται τα κακοτράχαλα μέρη. Οι αλήθειες της ψυχής βγαίνουν στην επιφάνεια κι ένας νέος άνθρωπος απελευθερωμένος από το παρελθόν του γεννιέται μέσα απ’ αυτήν την αναζήτηση, με μια καινούργια ζωή. Μια ζωή ανεξερεύνητη ακόμα. Ζωή που γεμίζει αισιοδοξία τον αναγνώστη. «Χαίρομαι χωρίς να ξέρω γιατί», αποκαλύπτει στο μονόλογό του ο ήρωας ή αλλού.. «να συλλέγεις το ρόδινο όπου το βρίσκεις» Μια πραγματικότητα μαγεμένη λοιπόν ο κόσμος του τρόφιμου και των προσώπων που τον κατοικούν.
Διαβάζοντας το βιβλίο νιώθεις έντονα κι εσύ δημιουργός του, ένας συνδημιουργός που κάθε φράση του σου αποκαλύπτει στοιχεία της ψυχής σου, των επιθυμιών σου, σε κάνει να ταυτίζεσαι με τον ήρωα, με τις σκέψεις του και να συμμετέχεις στην ψυχική του ευφορία.. «,Θα πεθάνω από έρωτα, που δεν ξέρω πού απευθύνεται» … λέει ο ίδιος ο ήρωας. Ένα πραγματικό νόημα της ζωής, να νιώθεις την ομορφιά της στο κάθε τι που οι ίδιες οι λέξεις του βιβλίου βγαλμένες από το στόμα του ήρωά μας στο αποκαλύπτουν.
Κι ένα τέλος απρόβλεπτο, ανατρεπτικό. Σάρκα και οστά παίρνει ο ήρωας κι η παρέα του, ξεγλυστρούν απ’ τις σελίδες του βιβλίου, αυτονομούνται κι αποχαιρετούν τον συγγραφέα και τον Αναγνώστη. Σημάδι μια νέας ζωής; Tο σημάδι του τέλους; Tου αποχαιρετισμού; Κι οι σελίδες μένουν άδειες…
Όμως, εγώ, Φαίδων, γοητευμένη, θα τους κουβαλάω για καιρό. Σ’ ευχαριστώ από καρδιάς!
«Σημάδι εκ γενετής» της Κατερίνας Ραμανδάνη – Σαντραβέλα
Διαβάζοντας το μυθιστόρημα.. «Σημάδι εκ γενετής», της Κατερίνας Ραμανδάνη- Σαντραβέλα, με την κεντρική ηρωίδα στο ξεκίνημά του πρωτοπρόσωπα να αφηγείται και να εκφράζει τα συναισθήματά της ρεαλιστικά και εξομολογητικά, η συγγραφέας κάνει τον αναγνώστη να ταυτίζεται με την ηρωίδα και με έντονο ενδιαφέρον απ’ τις πρώτες ακόμα σελίδες να προχωράει στην ανάγνωση. Οι ζωντανοί διάλογοι, η αβίαστη και φυσική ροή του κειμένου χωρίς πλατυασμούς, οι εναλλαγές με εικόνες και αναφορές στην Τέχνη καθιστούν την ανάγνωση απολαυστική, ενώ οι έρωτες, οι ανατροπές και τα ανεξίτηλα σημάδια που απρόοπτα εμφανίζονται και μοιραία σημαδεύουν τις ζωές των ηρώων, καθηλώνουν τον αναγνώστη. Ο χαρακτήρας των προσώπων διαφαίνεται καθαρά από τη δράση τους, τις συζητήσεις τους, τις συμπεριφορές και τη διεισδυτική ματιά της Κατερίνας Ραμανδάνη στον ψυχισμό τους. Με τον παντογνώστη αφηγητή στην πορεία του μυθιστορήματος να καθορίζει τις εξελίξεις και να υπεισέρχεται στα ενδότερα των ηρώων, το μυθιστόρημα παίρνει μια άρτια μορφή με κάθαρση και λύση.
«Ένοχο Μυστικό» της Λένας Φατούρου, 26.03.2017
Διαβάζοντας το Ένοχο Μυστικό της αγαπημένης συγγραφέως Λένας Φατούρου, ταξίδεψα ανάμεσα σε συναισθήματα ειλικρινή και έντονα με την τρυφερότητα, τον έρωτα και την αναζήτηση της αγάπης, που οι ήρωες μου μετέφεραν και έτσι ταυτίστηκα μαζί τους. Ακόμα με τη σκέψη ξαναταξίδεψα στην αιώνια πόλη, τη Ρώμη, που τόσο αγαπήθηκε από τους επισκέπτες της και τόσο ζωντανά περιγράφονται σημεία της μέσα στην πορεία του μυθιστορήματος.
Το Ένοχο Μυστικό είναι μια ανθρωποκεντρική ιστορία που διαδραματίζεται ανάμεσα σε Αθήνα και Ρώμη από την εποχή του ’60 μέχρι και σήμερα. Βασικοί ήρωες η Μυρτώ, η Νεφέλη και ο Ρικάρντο. Χαρακτήρες ρεαλιστικοί, που χτίζονται σταδιακά με δράση έντονη και απρόβλεπτη Ένα μυθιστόρημα με δυνατή πλοκή που στην πορεία του φορτίζει συγκινησιακά τον αναγνώστη, όπου οι συμπτώσεις της «Μοίρας» απρόσμενες και προκλητικές συνδέουν αδιάσπαστα το πριν με το τώρα, ένα παιγνίδι του χρόνου, εντείνοντας το συναίσθημα και την αγωνία με την ανάγκη της κάθαρσης.
Η Λένα Φατούρου με αμεσότητα και ενδιαφέρουσα πλοκή, πλάθει εικόνες και με τη ρέουσα γραφή της, παρασύρει τον αναγνώστη να διαβάσει το μυθιστόρημα απνευστί, οδηγώντας τον σταδιακά στη λύση του με εσωτερική αποφόρτιση.
Ένα βιβλίο, με τέλειο συγγραφικό αποτέλεσμα που αξίζει να διαβαστεί.
Εύχομαι από καρδιάς καλοτάξιδο να είναι, προσμένοντας σύντομα και το επόμενο! Με πολλή αγάπη
«Στην ομηρία της νοσταλγίας» Φιλίτσα Λέρτα – Αθανασέλου
Σπαράζει της μάνας ο καημός
αλύτρωτος,
οι μνήμες χαράζουν τις λέξεις
κάτω από φως θεϊκό
την ομορφιά της άνοιξης να εξαργυρώνει
με του θανάτου το αντίτιμο.
Όνειρο μόνο στο χαρτί
να σμίγει καταιγίδες και βροντές
με την κραυγή του πόνου
που τρυπά
τα σύνορα της ύπαρξης.
Μετά η σιωπή
ασύνορη αγάπη να βυθίζει στο κενό
το ανέφικτο
με ένα συναπάντημα στα κύτταρα
η κάθε σελίδα.
Στίχους με δάκρυ, σταλάγματα χρόνου
να χαρίζουν στην Τέχνη
στιγμές του αιώνιου.
Ζεστή να κρατούν την ανάσα
να κεντά την ωδή στη ζωή,
τις παλίρροιες του έρωτα
μέσα από πληγωμένα φεγγάρια…
Ναι, για όλα εσύ, Ποιητή!!!
Carpe diem – Amour fou του Δημήτρη Βαρβαρήγου
«Αν ο εαυτός δημιουργεί το πνεύμα, είναι μοναδικό. Αν το πνεύμα δημιουργεί τον εαυτό, είναι αριστούργημα».
Διαβάζοντας το καινούργιο βιβλίο του ΔΒ, το πνεύμα διεγείρεται μέσα από τη φιλοσοφική σκέψη που περικλείεται στο εγχειρίδιο αυτογνωσίας «Carpediem», ενώ άπειρα συναισθήματα πηγάζουν από τις 37 ερωτικές επιστολές της νουβέλας «Amour fou».
Με τη δυνατή γραφή και τον ιδιαίτερο χειρισμό του συγγραφέα το βιβλίο διαβάζεται σαν κουτί μαγικό. Απ’ τη μια πλευρά του οι στοχασμοί της σοφίας κι απ’ την άλλη η μαγική αίσθηση που απορρέει από την τρέλα του έρωτα. Κι οι δυο όψεις στοχεύουν στην ψυχή, με τις κρυμμένες δυνάμεις της απ’ τη μια όψη και με την ανάγκη της για αγνή αγάπη, απ’ την άλλη. Δυνάμεις με στόχο τον έρωτα που τρέχουν μπροστά απ’ τη σκιά του σύννεφου μέσα στο λαμπρό ήλιο να κοροϊδεύουν το σύννεφο και να χλευάζουν τον άνεμο, γιατί η τρελή αγάπη κι αυτόν τον ίδιο τον άνεμο ανατρέπει.
Αυτές τις δυνάμεις ακολουθούν οι ήρωές του, για να φτιάξουν έναν «εαυτό». Εαυτό καθαρό, γνήσιο, αληθινό, με σκέψεις και αισθήσεις σε μια κοινή πορεία και με τις παραμέτρους του «εγώ» μια-μια να εξαφανίζονται:
«Οδήγησε τον εαυτό σου με την εσωτερική σου αλήθεια για να φτάσεις στην αυτοπραγμάτωση», λέει ο συγγραφέας.
Σαν μια «σταγόνα» η ψυχή να κυλά ανάμεσα σε απλά στοιχεία της καθημερινότητας και να απλώνεται διάφανη στο χαρτί με λέξεις, σκέψεις, στιγμές που πλαταίνουν το χρόνο κι ας γεύονται πόνο:
«Ο πόνος είναι η επίγνωση πως υπάρχουμε», μας λέει, στιγμές που προδιαγράφουν την ελευθερία και σκορπούν τις αναζητήσεις σ’ ένα χαμόγελο:
«Ακούμπησε την ψυχή σου επάνω σε ένα χαμόγελο», αρκεί αυτή η «σταγόνα» να δίνει ότι μέσα της υπάρχει. Χαρά, έρωτα και προ παντός την αλήθεια. Κι έτσι ο νους πλαταίνει ακόμα με την προτροπή για ζωή «συνειδητή», που οδηγεί με εμπιστοσύνη προς την «ελευθερία», την ολοκλήρωση του κόσμου που κουβαλάμε μέσα μας, κρατώντας την αίσθηση της πραγματικής αγάπης προς τον άλλον και τη συγχώρεση, αναγνωρίζοντας τα λάθη μας.
Κι ο χρόνος δεν θα είναι παρά στιγμές γεμάτες, έτσι που θα κρατάμε τη ζωή στο χέρι μας με ευγνωμοσύνη, με απόλαυση, μαθαίνοντας απ’ τη θλίψη, ελπίζοντας στο αύριο:
«Ζήσε σαν αιωνιότητα τις στιγμές του θείου δώρου της ζωής. Δείξε το σεβασμό σου σε κάθε τι που σε περιβάλλει. Και την πρέπουσα ευγνωμοσύνη για όσα δώρα σου χαρίζει η κάθε ξεχωριστή μέρα».
Έτσι πλαταίνει η ζωή. Έτσι πλαταίνουμε κι εμείς, αγγίζοντας το μεγαλείο του Έρωτα, ανάμεσα στον ονειρικό και τον πραγματικό κόσμο:
«Αυτός είναι ο έρωτας, από αυτόν γεννήθηκες και του οφείλεις κάθε στιγμή στη ζωή σου». Αυτή η «θεία τρέλα», όπως την αποκαλεί ο Πλάτωνας, είναι η επιθυμία της συμπόρευσης με ότι πιο υψηλό μπορεί να αγγίξει την ψυχή, το πνεύμα και τις αισθήσεις.
Είναι η αισιοδοξία, η νοσταλγία των πόθων, ακόμα κι η συνήθεια κι η αλήθεια που η μοίρα αποκαλύπτει. Κι η αγάπη, η αγάπη η αληθινή έξω απ’ τ’ ανθρώπινα, η ονειρική, το πάθος:
«Αφουγκράσου, κάπου υπάρχει μια σκέψη για σένα, δική σου, κάποιο σημάδι κόκκινο περιμένει να κολλήσει στο κορμί σου, νομίζει πως το σκοτάδι δε θα φαίνεται, μα σέρνει μαζί του κι έναν αναστεναγμό, αναστεναγμό σέρνει κι αυτός ακούγεται. Είναι ο έρωτας και ο δαίμονας οργασμός. Κι αυτή η έξαψη η τρελή που καίει σωθικά και η ψυχή ουρλιάζει», γράφει στο Αmour fou.
Πάθος που καθορίζει την Τέχνη, καθορίζει την ίδια την ανθρωπότητα. Τρέλα, που δοκιμάζει τις αντοχές, που οδηγεί στην αβεβαιότητα, στις εμμονές που ματώνουν:
«Έρωτας είναι κι όπου αγγίζει, ματώνει», ξυπνά τις μνήμες… «με πόσες μνήμες να πληρώσω»… μεταμορφώνει, γίνεται Τέχνη.
Είναι η ίδια αγάπη, που ολοκληρώνει τον εαυτό οδηγώντας τον στην αυτογνωσία, που ομορφαίνει την ψυχή, που σκορπίζει τη ζωή σε στιγμές γεμάτες:
«Αυτό το σκόρπισμα θα είναι το χάος των μαγεμένων αισθήσεών σου, των μαγεμένων σου αισθήσεων το χάος θα είναι»… γράφει τελειώνοντας.
Τελειώνοντας αυτό το υπέροχο βιβλίο, νιώθουμε πως μας χαρίζεται ο Δημήτρης Βαρβαρήγος, γιατί μας ωθεί να βρούμε μέσα μας στοιχεία της ύπαρξής μας, με το στοχαστικό λόγο του, με τη δυνατή και έμπειρη πένα του και τις ευαισθησίες της ψυχής του.
«Υγρά Όνειρα» Γεώργιος Δημόπουλος
Χαρισμένο σε ΄μένα από τον ίδιο…
«Η συγκλονιστική ερωτική ιστορία της γυναίκας που χρωμάτισε τη ζωή της από το χάος των επιλογών της κι ονειρεύτηκε τη δικαίωση…» (η αποπληρωμή των επιλογών της δεν γινόταν τώρα με τη «φυγή « ή μέσα από τα «όνειρα», αλλά με την ευθύνη της δικής της συμμετοχής στην απεμπλοκή από τη φόβο της ματαίωσης και της απόρριψης…..{ από το οπισθόφυλο}
Αγαπητέ κ. Δημόπουλε
Μακάρι να ήμουν ικανή να κρίνω το μυθιστόρημά σας. Μα κι αν ήμουν ακόμα, δεν θα μπορούσα, παρά να στεκόμουν στην αίσθηση που μου προκάλεσε διαβάζοντάς το.
Ταξίδι ψυχής ήταν. Κατάδυση στο «είναι» μας και αναμέτρηση με τις επιλογές μας με όχημα την ομορφιά του απόλυτου έρωτα και τη γλαφυρότητα της έκφρασης. Ακόμα και με την ανατρεπτικότητα που την προκάλεσε το παράδοξο και το απρόβλεπτο.
Ένα νέο ταξίδι ζωής ήταν έξω από τις κοινωνικές συμβάσεις.
Ένα «ευχαριστώ» από καρδιάς γι αυτή σας την προσφορά, με την ευχή να καλοταξιδέψει.
«Πίστη και περηφάνια» του Δημήτρη Βαρβαρήγου
Διαβάζοντας το νέο μυθιστόρημα Πίστη και περηφάνια του Δημήτρη Βαρβαρήγου, μέσα από τις ζωές των ηρώων του, μέσα από τα εμπόδια, τις συγκρούσεις, τον έρωτα και τις ανατροπές, έζησα έντονα την πορεία των χρόνων του μεσοπολέμου και ένιωσα τα συναισθήματα και την αγωνία των ανθρώπων στα πέτρινα χρόνια της γερμανικής κατοχής. Πάνω σ’ ένα καμβά κεντημένα διαδραματίζονται τα γεγονότα, ξυπνώντας τις μνήμες από τις διηγήσεις των γονιών μας ζωντανεύοντας τα στοιχεία της ιστορίας. Στοιχεία που στοίχειωσαν τις ζωές των απλών ανθρώπων, που ρίζωσαν τον πόνο, την πείνα, την ανέχεια, την ανάγκη να επιβιώσουν, τις αγωνίες και τους αγώνες τους, αφήνοντας στην άκρη τα όνειρά τους: «Ψεύτικος ήλιος. Όλη η ζωή, ένας ψεύτικος ήλιος.» λέει ο συγγραφέας..
Οι ήρωες, χαρακτήρες απλοί, καθημερινοί, αληθινοί, ευάλωτοι αλλά και δυνατοί, με τον έρωτα ταγό της ζωής που με «Πίστη και Περηφάνια» εδραίωσαν, παρ’ ότι η Μοίρα θέλησε να τους χειραγωγήσει, ζωντάνεψαν με την πένα του συγγραφέα που τους ανέλυσε σε βάθος.
Με ρεαλιστική απεικόνιση, διεισδυτική ματιά και λογοτεχνική παρουσίαση, τα γεγονότα κι οι καταστάσεις χρωματίζονται με ανεξίτηλο μελάνι, εικόνες στο νου και στην ψυχή του αναγνώστη. Η αφηγήτρια και ηρωίδα Ζωή Μαρία Μοντανάρι, μιλώντας για τη ζωή της οικογένειάς της- δυο γενιές πριν- και τη δική της ζωή και για τα γεγονότα που μεσολάβησαν, πότε με λόγο στοχαστικό, πότε συναισθηματικό μα πάντα αληθινό: «είμαι η ψυχή που ψάχνει μέσα σε μύχια συναισθήματα και σκέψεις», φέρνει τον αναγνώστη σε θέση ταύτισης μαζί της.
Όμως ο αναγνώστης μέσα από τη ρέουσα γραφή του δημιουργού ταυτίζεται και με τους άλλους ήρωες. Με τη Μαρία Ρόζα και τον ερωτευμένο Σαλιβέριο, που ανέτρεψαν τη ζωή τους χάριν του έρωτά τους. Τον Χαράλαμπο με τις αδυναμίες του, την όμορφη Αθηνά που αναπολώντας μια αγάπη να λέει « H ψυχή σου είναι από σύννεφο φτιαγμένη και το πνεύμα σου άνεμος που δε στέκεται σ’ ένα μέρος».
Ταξίδι στο χρόνο γίνεται το μυθιστόρημα αυτό, σε τόπους διάφορους, σε ζωές διαφορετικές, ταξίδι στον έρωτα, που σε παρασύρει να το διαβάσεις χωρίς να το αφήσεις στιγμή, που σε συναρπάζει διεγείροντας το πνεύμα και το συναίσθημα.
Fractal Στο εργαστήρι του Συγγραφέα
—-Ήταν ένα απόγευμα του Σεπτέμβρη πριν τέσσερα χρόνια. Καθισμένες στο σαλόνι του σπιτιού της φίλης μου της Παναγιώτας κουβεντιάζαμε οι δυο μας αμέριμνα για χίλια δυο πράγματα. Η κουβέντα έφτασε μακριά σε μνήμες κι από μένα κι από ‘κείνην… κι ήρθε κι επικεντρώθηκε γύρω από τη γιαγιά της, την Αθηνά, που γεννήθηκε στα 1900, την πρώτη του Γενάρη και πέθανε στο ξημέρωμα του 2000. Με είχε εντυπωσιάσει η αιωνόβια ζωή της με τις αντιφάσεις της, με τις όμορφες και τις σκληρές μέρες που είχε ζήσει. Γεγονότα και κομμάτια απ’ τη ζωή της, που η φίλη μου είχε κρατήσει ζωντανά στη μνήμη της, απ’ τις διηγήσεις εκείνης. Σταθήκαμε όμως περισσότερο στα χρόνια της Μικρασιατικής καταστροφής, όπου νιόπαντρη κοπέλα η γιαγιά της και σε ενδιαφέρουσα κατάσταση αναγκάστηκε να φύγει απ’ την πόλη της το Αϊβαλί, με άλλους πολλούς συμπατριώτες της Έλληνες. Λίγο ο συναισθηματισμός, λίγο η ταύτιση, όπως συμβαίνει συχνά με πρόσωπα που μιλούν στην ψυχή μας, μου κίνησαν το ενδιαφέρον. Eίχα κι εγώ μια γιαγιά, δεν τη γνώρισα όμως ποτέ, που έζησε στην Πόλη τα χρόνια εκείνα, που ακόμα όλα ήταν παραμυθένια. Ακούσματα μακρινά για μένα, ζωντάνεψαν σκέψεις… Η ξεχασμένη μου ρίζα άρχισε να βλασταίνει, κι οι διηγήσεις για τη γιαγιά Αθηνά, να με στοιχειώνουν. Ένιωσα βαθιά τον πόνο της… και πώς να μετρηθεί ο ανθρώπινος πόνος, η απώλεια, ο ξεριζωμός! Ακόμα και με τις ίδιες τις λέξεις, που η γιαγιά χρησιμοποιεί στην αφήγησή της – άλλοτε στις ηθελημένες διηγήσεις της κι άλλοτε στις φευγάτες αναδρομές της μνήμης της – όσο κι αν αυτές έχουν ένα λυρικό τόνο, ο πόνος δεν μετριέται.
Η χιλιοειπωμένη ιστορία του διωγμού απ’ τις πατρίδες εκείνες, τις αλησμόνητες, προκάλεσαν την ανάγκη μου για μια πιο ουσιαστική προσέγγιση και βαθύτερη μελέτη, αλλά και τη γιαγιά Αθηνά να έρχεται κάθε τόσο στη σκέψη μου και στον ύπνο μου ακόμα, ζητώντας λύτρωση. Ξυπνήσανε τότε για τα καλά οι μνήμες οι κυτταρικές με αναγκαιότητα να βγουν στην επιφάνεια να μιλήσουν, να εξιλεωθούν. Ταυτίστηκα κι εγώ με ρόλους που οι διάφορες διηγήσεις από φίλους και συγγενείς με είχαν σημαδέψει κι έτσι το παιχνίδι της γραφής ξεκίνησε.
Το σήμερα παντρεύτηκε με το χθες κι η παρουσία μου μέσα στα κύτταρα των ηρώων μου, ζούσε ανεξέλεγκτα τις εποχές. Με σημάδια της «μοίρας», που προκαθορίζει τις ζωές των ανθρώπων και με τον ίδιο τρόπο τις ζωές των ηρώων του βιβλίου, το παρόν, το παρελθόν και το μέλλον, γίνονται «στιγμή» κι ο χρόνος στάθηκε άχρονος κι αμείλικτα με πήγαινε στα δικά του ταξίδια.
Έζησα τις μέρες της ευτυχίας, με χρώματα κι αρώματα της Ανατολής, με τα μεταξωτά της Προύσας και τα χρυσαφικά, που εκφράστηκαν με τη νοσταλγία της ηρωίδας μου. Όμως και τις μέρες του πόνου, της καταστροφής, του διωγμού, της εγκατάστασης σε ελληνικά εδάφη με ανέχεια, με αγωνίες και τη μεγάλη δυσκολία της προσαρμογής κι ύστερα τους αγώνες για την πατρίδα, οικονομικές καταστροφές, πολέμους, εμφυλίους, ταραχές.. τις επιπτώσεις απ’ τα δεινά κι εκεί ο θάνατος να στέκει κυρίαρχος… κι η ηρωϊδα μου πλάϊ του, να ζει σαν σε ένα ματωμένο παραμύθι. Μια πατρίδα η ίδια! Η πατρίδα μας, μέσα στον αιώνα που πέρασε.
«Εγώ σαν εσένα Πατρίδα μου
μες τ’ αγκάθια
μεγάλωσα
στ’ άγριο κύμα
τυλίχτηκα
των φονιάδων πληγές να ξεπλύνω
με αγάπη…
τώρα που όλα γαλήνεψαν
η ψυχή μου
σε Σένα επιστρέφει».
Έτσι τελειώνει η διήγηση και η ζωή της ηρωϊδας μου, της Αθηνάς, έτσι κλείνει το βιβλίο μου, με τίτλο «Μοίρα μου…σα ματωμένο παραμύθι»
Λ.Α. Κονιστρων
Ο Μπουκάϊ, Αργεντίνος ψυχοθεραπευτής, έχει κάνει την αφήγηση ιστοριών εργαλείο της δουλειάς του. Σκοπός των βιβλίων του είναι να δώσει “την άλλη λύση” στο πρόβλημα που ενδεχομένως απασχολεί τον αναγνώστη: το δρόμο που δεν φανταζόταν ότι υπήρχε. Οι ιστορίες του, απλές, μεστές και πολύ έξυπνες, μας βάζουν στη διαδικασία να κάνουμε αυτό που λέμε απολογισμό θέτοντάς μας όμως προ των ευθυνών μας: να σκεφτούμε τι τελικά έχουμε κάνει μέχρι τώρα στη ζωή μας, τι από όλα αυτά είχε αξία για εμάς, που διοχετεύσαμε άσκοπα ενέργεια, ποιο ήταν το βασικό μας επαναλαμβανόμενο λάθος. Όλη αυτή η διαδικασία γίνεται με πολύ φυσικό τρόπο. Οι ιστορίες του Μπουκάι είναι τόσο δυνατές ώστε να αποτελούν κίνητρο για τον αναγνώστη ο οποίος όχι μόνο καταλήγει σε ηθικά διδάγματα αλλά ωθείται και στο να συγκριθεί με τους ήρωες των διηγημάτων. Έτσι, μέσα από την ανάγνωση, θέτει ερωτήματα που αφορούν τη ζωή και χωρίς να δέχεται υπαγορέυσεις από κανέναν, προσπαθεί να δώσει τις δικές του απαντήσεις.
Ο Μπουκάϊ πιστεύει ότι “με τις ιστορίες κοιμούνται τα παιδιά και ξυπνούν οι μεγάλοι” κι αυτή του η συγγραφική απόπειρα είναι η απόδειξη: διαβάζοντάς τα κέιμενά του ο αναγνώστης αισθάνεται χαλάρωση σαν κάποιος να του διηγείται παραμύθι, παρόλαυτα νιώθει τη συνείδησή του να ξυπνά και να ζητά… εξηγήσεις.
«Αnima mia» του Δημήτρη Βαρβαρήγου (από Λ.Α. Κονιστρών)
Ένα μυθιστόρημα συναισθηματικό με σχέσεις ηρώων απλές, όμως αληθινές που στρέφονται γύρω απ’ την αγάπη, τη φιλία, τον έρωτα. Μια σπαρακτική αφήγηση μέχρι τα βάθη της ψυχής για τη ζωή, τα όνειρα, την ελευθερία και τις ελπίδες που βιώνουν οι ίδιοι οι πρωταγωνιστές της. Έργο εποχής, που ταξιδεύει τον αναγνώστη μέσα στο χρόνο με την αίσθηση όμορφων ημερών που πέρασαν, μιας εποχής ρομαντικής με κύριο άξονα τον έρωτα δυο νέων ανθρώπων, δυο παιδιών, που με δικές τους λόγω συνθηκών ανατροπές αλλά και με την πρόκληση της ίδιας της ζωής, κατάφεραν να επιβιώσουν κρατώντας ακέραιη την αγάπη τους κυνηγώντας τα όνειρά τους.
- Μια αληθινή ιστορία που ξεκινάει από τη Φλωρεντία στα μέσα του 19ου αιώνα. Οι ήρωες, ο Σαλιβέριος , νέος από χαμηλή κοινωνική τάξη και η Μαρία Ρόζα, ένα νέο κορίτσι που ανέτρεψε το κατεστημένο της κατεστημένης τάξης, που ανήκε, αναζητώντας την ατομική της ελευθερία. Χαρακτήρες διαμορφωμένοι απ’ τις πράξεις, τη στάση τους και τις σκέψεις τους, κινούνται σπρωγμένοι απ’ τη θέληση της μοίρας με πενιχρές δυνατότητες και με απίστευτες δυσκολίες, μέσα από θλίψη και καταστάσεις που πολλές φορές τους λυγίζουν την περηφάνεια. Φτιάχνουν τη ζωή τους στην Ελλάδα, έχοντας στήριγμα και οδηγό την αγάπη τους και τις ελπίδες για τη ζωή.
- Αρχικά στη Ζάκυνθο, όπου οι κοινωνικές και οι φυσικές συνθήκες τους αποδυναμώνουν, κατόπιν στην Αθήνα που όμως καταδυναστεύεται από φτώχεια και πολιτικές εναλλαγές.
- Ατμοσφαιρικό μυθιστόρημα, με λόγο στοχαστικό πλαισιωμένο απ’ την πορεία των γεγονότων της εποχής, γεγονότα ιστορικά, που σαν σε καμβά γράφεται επάνω του η εξέλιξη της μυθιστορίας.
- Παρ’ όλο το βαθυστόχαστο λόγο του το μυθιστόρημα διαβάζεται εύκολα. Η γραφή του ρέουσα και λογοτεχνική με τις ανατροπές στην εξέλιξη του μύθου, κρατάει τον αναγνώστη σε εγρήγορση και σε συγκινησιακή φόρτιση.
- Είναι ένα έργο λόγου δυνατό, που αξίζει να διαβαστεί…
Καζαντζάκης
Α) Για τον Αλέξη Ζορμπά
Περίληψη
Ένας διανοούμενος συναντά στον Πειραιά ένα γέρο μιναδόρο μακεδονικής καταγωγής, και επιστρέφει στο γενέθλιο νησί του για να εκμεταλλευτεί ένα λιγνιτωρυχείο. Επιθυμεί να αφιερωθεί σε μιαν εργασία χειρωνακτική, με την ελπίδα να γιατρευτεί από τη θεωρητική του αδράνεια. Αλλά σύντομα αλλάζει στόχους, γιατί ο γερο-Αλέξης Ζορμπάς αποκαλύπτει ένα ανεξάντλητο θησαυρό από εμπειρίες, που μαγεύουν τον διανοούμενο. Η εκμετάλλευση του ορυχείου γίνεται έτσι ένα πρόσχημα, που τους επιτρέπει να χαρούν ατέλειωτες συζητήσεις και αλήτικες περιπέτειες, που προκαλούνται από την παρουσία μιας γερασμένης Γαλλίδας σαντέζας, ιδιοκτήτριας του κοντινού πανδοχείου. Ο Ζορμπάς είναι μια ύπαρξη αχόρταγη, χωρίς προκαταλήψεις, και δέχεται ατάραχα τη φτώχια και την πραγματικότητα του νησιού, που καταβάλλουν τον νέο του σύντροφο. Ωστόσο, οι δυο φίλοι έχουν κάτι κοινό: την ανησυχία, στον Ζορμπά παράφορη, στον αφηγητή υποταγμένη, μπροστά στο μυστήριο της ζωής. Το ύφος, άκρως πλούσιο και τολμηρό, καθώς απεικονίζει ανάγλυφα την έντονη διαφορά ανάμεσα σε δύο χαρακτήρες και σε δύο αντίθετες αντιλήψεις τού κόσμου, καθιστά τον Ζορμπά ένα από τα καλύτερα έργα τού Καζαντζάκη.
Το μυθιστόρημα Βίος και Πολιτεία του Αλέξη Ζορμπά το πρωτοδιάβασα στα 18 μου χρόνια. Άλλη η αίσθηση, άλλες οι εντυπώσεις. Το διάβασα ξανά όταν ξεκίνησα να γράφω το πρώτο μου μυθιστόρημα σχεδόν 20 χρόνια πριν. Πάλι ένιωσα διαφορετικά, κάτι που μου έδωσε ερεθίσματα στη γραφή μου…και μάλιστα χρησιμοποίησα και κάποιο μικρό κομμάτι αυτό με την αμέστωτη πεταλούδα … με είχε εντυπωσιάσει και πάνω σ’ αυτό η ηρωίδα μου είχε αναφερθεί στο βιασμό του χρόνου, της ίδιας της ζωής. Είναι ‘‘θανάσιμο αμάρτημα να βιάζεις τους αιώνιους νόμους‘‘ λέει ο Καζαντζάκη. Τώρα το διάβασα πάλι. Με άλλο μάτι πια. Είδα έναν «διονυσιακό Ζορμπά» (που αντιπροσωπεύει το συναίσθημα), ο οποίος συνυπάρχει, αλληλεπιδρά και συνλειτουργεί με ένα «απολλώνειο αφεντικό» (τη λογική). Με άλλα λόγια, τοποθετεί τα δυο αρχέγονα στοιχεία σε δυο ανθρώπινες μορφές.
Το μυθιστόρημα ξεκινάει με την κυκλική χορευτική φιγούρα του ΑΖ, με αρχή το λιμάνι του Πειραιά,- τότε που ο ήρωάς μας κόλλησε το πρόσωπό του στο παχνισμένο από τις ανάσες τζάμι του καφενέ- με μορφή αόριστη, θαμπή από τα χνώτα και με τέλος, το ακρογιάλι, όπου η μορφή γίνεται οριστική και αμετάκλητη… γιατί ο χορευτής είναι ένας άγιος και δαίμονας συγχρόνως…
Επικεντρώνομαι στο χορό με το απόσπασμα…..
«Αφεντικό, φώναξε, έχω πολλά να σου πω[…] μα δεν τα πάει η γλώσσα μου… Θα τα χορέψω το λοιπόν! […] Έβλεπα το Ζορμπά να χορεύει κι ένοιωθα για πρώτη φορά την δαιμονικιάν ανταρσία του ανθρώπου, να νικήσει το βάρος και την ύλη, την προγονική κατάρα. Καμάρωνα την αντοχή του, τη σβελτέτσα, την περηφάνεια∙ Kάτω στην αμμουδιά τα ορμητικά κι αντάμα περίτεχνα πατήματα του Ζορμπά χάραζαν την εωσφορική ιστορία του ανθρώπου».
Ένας διάλογος χωρίς λόγια ανάμεσα στο σώμα και τα ερωτηματικά της ύπαρξης του ανθρώπου και του Θεού μέσα απ’ το ΧΟΡΟ που ενώνει την ψυχή και το σώμα χωρίς περιορισμούς, παρά μόνο με την ρυθμική κίνηση της ανθρώπινης ύλης.
Εδώ ο Καζαντζάκης μέσω του Ζορμπά συνδέει την ύπαρξη με το χορό.. «Χορεύω, άρα υπάρχω». χορός για τον Καζαντζάκη, είναι η ίδια η ζωή που παλεύει στο μεταίχμιο ζωής και θανάτου. Χρησιμοποιεί τη φράση «δαιμονικιάν ανταρσία» και θέτει την αντίδραση ανάμεσα στο δεδομένο (που είναι η βαρύτητα και η ύλη) και στο ανίκητο (που είναι ο θάνατος.) Με τη φράση «κάτω στην αμμουδιά», εννοεί ένα σύνορο γης-θάλασσας. Ποιος είναι ο νικητής? Η ζωή ή ο θάνατος? Δεν το ξέρουμε. Αν νικήσει στο τέλος ο θάνατος, ο χορευτής έχει την ικανοποίηση ότι εκείνη τη συγκεκριμένη στιγμή που χορεύει είναι ο νικητής, διότι την έζησε απόλυτα τη στιγμή, τον ολοκλήρωσε, μπόρεσε να επικοινωνήσει με τον άνθρωπο δίπλα του, με τον εαυτό του αλλά και με το Θεό.
Συναισθήματα ποικίλα γεννιούνται από αυτό το χορό.. από το Αφεντικό…που λέει… «Έβλεπα τον Ζορμπά να χορεύει κι ένοιωθα…». φανερώνει την νίκη του συναισθήματος σε βάρος της λογικής, καθώς το Αφεντικό, που στο μυθιστόρημα αντιπροσωπεύει τη λογική, αφήνει την ψυχή του να εκφραστεί. Είναι φανερό ότι εδώ υπάρχει μια πρώτη σύγκρουση .. λογικής και συναισθήματος, , καθώς δεν μπορεί ο Ζορμπάς, (..λογική), να νικήσει την προγονική κατάρα, όμως το Αφεντικό καμαρώνει (..συναίσθημα) «την αντοχή του, τη σβελτέτσα, την περηφάνεια».
Έχουμε λοιπόν, ένα αντιθετικό δίπολο, έναν δυϊσμό. Δεν είναι όμως ο μοναδικός…
Ο χορευτής Ζορμπάς, άνθρωπος της Φύσης, γήινος, αμαρτωλός και το λόγιο Αφεντικό, άνθρωπος του Πολιτισμού, του πνεύματος και της ανθρώπινης ηθικής που τον περιορίζει. Αυτή είναι η δεύτερη σύγκρουση, η ιδεολογική, η οποία αφορά τη Φύση και τον Πολιτισμό. Και σε άλλα σημεία του έργου παρατηρούμε κι Άλλα αντιθετικά δίπολα όπως: (ζωή-θάνατος,/ γήϊνος-αιθέριος,/ πόλεμος–ειρήνη,/ Θεός-διάβολος /και ψυχή-σώμα.) Με τον τρόπο αυτό, παρουσιάζονται οι τέσσερεις λειτουργικές διαστάσεις του χορού, δηλαδή η θρησκευτική,(άγιος-δαίμονας… δαιμονικιάν ανταρσία.) η πολεμική,(πόλεμος -ειρήνη ο άνθρωπος-χορευτής που παλεύει με το πανανθρώπινο κακό τη «δαιμονικιάν ανταρσία) η ερωτική(έρωτας-μίσος για την ίδια τη ζωή μέσω του χορού) και η ψυχαγωγική.(ψυχή-σώμα/γήινος-αιθέριος η ψυχαγωγική διάσταση του χορού, καθώς ο Ζορμπάς απολαμβάνει αυτό που κάνει,.) Αυτές οι διαστάσεις παρουσιάζονται σαν αντιθέσεις μέσα από ιδέες, όπως ισχύει στο παραπάνω απόσπασμα, και σαν αφηγηματικές αντιθέσεις όπως περιγράφονται σε άλλα σημεία στο κείμενο. Όλα αυτά συνθέτουν τον ιδιαίτερο Καζαντζακικό λογοτεχνικό δυϊσμό.
Θεία Κωμωδία.. Δάντη (μετάφραση Καζατζάκη)
Ένα έργο μαθηματικά αρχιτεκτονημένο, με φαντασία σκληρά πειθαρχημένη στον αυστηρό νου του δημιουργού. Ένα έπος κλασσικό, με ηθική και πολιτική αλληγορία, γνωστό αριστούργημα της παγκόσμιας ποιητικής δημιουργίας.
Μέσα απ’ αυτό πηγάζει κι η βιογραφία του Δάντη…(που γεννήθηκε στη Φλωρεντία το 1265και πέθανε το 1321)…Όπως ο ίδιος εξομολογείται, γεννήθηκε σε καλό αστερισμό, αγάπησε με πάθος τη μελέτη και με σεβασμό τους δασκάλους του και πάνω απ’ όλους το Βιργίλιο. Λάτρεψε τη Βεατρίκη με έναν φλογερό μυστικό έρωτα που τον ύμνησε σε στίχους στην «Κυρά των λογισμών» του. Την έχασε όμως πολύ νωρίς και προσπαθούσε να γαληνέψει την ψυχή του, πότε με την τέχνη(πρόζα και στίχους), πότε με την πολεμική του δράση και πότε με την πολιτική. Μέσα απ’ το έργο του αυτό, ανακαλύπτουμε πώς διώχτηκε και πώς υπέφερε στην εξορία …“τι άρμυρό ‘ναι το ξένο ψωμί” και τι σκληρό “ν’ ανεβοκατεβαίνεις ξένες σκάλες”. Επίσης την περιπλάνησή του στα ανθρώπινα πάθη και πώς σώθηκε απ’ την αμαρτία και πήρε την ίσια στράτα. Όλα τα εμπιστεύτηκε στην ποίησή του…πίκρες, ελπίδες και πάθη..
ΤΟ ΕΡΓΟ είναι ένα ταξίδι στον Άδη, όπως έκανε κι ο Όμηρος και ο Βιργίλιος. Ταξίδι, αν και φανταστικό, δείχνει όμως αληθινό κι όπως ο ίδιος λέει «με το κορμί του ολάκερο»… με λεπτομέρειες πραγματικού ταξιδιού,- ώρες, τοποθεσίες, δρομολόγια, μετατοπίσεις- στην Κόλαση, στο Καθαρτήριο και στον Παράδεισο.
Στην «ΚΟΛΑΣΗ»
ο Δάντης μαζί με το δάσκαλό του ποιητή κι οδηγητή του, το Βιργίλιο, βυθίζονται μέσα στα έγκατα της Γης και κατεβαίνουν στον Άδη που έχει σχήμα κώνου αναποδογυρισμένου, με εννέα κύκλους, με τον πλατύτερο στο Βόρειο ημισφαίριο. Σε κάθε κύκλο κολάζεται και από ένα αμάρτημα. Το πιο βαρύ καταλήγει όλο και πιο βαθιά στην κορυφή του κώνου στο κέντρο της Γης, όπου βρίσκεται ο Εωσφόρος, ο γκρεμισμένος Άγγελος. Εδώ, στο αντίθετο ημισφαίριο, το Νότιο, από ένα σκοτεινό υπόγειο μονοπάτι οι δυο ποιητές έρχονται στην επιφάνεια, για να ξαναδούνε τ’ άστρα.
Στο ΚΑΘΑΡΤΗΡΙΟ…
Ξημέρωμα . Κάτω απ’ το φως των άστρων ο Δάντης ξεχωρίζει ένα πανύψηλο βουνό, σε σχήμα κώνου κι αυτό, που το φρουρεί ο σεβάσμιος γέρο- Κάτωνας και τους δείχνει τον ανηφορικό δρόμο του εξαγνισμού. Κι αυτό διαιρείται σε 7 κύκλους, που σε κάθε έναν οι εξαγνιζόμενοι μετανοούν για ένα ορισμένο αμάρτημα. Στο πέρασμα, στο αντικαθαρτήριο, στέκει φρουρός Άγγελος, ο οποίος χαράζει στο μέτωπο του Δάντη, 7 Α, τα επτά θανάσιμα αμαρτήματα. Αμέσως μετά ανοίγει η θύρα και περνούν οι δυο ποιητές. Σε κάθε κύκλο ο φύλακας Άγγελος σβήνει κι από ένα Α από το μέτωπο του Δάντη κι αυτός, πιο ελαφρύς κάθε φορά, ανεβαίνει το δύσκολο ανήφορο του καθαρμού. Τα αμαρτήματα εδώ ο Δάντης τα ταξινομεί, σύμφωνα με τον Πλάτωνα, με την παραστρατημένη αγάπη σε 3 κατηγορίες…α) αγάπη σε ανάξιο πράγμα.(εαυτός-εγωισμός…κακό άλλου-φθόνος …εκδίκηση -μνησικακία) β) αγάπη χλιαρή(έλλειψη αγάπης για το καλό-νωθροί),γ)αγάπη υπερβολική(φιλάργυροι-σπάταλοι…φαγάδες…φιλήδονοι)
Στην κορφή του βουνού, -πάνω από τον έβδομο κύκλο της φιληδονίας- οι δυο ποιητές περνώντας τις φλόγες του τελευταίου κύκλου βρίσκονται στην Εδέμ, τον επίγειο παράδεισο με τον Αδάμ και την Εύα.. ένα ολάνθιστο λιβάδι με μια πανέμορφη Κυρά, την Βεατρίκη, να οδηγεί τον Δάντη, εξαγνισμένο πια, ενώ ο Βιργίλιος έχει τώρα χαθεί…
ΣΤΟΝ ΠΑΡΑΔΕΙΣΟ
Η Βεατρίκη τον οδηγεί στους 9 ουρανούς που περιστρέφονται γύρω από την ασάλευτη Γη, κατά το σύστημα του Πτολεμαίου, το οποίο αποδέχεται ο ποιητής. Πάνω πάνω είναι ο ‘‘ Έμπυρος Ουρανός‘‘, ακίνητος σε σχήμα ρόδου. Εκεί βρίσκονται μόνο οι ψυχές που έχουν λυτρωθεί αλλά παρουσιάζονται στον ποιητή καθώς ανεβαίνει στους διάφορους ουρανούς για να δώσουν στο περιορισμένο ανθρώπινο μυαλό να καταλάβει την ιεραρχική τάξη της μακαριότητας. Ο ποιητής ανέρχεται από ουρανό σε ουρανό. Πρώτα ο ουρανός του Φεγγαριού(ψυχές με ατέλευτο τάξιμο), του Ερμή(ψυχές που μεγαλούργησαν από φιλοδοξία), της Αφροδίτης,(από μεγάλη αγάπη) του Ήλιου (χριστιανοί, θεολόγοι και φιλόσοφοι) του Άρη(υπέρμαχοι της θρησκείας) του Δία( δίκαιοι ηγεμόνες)του Κρόνου (οραματιστές), του Έναστρου Ουρανού(οι θριαμβευτικές ψυχές),και τέλος του Πρώτου Κινητού(οι αγγελικές ιεραρχίες). Ακολουθούν κι οι εννιά αγγελικοί χοροί. Στην κορυφή που όλα συγκλίνουν, βρίσκεται ο Θεός.
Ο Δάντης ανεβαίνει σαν αστραπή τους ουρανούς κι ακολουθώντας την Βεατρίκη φτάνουν στον Έμπυρο Ουρανό. Η Βεατρίκη εκεί, παίρνει τη θέση της στο “Αιώνιο Ρόδο”, παραδίνει τον ποιητή στον “Άγιο Βερνάρδο” και προσεύχεται στην Παναγία, για να τον πάρει υπό την προστασία της. Ο ποιητής βυθίζεται στην ενατένιση του μυστηρίου της Αγίας Τριάδας. Σε μια αστραπή φωτίζεται το μυαλό του από την λάμψη και τότε νιώθει με ποιο τρόπο έσμιξε η θεία με την ανθρώπινη φύση. Τη στιγμή αυτή τελειώνει και το όραμά του.
Δημήτρης Βαρβαρήγος – Συνολικό έργο του
Καλώς βρεθήκαμε και σήμερα, καλωσορίζουμε τα καινούργια πρόσωπα της συντροφιάς μας. Κι ας ξεκινήσουμε με την αναφορά στο βιβλίο, που είναι και το αντικείμενο του ενδιαφέροντός μας.
Κάθε ανάγνωση βιβλίου μας κάνει να νιώσουμε τη μέθεξη με τις ιδέες και τα συναισθήματα που προκαλούνται, να τα συζητήσουμε μεταξύ μας, απλά χωρίς απαραίτητα τις φιλολογικές αναφορές. Πιστεύω πως αυτή η διαδικασία γίνεται πάντα πιο ουσιαστική με τη συμμετοχή του συγγραφέα του.
Κι εμείς σήμερα έχουμε τη χαρά να μοιραστούμε συναισθήματα και ιδέες και να οικειοποιηθούμε τη γνώση που έχει προκύψει απ’ την ενασχόλησή μας με την ΥΠΑΤΙΑ.
Πάντα σαν ξεκίνημα στην κάθε Λ.Α. συνηθίζεται η αναφορά στον συγγραφέα. Ο Δ.Β. είναι γνωστός και φίλος όλων μας. Γνωστός μας σαν άνθρωπος. Γνωστή κι η δράση του και το έργο του.
Συγνώμη Δημήτρη αλλά πρέπει για τυπικούς λόγους να αναφερθώ… Πεζογραφία, Θέατρο, Παιδική Λογοτεχνία, Κριτικές, διδασκαλία Δημιουργικής Γραφής, με εγχειρίδιο Γραφής, Ποίηση. Επιμέλεια και δημιουργία συλλογικών εκδόσεων…35-40 τα βιβλία που έχουν κυκλοφορήσει και αυτά που πρόκειται… Ας σταθούμε όμως στην Πεζογραφία επί τροχάδην…* Η γοητεία της δεύτερης φύσης-* Πάθος- *Με το ίδιο χρώμα η νύχτα κι η σιωπή-* Γυναίκες του κόσμου-*Είναι δύσκολη η αγάπη-*Αδιέξοδοι έρωτες- *(Από τις εκδόσεις Gutenberg, Χρήστος Δαρδανός) κι ακολουθούν……. *Υπατία-*Ότι αγαπήσαμε πίσω έμεινε-*Το Υστερόγραφο μιας συγνώμης-*(από τις εκδόσεις Άγκυρα) … ακολουθούν
Το * Σ’έχω- επανεκδόσεις της Υπατίας– *Λιπεσάνορες-* Άννιμα μία –ενώ υπό έκδοσιν *Το Αθώο Κόκκινο κ.α.
Η ΥΠΑΤΙΑ λοιπόν… είναι ένα ιστορικό μυθιστόρημα, κλασσικό θα μπορούσε κανείς να το χαρακτηρίσει που μελετώντας το όμως σε παρασύρει στη μαγευτική του διήγηση με τα σύγχρονα στοιχεία της νεότερης πεζογραφίας μας. Η γλώσσα ρέει παρασύροντάς μας στη γοητεία της εξέλιξης των γεγονότων, που αν και θλιβερά, καταδεικνύουν ρεαλιστικά τις σκοτεινές σελίδες της ιστορίας του κόσμου.
Ο ΔΒ ξετυλίγει το μύθο της Υπατίας με τρόπο καθαρά εικαστικό, προσφέροντας πλάνα φωτογραφικά στον αναγνώστη από το χώρο που διαδραματίζεται το έργο και το χρόνο που τοποθετεί τα γεγονότα. Με βήματα κατατοπιστικά προχωρεί στην εξέλιξη του μύθου με τους ήρωες να αναλαμβάνουν τη δική τους δράση, ενώ παράλληλα επικεντρώνεται στην ψυχοσύνθεσή τους, στις ιδέες και τις αρχές τους. Τα ιστορικά γεγονότα παραθέτονται λογοτεχνικά εκφρασμένα σε παρόντα χρόνο, έτσι ώστε να μην κουράζουν τον αναγνώστη, απεναντίας, κεντρίζοντας το ενδιαφέρον του και με το ύφος που ανάλογα με την περίσταση διαφοροποιείται.
Με συγγραφική υπευθυνότητα, ιδιαίτερο χάρισμα του συγγραφέα, η δομή του έργου κτίζεται προσεκτικά με έναν κεντρικό άξονα σαν βάση, όπου αναλογικά πλαισιώνεται από τα πρόσωπα, τις καταστάσεις και τα δευτερεύοντα θέματα με τις ιδιαίτερες λεπτομέρειες χωρίς να κινδυνεύει να ξεφύγει από το βασικό του άξονα.
Οι ήρωες, τα πρόσωπα, άλλα αληθινά κι άλλα φανταστικά με την εξέλιξη του μύθου μας γίνονται οικεία.
Γνωρίζουμε τον έπαρχο Ορέστη, τις λεπτομέρειες γύρω από το άτομό του. Τις συμπεριφορές του. Το χαρακτήρα του μέσα από τη στάση του.
Γνωρίζουμε την Υπατία, τις θέσεις της και το σεβασμό της έναντι των άλλων θρησκευτικών πεποιθήσεων- παρότι ένθερμη υποστηρίκτρια του ελληνικού πνεύματος και λάτρης των ελληνικών ιδεωδών- τις θέσεις της περί ελευθερίας, με διεξοδική ανάλυση από τον συγγραφέα. Μαθαίνουμε το ρόλο της, τις ενασχολήσεις της με τη διδασκαλία, παίρνουμε μέσα από τη διαλεκτική της, πληροφορίες για τη νεοπλατωνική φιλοσοφία, με απλότητα και σαφήνεια και το ανάλογο μέτρο. Ακόμα και τη στάση της μαθαίνουμε σαν γυναίκα, τη σχέση της με τον Ορέστη, που ο συγγραφέας με τρόπο ποιητικό και με τη λεπτή αίσθηση του ωραίου που τον χαρακτηρίζει σε όλα του τα έργα, και με έναν τρόπο ιδιαίτερο που φανερώνει τον έρωτα, που ακόμα και μέσα από το θάνατο είναι ζωντανός «Όμορφή μου! Ποτέ δεν θα πεθάνεις μέσα μου»(λέει ο Ορέστης)
Γνωρίζουμε και τον πατριάρχη Κύριλλο, που με δεξιότητα καταφέρεται ενάντια στην Υπατία χαρακτηρίζοντάς την μάγισσα, παγανίστρια και υποκινήτρια εχθρικών ενεργειών στο θεόπνευστο έργο του.
Επίσης πρόσωπα δευτερεύοντα από γεγονότα σκαιά. Όπως το βιαστή πατέρα, την προξενήτρα, τον Πέτρο, που κατακρεούργησε την Υπατία, τον Αμμώνιο που λιθοβόλησε τον Ορέστη. Τον Τίτο τον γκαβό, το ληστή Καμπάλ, τη γιάτρισσα Κλειτίδα. Τους φανατικούς παραβολάνους. Πρόσωπα, αντιήρωες, που συνθέτουν ένα κλίμα ροπής προς ένα «τέλος». Προς τον θάνατο.
Αναφορές έχουμε πολλές, όπως στην επικούρεια φιλοσοφία, τη φιλοσοφία του Αριστοτέλη. Επίσης σε σκέψεις, εσωτερικές διαδρομές, διαλογισμό της Υπατίας.
Αναφορές και στο κλίμα έντασης της εποχής εκείνης στην Αλεξάνδρεια και κυρίως στις βιαιότητες και βιαιοπραγίες όπως ήταν και η καταστροφή της φημισμένης σε όλον τον κόσμο βιβλιοθήκης.
Γεγονότα και πρόσωπα προϊδεάζουν λοιπόν το τέλος της Υπατίας, αλλά και την ιδεολογική ανύψωσή της μέσα στις σελίδες της ιστορίας.
Μέσα λοιπόν από τις συνθήκες ο μύθος οργανώνεται σταδιακά. Προθέσεις, σκοπιμότητες, δολοπλοκίες, όλα με τέλεια παραστατικότητα και θεατρική μορφή δομημένα. Όλα έχουν συντεθεί κάτω από ένα κλίμα γεμάτο από χρώματα κι αρώματα ανατολής. Δε λείπει ακόμα και μία αίσθηση Σεξπηρική. Αίσθηση που μας διακατέχει στη διάρκεια της εξέλιξης της πλοκής του μυθιστορήματος και μέσα από τις δολοπλοκίες που εκτυλίσσονται σιωπηρά και όχι ενοχλητικά κραυγαλέα.
Σε όλη την πορεία του μυθιστορήματος διαπιστώνουμε πως συγγραφέας χειρίζεται τις διηγήσεις του με αριστοτεχνικό τρόπο και απόλυτα πειστικό, που έχει προκύψει μέσα από συστηματική έρευνα και σκληρή εργασία. Με λόγο γλαφυρό και λογοτεχνικό μας ταξιδεύει στο χρόνο, εκεί που η γυναίκα εκείνη πλήρωσε με τη ζωή της για τις αρετές, για τις αρχές της, για τις ιδέες της και για την ελευθερία του πνεύματος…………….
Θα σταματήσω εδώ γιατί θα μπορούσα να μιλώ με τις ώρες γι αυτό το έργο. Γιατί κάθε φορά που το διαβάζω μου δίνει νέα ερεθίσματα…
1) Στο Γιάννη Λάμπρου(στη μνήμη του) Κονίστρες – 20.04.2011
«Κανένας άνθρωπος δεν αποτελεί μόνος του μια «νήσο»
Κάθε άνθρωπος είναι ένα κομματι της «Ηπείρου» ένα μέρος του «όλου».
Αν η θάλασσα καταπιεί ελάχιστη έκταση γης, η Ευρώπη θα
Το ίδιο γίνεται κι αν καταπιεί ένα «Ακρωτήρι.
Το ίδιο συμβαίνει και με το σπίτι των φίλων σου ή με δικό σου σπίτι.
Ο θάνατος κάθε ανθρώπου αφαιρεί κάτι από μένα τον Ίδιο
συνδέεται αδιάσπαστα με το Ανθρώπινο γένος.
Έτσι ποτέ μη στείλεις να ρωτήσεις για ποιόν χτυπά η καμπάνα!
Χτυπά για Σένα! John Donne.
Κι η καμπάνα του χωριού μας σήμανε μεσημεριάτικα Μεγάλης Πέμπτης το τελευταίο «αντίο» στο γείτονα και φίλο, στον άνθρωπο με την πλατιά σκέψη, την ευαισθησία και την ανθρωπιά. Σήμανε για το σεμνό καλλιτέχνη και δημιουργό. Τον ασυμβίβαστο κι αληθινό. Τον πολυβραβευμένο.
Λίγη η ζωή του σε τούτον εδώ τον κόσμο, μα την πλάτυνε ο Γιάννης. Κάθε δημιουργία του κι ένας ολόκληρος νέος κόσμος. Μια ολόκληρη ζωή με ομορφιά, με όνειρα, με στόχους.
Στόχος του, να δώσει στο πεπερασμένο του χρόνου μιαν άλλη διάσταση και για κείνον και για μας.
Όνειρό του, να μας ταξιδεύει διαρκώς με εικόνες και λέξεις. Να μας κάνει κοινωνούς στα «Άχραντα Μυστήρια» της Τέχνης του, για το πλάταιμα και της δικής μας ζωής. Και το κατάφερνε. Με τη διεισδυτική του ματιά, μας φανέρωνε κόσμους καινούργιους, γωνιές της Ελλάδας άλλες, διαφορετικές, άγνωστες σε μας. Κι ακόμα το πάλευε. Μέχρι που η «μοίρα» τ’ όρισε αλλιώς. Του άρπαξε τη δύναμη για έκφραση σε πιο μακρυνούς ορίζοντες μέσα στο χωρόχρονο της ζωής, αυτήν που ονειρευόταν πάντα, του έσβησε τα οράματα για νέες δημιουργίες, και τον φόρτωσε με το δικό του «Σταυρό».
Μα και τότε ακόμα με την άδολη και ευγενή αγωνία που τον χαρακτήριζε για την Τέχνη, χαμογελούσε και μας έλεγε αινιγματικά.
«Μην ξεθωριάσουν τα δικά σας όνειρα κι εγώ θα είμαι κοντά σας. Φτάνει να πιστεύετε σ’ αυτά».
Μεγάλη Τετάρτη, έφυγε για πάντα. Και άφησε εμάς εδώ, μες την τρικυμία του καιρού μας, ν’ αναζητούμε το μαντήλι της Λευκοθέας για να σωθούμε, για να τον αναγνωρίσουμε και να μας καθοδηγήσει.
Ίσως, ποιος ξέρει, κάποτε κι η Λευκοθέα να φανεί. Σημάδι το μαντήλι της να γίνει, που θα κοπάσει την τρικυμία και θ’ ανοίξει διάπλατα τις πόρτες της καρδιάς και του νου, για να δεχτούν το μήνυμα του Γιάννη.
Ως τότε, οι καμπάνες θα χτυπούν θρηνητικά. Για σένα, για μένα, για όλους….
Βιογραφικό Γιάννη Λάμπρου
Γεννήθηκε στις Κονίστρες το 1954, όπου και παρέμεινε μέχρι την ολοκλήρωση των Γυμνασιακών του σπουδών. Εφοίτησε στην Κινηματογραφική Σχολή της Ευγενίας Χαντζίκη και κατόπιν συνέχισε τις σπουδές του στην ecole des Haute Etudes στο Παρίσι. 1988 η πρώτη του κινηματογραφική ταινία μικρού μήκους με τίτλο
«Η περιπέτεια ενός Μικρού Κακοποιού» διασκευή νουβέλας του Ίταλο Καλβίνο.
1991 Ντοκυμαντέρ 30΄ με τίτλο «Μεταξύ κόμιξ και άλλων», με τιμητική διάκριση από το Φεστιβάλ «Κινηματογράφος και Πραγματικότητα»
1992 Ντοκυμαντέρ «Άϊμαν» με Α΄βραβείο από το φεστιβάλ Δράμας, Α΄ Κρατικό βραβείο Ποιότητας και Α΄βραβείο από το Οικολογικό φεστιβάλ Zlatibour.
1993 Ντοκυμαντέρ με τίτλο «Οπλές», τιμητική διάκριση από το Διαγωνιστικό τμήμα του Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης.
1995 Ντοκυμαντέρ με τίτλο «Ιδρωμένα αλώνια», Α΄ βραβείο Καλλιτεχνικής και Τεχνικής αρτιότητας από την ΕΤΕΚ.
1997 Ντοκυμαντέρ με τίτλο «Στα Ίχνη του Ορφέα». «Ακολουθώντας τα ποτάμια»
1999 Ντοκυμαντέρ με τίτλο «Κασσάνδρα»
2000 Ντοκυμαντέρ με τίτλο «Περάσματα από τον Παράδεισο» Α΄βραβείο από το Φεστιβάλ Μόσχας το 2002.
2005-2008 συνεργασία με την ΕΤ3 με τη σειρά ντοκυμαντέρ «Λυράρηδες του Αιγαίου» με θέματα από τη ζωή της ελληνικής υπαίθρου.
2007 εικονογράφηση Ζωγράφου γυναίκας
2008 «Μυκήνες – Επίδαυρος – Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο» σε συνεργασία με το Υπουργείο Πολιτισμού
2008-10 συνεργασία με την ΕΤ3 με τη σειρά « Ιερά Μονοπάτια »
2011 «Παύλος Βλαντής»
Υπήρξε Γενικός Γραμματέας στο ΔΣ και πρόεδρος της Ε.Ε.Σ. από το 2000- 2005 και από το Μάρτιο του 2008 Γενικός Γραμματέας του Ελληνικού Δικτύου Ντοκυμαντέρ.
Έφυγε από κοντά μας στις 19 Απριλίου 2011 νικημένος από την επάρατο νόσο.
Γιώργος Ζωγράφος (στη μνήμη του)
Σιωπηλή είν’ η νύχτα ετούτη της 7ης Φεβρουαρίου 2011
Γιώργο για σένα!
Και πώς να ξεχαστείς; Πέντε ολόκληρα χρόνια μαζί μας με την αγωνία για την τύχη της έκφρασής. Αυτής που σε πλάτυνε. Απόσταγμα της ζωής σου βγαλμένο απ’ τη ζύμωση των καιρών, τόπων κι ανθρώπων. Αυτής που μας μοίραζες, πολύτιμο αντίδωρο, γιατί ήξερες πως θα πλάταινες και τη δική μας σκέψη. Πως θα αναμόχλευες στοιχεία ξεχασμένα ή και κρυμμένα στα κατάβαθα της ψυχής μας.
Ένιωθες πάντα την ανάγκη να γαληνέψεις μιλώντας γι αυτά, που σαν άγρια θάλασσα σε ανάδευαν και σε τυραννούσαν. Αυτή η θάλασσα που την ταξίδευες καθημερινά αναζητώντας τη δική σου Ιθάκη σε νίκη σε. Πάλεψες όμως σκληρά με τα δικά σου δυνατά όπλα, το πνεύμα και την ευαισθησία σου. Τα ‘βαλες με το «θυμωμένο Ποσειδώνα» και τα στοιχειά του. Κι εκεί σε πρόδωσε το κορμί. Χαλάρωσαν τα κουρασμένα σου δάκτυλα και το μαντήλι της Λευκοθέας, σημάδι για να σ’ αναγνωρίζουμε, τ’ άρπαξε η Περσεφόνη, που ζήλεψε και σ’ ήθελε κοντά της, εκεί στους τόπους του Άδη.
Όμως φίλε, γαλήνεψε τώρα και μάθε. Δεν νικήθηκες ποτέ!
Τώρα, ταξιδεύεις σε κόσμους άλλους. Κι εκεί πρωτοπόρος σ’ αγαπημένες αγκαλιές θα ξεχαστείς.
Και πάλι, όταν το ορίσουν οι καιροί, μια μέρα κεφαλή στην ομάδα μας να μας προσμένεις!
Λίγοι αδόκιμοι στίχοι. Συγχώρα με, από αίσθηση ανάγκης και μόνο.
Ξενυχτωθήκαμε στο δρόμο
Και σ’ ανασαίνουμε
Σύρματα ηλεκτροφόρα παντού
Βάλανε και απαγορευτικά
– Πού πας; Δεν τα βλέπεις;
Στρέφεις το βλέμμα,
Μας κοιτάς και γελάς
Σαρκασμός; Eπιδοκιμασία;
Σκεφτείτε, μας λες μόνο
Και χάνεσαι.
Η φωνή σου γίνεται
Ένα με τον άνεμο
Περνάς τη σκιά σου από δίπλα μας
Καρφώνεις τον απόηχο
Του γέλιου στην καρδιά μας
Και προχωράς
– Που πας; Γύρνα πίσω.
Τα ηλεκτροφόρα σύρματα
Πληθαίνουν!
- Συνεντεύξεις
-
- Κριτικές
-
Γιαννούλης Χαλεπάς H κοιμωμένη μου, 06.01.2014
Είδα την παράσταση, Γιαννούλης Χαλεπάς:Η κοιμωμένη μου. Στο θέατρο τέσσερις εποχές. Μια πιστή βιογραφία.
Μέσα από ένα ατμοσφαιρικά φιλόξενο φουαγέ με ζεστό τσάι και καφέ να σε περιμένει και το χώρο της παράστασης να προκαλεί την αμεσότητα στο θεατή με τους ηθοποιούς, απόλαυσα χθες βράδυ μια υπέροχη παράσταση. Αρχικά το βραβευμένο έργο του Γ. Χριστοδούλου, καλογραμμένο, διέθετε όλες τις προϋποθέσεις για ένα τέλειο αποτέλεσμα. Η σκηνοθεσία του Γ. Μόρτζου πραγματικά εμπνευσμένη. Αλλά και οι ηθοποιοί, οι καλύτερες επιλογές. Η Λήδα Κατσούλη, σαν ανεψιά, με τη γλυκιά της παρουσία, απάλυνε την ένταση, όχι μόνο στο Γιαννούλη Χαλεπά κατά τη ροή του έργου, αλλά και στο θεατή. Ο Π. Αποστολόπουλος με τα “χίλια πρόσωπα”στις εναλλαγές και μεταπτώσεις που ο ρόλος απαιτούσε κάθε φορά, ήταν μοναδικός.
Κι αφήνω τελευταία τη Γιούλη Ζήκου, την αγαπημένη φίλη, με άφησε έκπληκτη, άφωνη αρχικά με τη μεταμόρφωσή της. Αυτή η γλυκιά μορφή.. μια μαινάδα.. μια μάνα δεσποτική, σκληρή από τον ατέρμονο πόνο, τη μοναξιά, την ευθύνη, τη νοοτροπία, τις δυσκολίες κι ακόμα κάποια διαταραχή, αρρωστημένη πλευρά, που οι συνθήκες την έκαναν πιο φανερή. “Μη με μισήσεις”, μου είπε λίγο πριν την παράσταση.. Δεν μπόρεσα να φανταστώ τέτοια μεταστροφή και χαμογέλασα. Μα είναι μια σπουδαία ηθοποιός, τόσο εκφραστική, αληθινή, μια “τραγωδός”. Ναι, πραγματικά απέδωσε τη μάνα του καλλιτέχνη με την καταστροφική της αγάπη απόλυτα πιστά. Μας καθήλωσε.. Έμεινα άφωνη και για αρκετή ώρα μετά… Με δυσκολία συγκράτησα τα δάκρυά μου.. Δάκρυα από ποικίλα συναισθήματα..«Ματωμένος Γάμος» του Λόρκα
Θεατρική Ομάδα των Πολιτιστικών Δεσμών Κύμης-Αλιβερίου.Είδαμε την παράσταση στις 23/8/15 στο θέατρο του Λαογραφικού Μουσείου Κύμης. Παρ’ όλο που υπήρχε δυσκολία να το απολαύσει κάποιος λόγω της κοσμοσυρροής, έμειναν οι καλύτερες εντυπώσεις από τους θεατές.
Η σκηνοθετική άποψη του Δημήτρη Κεχρή με τη λιτή και αφαιρετική προσέγγιση του έργου, άφησε ελεύθερα να δεσπόσουν τα ουσιαστικά στοιχεία του δημιουργού. Μέσα από τη δραματική πλοκή- με το δίπολο «έρωτας,θάνατος», τον προβληματισμό γύρω απ’ αυτό, τη λύτρωση που απορρέει απ’ το θρησκευτικό αίσθημα, με την υπερβατική έκφραση που προσεγγίζει την αρχαία ελληνική τραγωδία, με τα λυρικά στοιχεία, αλλά και με τα στοιχεία που αναδεικνύουν τον αγροτικό χαρακτήρα του έργου καθώς και τη συγγένεια με τη δημοτική μας ποίηση- η απόδοση των ρόλων και οι μουσικές παρεμβάσεις, δημιούργησαν μια ολοκληρωμένη και επιτυχημένη παρουσίαση του έργου. Όλοι οι ερμηνευτές ζωντάνεψαν με επιτυχία τους ρόλους του έργου και έδωσαν ψυχή στην παράσταση. Σε όλους τους συντελεστές, ηθοποιούς μουσικούς, σκηνογράφους, ενδυματολόγους, τεχνικούς, φροντιστές, αξίζουν πολλά-πολλά συγχαρητήρια. Πάντα όλοι να είστε καλά και να δημιουργείτε. Το έχει μεγάλη ανάγκη ο τόπος μας και ιδιαίτερα αυτές τις δύσκολες εποχές.
Κονιστρών)«Μην έρθεις απόψε», Θεατρικός μονόλογος στο «μπαράκι της Διδότου», 07.02.2017
Συνομιλήσαμε με τη Ζανέτ χθες βράδυ. Τη Ζανέτ της Νιόβης Ιωάννου. Αφουγκραστήκαμε τις αλήθειες της αναμοχλεύοντας και τις δικές μας αλήθειες. Μέσα από την μοναξιά που αναδεύει το είναι της, νιώσαμε πίκρα, αγανάκτηση, θυμό αλλά κι αγάπη κι έρωτα, κινητήρια δύναμι, που κάνει τις λέξεις να κυλούν αβίαστα να γίνονται ρόλοι, πράξεις , αισθήσεις, προβληματισμός…
Κι όλα αυτά μέσα από την εκπληκτική ερμηνεία της Κατερίνας Γκατζόγια, με την εξαιρετική παρέμβαση σκηνοθετική του Δημήτρη Βαρβαρήγου, στην παρουσίαση του θεατρικού μονολόγου «μην έρθεις απόψε». Μια παράσταση άρτια δομημένη, με την υποβλητικά λιτή της παρουσίαση, δίνοντας έμφαση στην κραυγή της γυναίκας, της Ζανέτ, που εγκλωβισμένη στο δικό της κόσμο και μέσα από τις ρωγμές της ψυχής της, αναζητάει απεγνωσμένα την αγάπη και το φως.
Ζεστό το περιβάλον, με τη μουσική να συνοδεύει ανάλογα την κάθε σκέψη της Ζανέτ και το φωτισμό να εναλλάσεται εστιάζοντας κάθε φορά στις εκφράσεις της, από τον Νίκο Επίσκοπο.
Ήταν πραγματικά μια υπέροχη παράσταση. Ανεπιφύλακτα τη συνιστώ. Συγχαρητήρια σε όλους!!! Καλή συνέχειαΤρεις Βάλτοι – Μαρίνα Τσβετάγιεβα του Δημήτρη Βαρβαρήγου, 20.2.2017
Είδα την παράσταση «Τρεις Βάλτοι, Μαρίνα Τσβετάγιεβα» στο Life and Art Theatre στο Γκάζι. Ένας θεατρικός μονόλογος. Ανέλπιστη η αίσθηση που με πλημμύρισε με την έκφραση της Μαρίας Συμεών και που την κράτησε ζωντανή μέχρι το τέλος της παράστασης. Πάθη, έρωτες, αγάπη, συναισθήματα ανθρώπινα, αληθινά, πρόβαλαν μέσα από το κείμενο του Δημήτρη Βαρβαρήγου με τη μοναδική υποκριτική της Μαρίας. Διαφορετική η Μαρία Συμεών στο έργο αυτό, αβίαστα «γίνεται ρόλος», εξομοιώνεται με τη Μαρίνα Τσβετάγιεβα ακόμα και οπτικά. Από μέσα της ξεχείλισε η ποιητική έκφραση εκείνης της μεγάλης ποιήτριας, που μας άγγιξε με αμεσότητα .
Η δεξιοτεχνία του σκηνοθέτη Γιάννη Διαμαντόπουλου, πυροδότησε το ταλέντο της Μαρίας Συμεών, για να ζωντανέψει το κείμενο του συγγραφέα με τις βαθιές του έννοιες και την ποιητική του διάσταση. Ένα εξαιρετικό κείμενο γύρω από την πολυτάραχη ζωή και το έργο της μεγάλης Ρωσίδας ποιήτριας. Γυναίκας καλλιεργημένης, από λόγιο και καλλιτεχνικό περιβάλλον, ασυμβίβαστης όμως κοινωνικά, στα ταραγμένα χρόνια της Ρωσίας στις αρχές του 20αιώνα, με συναισθήματα ανθρώπινα, κόρης, μάνας, συζύγου, ερωμένης. Με τον έρωτα και το πάθος να κατακλύζουν την ψυχή της και να αιχμαλωτίζονται στις λέξεις της μέσα στην ποίησή της – μια λύτρωση για την ίδια – δοσμένα μέσα απ’ την πένα του Δημήτρη, τόσο ρεαλιστικά, κεντρίζουν το νου, τις αλήθειες και προκαλούν συγκινησιακή φόρτιση.
Με ρομαντική διάθεση, καθώς λέει ο ίδιος ο συγγραφέας, μπήκε στην ψυχή της ηρωϊδας του και την ακολούθησε βήμα-βήμα, χαράζοντας στο δέρμα του και στην γραφή του, τις ομορφιές, τις δυσκολίες και ότι σκληρό εκείνη βίωσε με την αντίστασή της στην μπουρζουαζία του τόπου της και με την επιβίωσή της σ’ ένα καθεστώς με συλλήψεις και διωγμούς από τους μπολσεβίκους. Αντίστασή της, η ποίηση των αγαπημένων της, του Μαγιακόφσκυ, του Πάστερνακ, της Σοφίας Παρνόκ, της Άννας Αχμάτοβα κι η δική της ποίηση, απόσταγμα απ’ τον έρωτα και τη ζωή της, στάθηκαν στήριγμα στην ίδια και στην οικογένειά της, που ήταν σκορπισμένη με απώλειες φυλακίσεις κι εξορίες. Πρωτοποριακή γυναίκα που πλήρωσε το τίμημα αναζητώντας την απόλυτη ελευθερία της μέσα απ’ το θάνατο. Το έργο της μεγάλο, που όμως άργησε να αναγνωριστεί, μέχρι η ίδια η κοινωνία να αλλάξει.
Με την καλλιτεχνική προσέγγιση και σκηνογραφική τοποθέτηση του Χάρη Σεπεντζή, τη μουσική της Μαρίας Συμεών και τη συμβολή όλων των συντελεστών του έργου, η παράσταση χαράχτηκε βαθιά στις αισθήσεις μας.
Τη συστήνω ανεπιφύλακτα με τα θερμά μου συγχαρητήρια σε όλους. Καλή συνέχεια!!!«Θα σε δω στην πρεμιέρα» του Δημήτρη Αλεξίου, 09.12.16
Είχα τη χαρά το προηγούμενο Σάββατο να παρακολουθήσω την παράσταση στο θέατρο ΚΟΡΟΝΕΤ στο Παγκράτι, «Θα σε δω στην περεμιέρα», του αγαπημένου φίλου, δικηγόρου και συγγραφέα Δημήτρη Αλεξίου. Μέχρι τώρα γνώριζα το Δημήτρη σαν συγγραφέα μυθιστορημάτων και μέσα από τη Λέσχη Ανάγνωσης Κονιστρών όπου συζητήσαμε το υπέροχο βιβλίο του «Αλάτι Κόκκινο» και γενικά μιλήσαμε μαζί του για τη ζωή και το έργο του. Όμως τώρα, είδα και μια άλλη διάσταση στο Δημήτρη. Το θεατρικό συγγραφέα και τον ηθοποιό. Ομολογώ πως ήταν αναμενόμενο σε μένα, φάνηκε απ’ την πρώτη μας συνάντηση η πολυτάλαντη παρουσία του….
Το έργο του αφορά μια σπαρταριστή κωμωδία που παρουσιάζει την τελική πρόβα-προετοιμασία για την πρεμιέρα μιας παράστασης με τίτλο «Κίτρινα τριαντάφυλλα». Όμως απ’ ότι φαίνεται τίποτα δεν πάει καλά σ’ αυτήν την προετοιμασία αυτού του θιάσου. Από τα σκηνικά, που ακόμα δεν έχουν ετοιμαστεί, μέχρι τους ηθοποιούς…ο ένας στη φυλακή, ο άλλος με προβλήματα αμνησίας, η άλλη, η στάρλετ, ατάλαντη και χαζή… Από τις προσωπικές αντιπαραθέσεις, τη ζήλεια, μέχρι και τα συνεχόμενα ατυχήματα. Ακόμα και τα κίτρινα τριαντάφυλλα ήταν.. κόκκινα..Και πώς να μπορέσει ο σκηνοθέτης να αναβάλει την παράσταση, αφού αντιμετωπίζει την άρνηση του Θεατρικού παραγωγού και συγγραφέα, εξ αιτίας του συμβολαίου του που σε ανάλογη περίπτωση θα έχει να πληρώσει πολλά; Κι ύστερα τα εισιτήρια έχουν προπωληθεί και την παράσταση θα παρακολουθήσει ο μεγαλύτερος κριτικός θεάτρου..΄Έργο μέσα στο έργο λοιπόν, με ηθοποιούς να κρατούν διπλούς ρόλους, και στην προετοιμασία και σε κομμάτια απ’ το έργο που παρουσιάζουν… και με τόσα απανωτά μπλεξίματα που προκαλούν ασυγκράτητο γέλιο.
΄Η σκηνοθετική άποψη του Γιώργου Κρασαδάκη άψογη. Τα σκηνικά της Δέσποινας Βολίδη και τα κοστούμια της Δέσποινας Κολοτσά, πολύ επιτυχημένα. Ολοι οι ηθοποιοί αντάξιοι στους ρόλους τους, πειστικοί…Οι: Καλομοίρη Πολυτίμη-Αλεξάνδρα , Καραμπίνης Γιώργος, Κλήμη Κατερίνα, Μπεκρής Γιώργος, Παπαδόπουλος Μάρκος, Ραβνιωτόπουλος Κωνσταντίνος, Τσάβεζ Ναταλί, Μελίδου Τατιάνα και ο Δημήτρης Αλεξίου, ψυχή του έργου και με την όμορφη μουσική και τους στίχους του.
Η παράσταση ήταν υπέροχη. Πέρα από την ανάλογη αισθητική και τους εφυείς διαλόγους, περάσαμε μια πολύ όμορφη βραδιά! Συγχαρητήρια σε όλους…
Δημήτρη μου και ιδιαίτερα σε σένα…«Εγώ η Μάρθα Φρουντ»
Χθες στο θέατρο τέσσερις εποχές είδα την παράσταση ΕΓΩ Η ΜΑΡΘΑ ΦΡΟΥΝΤ, που πραγματικά με άφησε άναυδη. Όχι ότι δεν περίμενα μετά από την προηγούμενη εκπληκτική παράσταση ΓΙΑΝΝΟYΛΗΣ ΧΑΛΕΠΑΣ H KOIMΩMENH MOY, μια ανάλογη, όμως αυτή ξεπέρασε τις προσδοκίες μου, κι όχι μόνο από την ερμηνευτική πλευρά, αλλά και τη σκηνοθετική.
Τόσο ευρηματική, τόσο υποβλητικά ονειρική που κατέπληξε. Όλα φανέρωσαν μια κατάδυση στα βαθιά νερά της Τέχνης. Από τη θεατρική διασκευή του γνωστού μυθιστορήματος της κ. Τσαλίκογλου, τη σκηνοθετική πληρότητα μέσα από τη μινιμαλιστική εκφορά της, τα ενδυματολογικά και τα σκηνικά της κ. Λαμπρινής Καρδαρά, το φωτισμό , τη μουσική, μέχρι την έκφραση των νέων φερέλπιδων ήθοποιών Γιάννη Ζαραφώτη και Λήδας Κατσούλα. Γιατί.. τι να πω για το φίλο μας τον Πέτρο Αποστολόπουλο;
Πόσο βαθιά το ρόλο ενστερνίστηκε κι από «ψυχασθενής καλλιτέχνης Χαλεπάς» να μεταμορφώνεται σε «βαθυστόχαστο σοφό ψυχοερευνητή»! Πόσο δύσκολη μια τέτοια μετάβαση! Κι όμως τόσο φυσική η κάθε μια παρουσία. Πέτρο μου, πάντα άξιος για ανάλογες μεταμορφώσεις.
Κι η Γιούλη Ζήκου; Η Γιούλη μας; Πολύπλευρη, σε όλους τους τομείς της παράστασης.. διασκευή, σκηνοθεσία, ερμηνεία. Ταλαντούχα. Και σαν «Μάρθα Φρόϋντ», αξιόπιστη, αληθινή. Όλη η εσωτερική διεργασία εκείνης φανερωνόταν στο πρόσωπό της, στον υπέροχο λόγο της, στις μελετημένες κινήσεις της. Γιούλη μου, αγγίζεις την τελειότητα. Εύχομαι πάντα έτσι να
μας συγκινείς.Το ευχαριστώ, για τη «λύτρωση» που μας οδήγησε η παράσταση μετά από κορυφώσεις, σκέψεις και εντάσεις που κόβουν την ανάσα, είναι λίγο.
Όλοι σας προσφέρατε αυτό που απαιτεί το αληθινό θέατρο. ΠΟΛΙΤΙΣΜΟ.Γκιλοτίνα, 02.12.2018
Πριν λίγες μέρες είχα τη χαρά να απολαύσω την παράσταση ΓΚΙΛΟΤΙΝΑ στο θέατρο Τέσσερις Εποχές. Όπως και στις προηγούμενες παραστάσεις, το περίμενα πως θα έβλεπα πάλι μια υπέροχη παράσταση… που τώρα όμως ξεπέρασε κάθε προσδοκία μου. Όχι μόνο από την πλευρά του έργου που παρουσιάζει την αίσθηση και την αγωνία του σημερινού ανθρώπου στην εποχή της κρίσης με την ανάγκη για καλύτερες εποχές, με το δυνατό ποιητικό κείμενο του Χριστοδούλου, αλλά και από την πληρότητα της λιτής σκηνοθετικής άποψης του δασκάλου και σκηνοθέτη Γιάννη Μόρτζου, να υπογραμμίζει… την ψυχική κατάσταση των ηρώων, την κοινωνική παρακμή, τις αναζητήσεις, τις ανατροπές… καθώς και από τη συμβολή όλων των συντελεστών του έργου. Η αγαπημένη Γιούλη Ζήκου, εκπληκτική. Από μια Μάρθα Φρόϊντ, που είχε μείνει στη συνείδησή μας μοναδική, να αναπηδάει στο ρόλο μιας επαναστάτριας, τόσο αληθινής, που μας επιβάλλεται με τη θέση της και που πραγματικά γοητεύει. Ο ρόλος του άστεγου από τον ίδιο τον Γιάννη Μόρτζο, εξαιρετικός με τις μεταμορφώσεις του και την τελική ανατρεπτική του παρουσία. Ο Πασχάλης Τσαρούχας επιτυχημένος στο ρόλο του ρεαλιστή αστυνομικού, και ο Γιάννης Πολιτάκης ένας μικροκλέφτης πειστικός. Τέσσερις άνθρωποι διαφορετικοί, κλεισμένοι σ’ ένα κελί ν’ αναζητούν τις αλήθειες τους, να έρχονται σε διαρκή αντιπαράθεση, ενώ έξω να μαίνεται μια επαναστατική κατάσταση που θα καθορίσει το μέλλον της Ευρώπης. Κι εκεί η «γκιλοτίνα» καραδοκεί…
Μουσική, φωτισμοί, σκηνικά, κοστούμια απ’ όλους τους συντελεστές, μας φέρνουν κοντά σε μια τέλεια παράσταση. Παράσταση σύγχρονη και επίκαιρη, που προσφέρει αυτό που απαιτεί το αληθινό θέατρο! Συγχαρητήρια σε όλους!!!«Οι Απάχηδες των Αθηνών», Μαρία Συμεών
Θέατρο Μικρό Μπρόντγουαίη
Η οπερέτα των Ν. Χαντζηαποστόλου και Γιάννη Πρινέα, μια ηθογραφία της λαϊκής Αθήνας της εποχής του μεσοπολέμου που συνταιριάζεται με τη Βιεννέζικη Οπερέτα, μέσα από μια νέα ματιά, μας πρόσφερε πριν λίγες μέρες, τη χαρά και την απόλαυση στο Μικρό Μπροντγουαίη, ένα υπέροχο θεατρικό χώρο, ζεστό και φιλικό που σου δίνει την αίσθηση της συμμετοχής στα δρώμενα. Οι ώρες κύλησαν απρόσμενα, ταξιδεύοντάς μας με τα ακούσματα από λυρικούς καλλιτέχνες μαζί με άφθονο γέλιο από το δυνατό κείμενο που προκαλούσε η συνύπαρξη των μικροαπατεώνων της εποχής με την ματαιοδοξία των αριστοκρατών του Κολωνακίου, μέσα από την άψογη νέα ενορχήστρωση της πασίγνωστης μουσικής από την ταλαντούχο συνθέτρια και ηθοποιό Μαρίας Συμεών- πολύ δύσκολο εγχείρημα- με την άρτια μουσική διδασκαλία της.
Οι ρόλοι κατανεμημένοι ανάλογα, σε προικισμένους καλλιτέχνες ηθοποιούς και λυρικούς μ’ έναν Καρούμπα μέσα από τον εξαίρετο ηθοποιό Μανόλη Δεστούνη κι έναν Καρκαλέτσο εκπληκτικό με το Σπύρο Ιωάννου κι ανάμεσά τους μια Αρετούσα με την πολυτάλαντη Μαρία Συμεών, τελείως διαφορετική αυτή τη φορά, ένα τρίο που μεταφέρει απίστευτα εύθυμη διάθεση στους θεατές, εισάγοντας με τα αστεία και τις έξυπνες ατάκες τους το κλίμα της εποχής εκείνης στον θεατή, μαζί με τον πειστικό στο ρόλο του Αντώνη Τρικαμηνά, τον πληθωρικό ταβερνιάρη Βασίλη Σαμαριτάκη, καθώς και με όλη την ομάδα των ηθοποιών. Σημαντική και η σκηνοθετική άποψη του Βασίλη Πλατάκη, του χορογράφου, Δημήτρη Ιβάνωφ και τα σκηνικά και κοστούμια εποχής της Γιοβάνας Πρασίνου, που μεταφέρουν στο κοινό νοσταλγικά ζωντανό το κλίμα εκείνης της Αθήνας…
Μια υπέροχη παράσταση που σε κάνει φεύγοντας να κρατάς ονειρικά τον απόηχο των τραγουδιών και την τέρψη από το γέλιο και την«Μαύρο Γιασεμί»
Την Κυριακή 28 του Ιούλη 2019 είχαμε τη χαρά και την τιμή, εδώ στο Χωνευτικό στην Κύμη της Εύβοιας, να απολαύσουμε την όμορφη παράσταση «Μαύρο Γιασεμί» της γνωστής κι αγαπητής συγγραφέα Maria Maragudaki… Το ευρηματικό κείμενο της Μαρίας ζωντάνεψε η ηθοποιός Κατερίνα Γκατζόγια με το πηγαίο ταλέντο της, το πάθος της και την αγάπη που φανερώνεται στην ερμηνεία του κάθε έργου που αναλαμβάνει. Η σκηνοθετική άποψη του Γιωργος Τζαβαρας, η επιμέλεια της κίνησης και το acting coach της Lizy Xanthopoulou καθώς και η μουσική επιμέλεια του Νίκου Επίσκοπου Its none of Yourinterest με τη φροντίδα όλων των συντελεστών του έργου, παρουσίασαν μια άρτια παράσταση στον όμορφο χώρο του «Χωνευτικού».Το έργο, ο μονόλογος μιας κομμώτριας, μιας λαϊκής κι ευχάριστης κοπέλας, που πάντα ήθελε να γίνει ηθοποιός, ανιχνεύει τα βάθη της ψυχής της σχεδιάζοντας με κάθε λεπτομέρεια την αριστοτεχνική εκτέλεση του τέλειου εγκλήματος που την οδήγησε η απογοήτευση του έρωτα, εκφράζοντας ένα «Εγώ» που καίγεται και που καταλήγει σ’ ένα απρόβλεπτο τέλος. Εκεί που όλα η φλόγα μπορεί να τα κάνει μαύρα. Ακόμα και το άσπρο γιασεμί να το μετατρέψει σε “μαύρο γιασεμί”
Απόλυτα φυσική κι αληθινή η Κατερίνα ακολουθώντας τις οδηγίες του σκηνοθέτη Γιώργου Τζαβάρα Γιωργος Τζαβαρας, έγινε ο ρόλος της κι ανάμεσα στο κωμικό και τραγικό στοιχείο μας συγκίνησε βαθιά. Κι έτσι η δύσκολη απόδοση του κάθε μονολόγου, δεν έγινε εμφανής στους θεατές, λόγω της υποκριτικής ικανότητας της Κατερίνας.
Κατερίνα μου, σε ευχαριστούμε για την απόλαυση της βραδιάς καθώς και για την τιμή που μας κάνατε όλοι σας να έρθετε εδώ στο δικό μας τόπο.
Συγχαρητήρια λοιπόν σε όλους τους συντελεστές και θα σας περιμένουμε και το επόμενο καλοκαίρι.Γράμματα στη Μιλένα…
Η παράσταση ήταν εξαιρετική…Τα γράμματα του Κάφκα προς τη Μιλένα, εκφράζονται θεατρικά από την υπέροχη Μαρία Μαραγκουδάκη, σ’ ένα διπλό ρόλο που υποδύεται με την υποκριτική της ικανότητα πλαισιωμένη από την ατμοσφαιρική μουσική και τη λιτότητα του σκηνικού που καθηλώνουν τον θεατή και τον ωθούν να εισχωρήσει στο βάθος της ψυχής του συγγραφέα, με τον οποίο ταυτίζεται η ηθοποιός στον πρώτο ρόλο. Έτσι δίνει υπόσταση στο λόγο του Κάφκα, εκφράζοντας το καταπιεσμένο πάθος του, την καθημερινότητά του και τις ανεκπλήρωτες επιθυμίες του. Συγχαρητήρια Μαρία και σε όλους τους συντελεστές της παράστασης….
Η γυναίκα της Ζάκυθος, 16.08.2020
Είναι πολύ συγκινητικό που ένα τέτοιο έργο από τα κορυφαία του νεοελληνικού λόγου ερμήνευσε η ταλαντούχα ηθοποιός Κατερίνα Γκατζόγια στο θέατρο του λαογραφικού μουσείου ΚΥΜΗΣ. Ο σκηνοθέτης του έργου Δήμος Αβδελιώδης μας μεταφέρει ατόφια την αινιγματική μορφή της «Γυναίκας της Ζάκυθος» μέσα από την εκφραστική δεινότητα της Κατερίνας που προσωποποιεί το ποιητικό και συνάμα το υπαινικτικό ύφος του ιερομόναχου Διονύσιου, με το να λοιδoρεί τα άσχημα που συμβαίνουν- σε εποχή που η επανάσταση του 1821 μαίνεται ακόμα-. Επίσης ο σκηνοθέτης με την έκφρασή της Κατερίνας κατάφερε να προκαλέσει τον προβληματισμό μας γύρω από την μορφή αυτής της Γυναίκας, με τις διαστάσεις της που δίνονται από τον ίδιο τον ποιητή, αναπτύσσοντας το αίσθημα του φόβου για το «κακό» και τις αιτίες του, που μπορούμε κι εμείς να διαπραγματευτούμε με τον ίδιο μας τον εαυτό. Μας οδηγεί ο σκηνοθέτης να αντιληφθούμε το πώς βλέπει τις τελευταίες στιγμές αυτής της Γυναίκας λίγο πριν θέσει τέλος στη ζωή της, με τα ίδια του τα μάτια, μάτια Αγίου, ο μοναχός Διονύσιος, ανακαλύπτοντας πως το «κακό» που αυτή προκαλούσε με τη σκληρή της στάση προς τις γυναίκες τις Μεσολογγίτισσες, ήταν ο φόβος προς τον ίδιο της εσωτερικό εαυτό. Πράγμα για το οποίο την ευσπλαχνίζεται ο Διονύσιος παρακαλώντας για τη σωτηρία της.
Ήταν τιμή για τον τόπο μας να παρουσιαστεί το πολυδιάστατο αυτό έργο του Διονύσιου Σολωμού. Ευχαριστούμε θερμά τον σκηνοθέτη Δήμο Αβδελιώδη, για τη Διδασκαλία της Ερμηνείας, τη Δραματουργία και τη Σκηνοθεσία. Την ηθοποιό Κατερίνα Γκατζόγια για την Ερμηνεία, τον Νίκο Επίσκοπο για την Τεχνική Υποστήριξη, τον Βαγγέλη Γιαννάκη για τη Μουσική Σύνθεση, τον Αριστείδη Πατσόγλου, για το Σχεδιασμό Ενδύματος και τις Μακέτες και τον Φοίβο Αβδελιώδη για τη φωτογραφία της αφίσας…«Αλάτι κόκκινο» του Δημήτρη Αλεξίου
Σκέψεις και λέξεις κομματιασμένες χωρίς ειρμό, αισθήσεις πρωτόγνωρες, μιας ρόδινης αυγής που χαράζει αχνά το οικείο περίγραμμα του νησιού – όριο στο βλέμμα του δικού μας Αιγαίου – αναζητήσεις να σκαλίζουν βαθειά το περίβλημα της ψυχής κι αλήθειες νέες να ξεπετάγονται σαν έντομα πολύμορφα κάτω από χορταριασμένες πέτρες. Αποτυπώματα της περιπλάνησης της μοναδικής μέσα από σελίδες και λέξεις και την καρδιά ζωσμένη από ανάσες βαθιές να βουίζουν στ’ αυτιά και τους καταρράκτες από συντρίμμια με ανακατεμένα δάκρυα κι αγωνίες.
Τι κι αν ο ήλιος πάλι στέλνει την πρώτη δέσμη από ακτίνες; Μόνο το περίγραμμα του νησιού από αχνό γκρι γίνεται έντονο μπλε, κι η επίκληση του διπλανού μας τίποτα δεν αλλάζει. Το αμφίβολο και το συγκεχυμένο να αιωρούνται πλάι σε λέξεις συμβατικές κι ύστερα ν’ αφήνονται στο χάος της σιωπής.
Κι η ψυχή σαν το σπασμένο ρόδι μισή στις ξενιτιές κι η άλλη μισή εδώ, να σκορπίζεται σε λέξεις νοτισμένες απ’ τα δάκρυα και το υγρό «κόκκινο αλάτι» που σκάει από το κύμα, να φτιάχνουν ένα «εγώ» κι ένα «εσύ», με σκέψεις που πνίγουν και λυτρώνουν, σ’ ένα παιχνίδι έρωτα και θανάτου, εφιαλτικό.
«Εγώ».. σου μιλώ. «Εσύ».. μου μιλάς. Σ’ ακολουθώ.. Μ’ ακολουθείς..
-Είσαι η ξενιτιά μου, σου λέω, ο ήχος του θανάτου.. ο καθημερινός.
-Είμαι ο έρωτας, η χάρτινη εικόνα σου, μου λες, το παραμύθι σου.
-Μη φύγεις.. Πνίγομαι. Δεν έχω άλλο οξυγόνο.
-Εδώ θα ‘μαι. Λυγίζεις; Μη.. Να! Θα σου φορέσω πάλι την αποκριάτικη μάσκα… κι ένα κουδούνι, να βγούμε στους δρόμους, ν’ ανταμωθούμε σ‘ ένα νέο παραμύθι… την «ξενιτιά» εκείνη, στον «ξένο», που μας αναζητά!
Φοράμε την προσωπίδα μας, και μοιραία προχωράμε. Λύτρωση; Ίσως.
Κι η θάλασσα του Αιγαίου ξεχειλίζει κι αυτή. Ανταριασμένη! Κατακόκκινη! ξεπλένοντας το αίμα από τις πληγές.«Λιπεσάνορες» του Δημήτρη Βαρβαρήγου, 10.11.2020
Πάλι η διεισδυτική ματιά του συγγραφέα ΔΒ εισχωρεί στα βάθη της γυναικείας ψυχής και μας ξαφνιάζει. Τώρα, με αριστουργηματικό τρόπο μας μεταφέρει σε Ομηρικούς Τόπους μέσα από τις δέκα πέντε μυθικές γυναικείες μορφές, κάτω από την τραγωδία του πολυτάραχου πολέμου. Με μελετημένη την ψυχογραφία των ηρωίδων του ο συγγραφέας, τις πλησιάζει, τις κατανοεί, τις αφουγγράζεται, τις περιγράφει και συνομιλεί μαζί τους με λόγο στοχαστικό, εκφρασμένο όμως με γλώσσα γλαφυρή και ρέουσα, ύφος απλό και αβίαστο σαν να μιλά με τη σημερινή γυναίκα. Με τις αλήθειες της, τις αξίες της, τις ακατανίκητες επιθυμίες της, τα έντονα συναισθήματά της, τις υποχρεώσεις της.
Έρωτας, αγάπη, υπομονή, το όνειρο γαλήνιας ζωής, μα και η οργή, η θλίψη, η έχθρα, οι καημοί της αιχμαλωσίας και της αθλιότητας απ’ την καταστροφή, όλα αναμετριούνται με τις ψυχικές τους αντοχές κι οδηγούν στις εσωτερικές συγκρούσεις. Συναισθήματα και εικόνες σε τοιχογραφία που αναπαριστά τον κύκλο του Τρωικού πολέμου, που συνεπαίρνουν τον αναγνώστη και τον ταυτίζουν με το πεπρωμένο εκείνων των γυναικών.
Μέσα από αυτήν την επικολυρική έκφραση και απεικόνιση και με την ιδιαίτερη ματιά του που μας ταξιδεύει «εν φαντασία και λόγω» στης υψηλής λογοτεχνίας τους τόπους, ο ΔΒ με τις «Λιπεσάνορες», τις γυναίκες που λείπουν στους άνδρες, ξεπερνά για άλλη μια φορά τον εαυτό του.-
Είναι ένα υπέροχο βιβλίο, που το απολαύσαμε και στη σκηνή με μεγάλη επιτυχία, όπου ο ισυγγραφέας με διεισδυτική ματιά εισχωρεί στα βάθη της γυναικείας ψυχής και με αριστουργηματικό τρόπο μας μεταφέρει σε Ομηρικούς Τόπους, στην τραγωδία του πολυτάραχου πολέμου μέσα από δέκα πέντε μυθικές γυναικείες μορφές. Βιβλίο που ταξίδεψε πολύ και θα συνεχίσει να ταξιδεύει με τη διαχρονικότητά του.
Υπέροχο κείμενο!!!!! Μια πραγματική κατάδυση μέσα στην ψυχή που ξυπνάει τον προβληματισμό, εκεί που τα όρια αγάπης και μίσους είναι μια αίσθηση παράξενη, ανεξήγητη.. που κάνει συγκεχυμένες και τις δύο έννοιες, τις αναιρεί και πάλι τις επαναφέρει, τονίζοντας πότε τη μια και πότε την άλλη.2) Στο κείμενο του Δημήτρη Βαρβαρήγου
«Καλά είμαι σοβαρός; Αντί για μια φέτα ψωμί με βούτυρο και μέλι έπιασα τη φιλοσοφία πρωινιάτικα; Μα είναι πρωί η βράδυ; Έχασα το χρόνο, ποτέ δεν τα πήγα καλά μαζί του, με μεγάλωσε πριν την ώρα μου… λες γι’ αυτό να με πονούν τα κόκαλα μου; Και η ψυχή μου… η ψυχή μου, η ψυχή μου… πολύ πονάει… από μια κοινωνία που την αναφέρουν ισότιμη, αλλά μ’ έκλεισε στο… ουου, ούτε που θέλω να το σκέφτομαι… ούτε ποιος σκηνοθετεί την αλήθεια με το ψέμα; Αλητεία, παιδεραστία, εκκλησία, δυστυχία, αμαρτία… ανάθεμα τους… έφτιαξαν μια κοινωνία που πιο εύκολα συγχωρεί τον εγκληματία, παρά τον ονειροπόλο… και οι άνθρωποι, αν ήξεραν, οι άνθρωποι, αν δεν φοβόντουσαν να αφεθούν στα χέρια του άλλου, θα γνωρίζαμε την ευτυχία… και δεν είναι περίπλοκη, γαμότι, ούτε και είναι δύσκολο να τη νιώσει κάποιος… ούτε δυσεύρετη είναι… αρκεί να ζεις τη στιγμή, να ρουφάς το κάθε λεπτό όπως σου χαρίζεται… τα θαύματα υπάρχουν γύρω μας αρκεί να απλώνεις το χέρι και να το βάζεις στη χούφτα σου… πιστεύω στη ύπαρξη τους… είναι σαν μια μελωδία που συντροφεύει τα όνειρα μας… Λοιπόν ακούστε… ναι, ακριβώς σε αυτό το βρώμικο παγκάκι απ’ τις κουτσουλιές των περιστεριών που κάθομαι τώρα μόνος μου κι αναπολώ, καθόμουν και τότε εκείνη τη δύσκολη εποχή που είχα ξεπέσει οικονομικά, μα ήμουν ευτυχισμένος γιατί είχα πλάι μου δυο μάτια να με κοιτάζουν βαθιά στη ψυχή κι αυτό μου έφτανε, ολοκλήρωναν τα κομμάτια μου… λες και ήταν τα σπλάχνα μου εξαρτήματα μιας χαλασμένης μηχανής και κάθε βλέμμα με συναρμολογούσε…
καθόμασταν ώρες ατελείωτες –σαν να σταματούσε ο χρόνος και δεν μας ένοιαζε τίποτα άλλο… ζούσαμε το χάρισμα που μας δινόταν, να είμαστε μαζί… μού αρκούσε να την έχω κοντά μου, να αισθάνομαι το απαλό χάδι της στο πρόσωπο μου… μού αρκούσε να την κοιτάζω βαθιά στα ΜάτιΑ και να σκορπίζομαι… άσχετοι που είμαστε οι άνθρωποι… η αλήθεια είναι διαφορετική… κάθε φορά που με ακούνε να μιλάω για την αγάπη μου φοράνε αυτή τη μπλούζα με τα σφιχτά κορδόνια… και δεν αντέχω… πνίγομαι….»
Συνεχίζεται
(Δική μου απάντηση)
.Κι εγώ γι αγάπη τους μίλησα, με κοίταξαν περίεργα, γέλασαν ειρωνικά, ανταλλάξανε ματιές με νόημα, με πλησίασαν και μου φόρεσαν το λευκό της Οφηλίας φόρεμα. Τώρα λικνίζομαι μόνη στην άκρη της θάλασσας εκεί που ο αφρός απ’ το κύμα σκάει στα πόδια μου, ζωγραφίζω τ’ όνειρο στο κύμα που έρχεται από μακριά, μόνο αυτό μπορεί να νιώσει το όνειρό μου, λέω και μέχρι ν’ απλωθεί στα δικά μου πόδια το όνειρο έχει διαλυθεί. Έρχεται άλλο κύμά τότε κι άλλο όνειρο εκεί έχω τυλίξει κι αυτό χάνεται, σηκώνω τα χέρια στον ουρανό παρακαλώντας να μου αφήσει ένα όνειρο για λίγο πιο πολύ, δυο γλάροι στέκουν δίπλα μου με λυπήθηκε ο θεός , λέω, κρεμάω το όνειρο στα φτερά τους να το γλυτώσω από το κύμα που όλο και διαλύεται και πριν καλά καλά το χαμόγελο να χαραχτεί στα χείλη μου οι γλάροι φεύγουν πετούν ψηλά στον ατέρμονο oρίζοντα κι εγω στέκω με τα χέρια ανοιχτά παρακαλώντας τους. Πάει πέταξε, λέω, η αγάπη εκείνη που μου κράταγε τα μάτια ανοιχτά, πέταξε μακρυά. Το λευκό μου φόρεμα έχει βραχεί , έχω βαρύνει, τα πόδια μου δεν προχωρούν.. όλο και χώνονται και πιο βαθιά στην άμμο, και τα χέρια πέφτουν νεκρά στο πλάι μου, τα μάτια μου θολώνουν από το μπλε τ’ ουρανού και της θάλασσας, μόνο μπλε βλέπω, όλα τα βλέπω μπλε, δεν υπάρχει γύρω μου κανείς, κανείς πια δεν μιλά, μόνη μου μιλώ, στέκω ακίνητη η άμμος με τραβάει, βυθίζομαι μέχρι το λαιμό η ανάσα μου αδύναμη θα σταματήσει όπου νάναι, όλοι γύρω μου χάνονται στης απόγνωσης και στης αδιαφορίας το σκοτάδι, άλλοι στο χρονοβόρο τίποτα κι άλλοι στο βάλτο της απαξίας. Όλα έχουν ανατραπεί . Κι εγώ πνίγομαι.. τα δάκρυα μου κόβουν την ανάσα, οι αγάπες κι οι αξίες έρχονται στη σκέψη παίρνουν όμως σιγά-σιγά την απόχρωση του γκρι κι όλα τώρα γίνονται γκρι κι όλα τα σκέπασε..«Γυναίκες του Κόσμου» του Δημήτρη Βαρβαρήγου
(ΣΚΈΨΕΙΣ ΜΟΥ ΔΙΑΒΑΖΟΝΤΑΣ ΤΟ)
Με σκορπισμένες λέξεις και φράσεις από τη ΣΑΠΦΩ
Και την ανασύνθεση του ΕΛΥΤΗ
(τις μάζεψα χωρίς σπουδή κι ιερόσυλα
συγχωρείστε το μου)Α
Mούσες με τ’ όμορφο μαλλί, Χάριτες απαλές
Ξεπροβάλλετε απ’ το χρυσό παλάτι σας ..
Με καίει ο πόθος και μ’ ανάβει σύγκορμη,
Ο έρωτας με παιδεύει και πώς να τον παλέψω;
Μαντατοφόρος άνοιξης ηδονικής φωνής αηδόνι
Β
Πεθαίνει ο Άδωνις ο τρυφερός
σταγόνα τη σταγόνα ο πόνος μέσα μου
Δεν γίνεται ποτέ κανείς να ελπίζει
σ’ ολάκαιρη την ευτυχία.
Και τώρα τι θα κάνουμε;
Γ
Ένας πόθος με πιάνει να πεθάνω
τις όχθες ν’ αντικρύσω του Αχέροντα.
Να ’χα πεθάνει το ‘χα πιο καλά μα την αλήθεια
αφού εμένα μ’ έχεις λησμονήσει…
Κι ο έρωτας ο «μυθοπλόκος» βάσανα μοιράζειΔ
Αθάνατη Αφροδίτη κόρη του Δία
Εσέ παρακαλώ που στήνεις τις παγίδες της αγάπης
Άλλους καημούς και πίκρες μη ρίξεις στην ψυχή μου.
Αλλ’ εδώ πάλι έλα,
Να με λυτρώσεις απ’ τα βάσανά μουΕ
Έλα λοιπόν ακόμα μια φορά!
Να γίνουν όσα λαχταρά η ψυχή μου.
Ελπίδα του έρωτα!
Φωτιές μου ανάβεις!!!
Να κράταγε για μένα δυο φορές η νύχτα ετούτη…
ΣΤ
Άσε με μια στιγμή να σου θυμίσω
Κείνα που μοιάζει να ‘χεις λησμονήσει
Τις όμορφες και τις γλυκές στιγμές
Που ζήσαμε μαζί!
Θυμήσου, πώς έσβηνες τη δίψα σου!Ζ
Αχ ! Πόσο μ’ ένα τίποτα λυγά πάντα η γυναίκα….
Κει που δεν το περιμένει!
Σωστό όμως δεν είναι σε σπίτι ποιητών
Θρήνοι ν’ ακούγονται.
Δεν μας αρμόζουν τέτοια!!!!!
(Τα αντίστοιχα κείμενα της Σαπφώς με ανασύνθεση χωρίς αλλοίωση)
Α
Άβραι Χάριτες, καλλίκομοί τε Μοίσαι
Δεύρο δηύτε Μοίσαι χρύσιον λίποισαι
και ποθήω και μάομαι.
Έρως
Δηύτε
μ’[ε]
δόνει ‘
αμάχανον
όρπετον. Ήρος άγγελος ιμερόφωνος αήδωνΒ
Κατθνα[ί]σκει άβρος Άδωνις
κατ’ έμον στάλαχμον
Ου δύνατον γενέσθαι
λώστ’] ον ανθρώπ’[ωι]
-Τι κε θείμεν;-Γ
Κατθάνην δ’ ίμερός της [έχει με]
Όχ[θ]οις ίδην Αχερ[
Τεθνάκην δ’ αδόλως θέλω ά με ψισδομένα καταλίμπανεν
Έμεθεν δ’ έχησθα λάθαν
Έρος μυθοπλόκος αλγεσίδωροςΔ
Αθάνατ’ Αφρόδιτα παι Διός
Δολόπλοκε λίσσομαί σε
Μη μ’ άσαισι μηδ ονίαισι πόντια θύμον
Ελθέ μοι και νυν
Χαλέπαν δε λύσον εκ μερίμνανΕ
Αλλά τυίδ’ ελθέ αίποτα
Όσσα δε μοι τέλεσσαι θύμος ιμέρει τέλεσον
έρωτος ηλπ[]τι
Όπταις άμμε!!!
Νύκτα αυτή γενέσθαι διπλασίαν…ΣΤ
Αλλά σ’ έγω θέλω όμναισαι
[ ] [ ]αι [ ]
Και καλ’
επάσχομεν
Εξίης πόθο[ ] νίδωνΖ ….
Εύκ]αμπτον γαρ [άει το θήλυ αι και τις]….
Τα εξ αδοκή[τω]!
Ου γαρ θέμις εν μοισοπόλων οικίαι
Θρήνων έμμεν’
Ου κ’ άμμι τάδε πρέποι!!!!!!
(Κλεμμένα κομμάτια από την ανασύνθεση του Ελύτη για τη σαπφώ
Ελένη.«Γυναίκα Μπονσάι» της Βούλας Μάστορη, 14/5/2014
Από την πρώτη σελίδα το μυθιστόρημα με τράβηξε με τη ζωντάνια της γραφής και με τη ζωγραφική του απεικόνιση. Με έχει πραγματικά συνεπάρει και ως αναγνώστρια νιώθω την πληρότητα που φέρνει η χαρά ενός καλού βιβλίου.
Η «Γυναίκα Μπονσάι» ο αλληγορικός τίτλος, κι όπως λέει η ΒΜ, ότι όλοι μας λίγο πολύ υποκείμεθα σ’ ένα είδος «τεχνικής μπονσάι» για την προσαρμοστικότητά μας, είναι ένα μυθιστόρημα που σε καθηλώνει. Όπως «το μπονσάι το λυγίζουν, το κλαδεύουν, το υποσιτίζουν» έτσι γίνεται και με τις τρεις ηρωίδες μας, που εκπροσωπούν τρεις διαφορετικές γενιές, όπου οι συνθήκες τις λυγίζουν, τις συμβιβάζουν, τις στερούν.. Κατάδυση εξομολογητική στο βάθος της υπόστασής τους, σε μια σχέση κυμαινόμενη από την αποδοχή στην άρνηση. Σχέση που προκαλεί τομή στην ψυχή τους, προβληματισμό, πόνο, μα και σαν σε αρχαία τραγωδία να οδηγεί στην κάθαρση. Μέσα σ’ ένα αεροπλάνο, που σημειοδοτεί και το τέλος του μυθιστορήματος, έρχεται η λύτρωση. Τα δάκρυα λύνουν τον κόμπο του λαιμού, η κεντρική ηρωίδα λυτρώνεται από τις αντιστάσεις που πάντα πρόβαλε στη ζωή της, εξαγνίζεται, λες και με το πέταγμα στους αιθέρες, πετιούνται στον αέρα οι πίκρες, οι καημοί κι οι ενοχές.
Το μυθιστόρημα ταξιδεύει τον αναγνώστη σε μέρη εξωτικά, σε μια άλλη πολιτισμική διάσταση. Σαν να σε παίρνει η ηρωίδα από το χέρι και μετά από πολύωρη πτήση να την ακολουθείς σε κάθε της βήμα. Μαζί της να φτάνεις στην Ιαπωνία, να γεύεσαι πρωτόγνωρες συνήθειες, σε μια διαφορετικότητα που κεντρίζει το ενδιαφέρον πότε με τρόπο ασφυκτικό, πότε με μια ελευθερία που οδηγεί στην υπέρβαση. Μαζί της να νιώθεις τα στοιχεία του τρόπου συμπεριφοράς και στάσης εκείνων των ανθρώπων που είναι βασισμένα σε βαθύτερη θεώρηση της ζωής. «Όσο πιο κοντά ζεις στο έδαφος τόσο πιο αργά γερνάς», εξηγεί η συγγραφέας τη Γιαπωνέζικη συνήθεια των υποκλίσεων καθώς και του ύπνου και φαγητού σε επίπεδα που αγγίζουν το έδαφος.
Το μυθιστόρημα αγγίζει φιλοσοφικούς προβληματισμούς. Έννοιες που γίνονται συνειδητές στον αναγνώστη μέσα από τη ροή των γεγονότων και του αναπάντεχου που κατακλύζει τις ζωές των ηρώων. Ο «Θάνατος», ο «Χρόνος», η «Ηθική», ο «Έρωτας», η «Έλξη», η «Τύχη», θέματα που αγγίζονται και αναλύονται διεξοδικά, έντεχνα ενσωματωμένα στη ροή εξέλιξης της υπόθεσης.
Ο αναγνώστης περνά μέσα απ’ τα κανάλια του κοινωνικού γίγνεσθαι. Βλέπει τη νοοτροπία της κάθε εποχής, το συντηρητισμό, τις ελλείψεις, τις μετέπειτα ελευθερίες, την αντίσταση σε ανελεύθερα καθεστώτα, μέχρι και τη στάση των σημερινών νέων, που είναι συνισταμένη όλων των άλλων.
Με λόγο που ρέει αβίαστα ο αναγνώστης συμμετέχει ενεργά στην εξέλιξη της πορείας. Ο αφηγητής φειδωλός στη ροή των γεγονότων δίνει χώρο στα πρόσωπα να εμφανίζονται εξομολογητικά. Έντεχνη η εναλλαγή λοιπόν τριτοπρόσωπης με πρωτοπρόσωπη γραφή, όπου όλοι οι ήρωες παίρνουν εξομολογητική θέση σκόπιμα κάθε φορά που δείχνουν την παρουσία τους, είτε στο παρόν, είτε στο παρελθόν κι ακόμα στο υπερβατικό παρόν ή μέλλον. Οι διάλογοι ζωντανοί απεικονίζουν το εκάστοτε «τώρα» ρεαλιστικά. Οι περιγραφές με λεπτομέρεια και φωτογραφική ακρίβεια ζωντανεύουν τοπία, εσωτερικούς χώρους, τόπους, καταστάσεις διεγείροντας τις αισθήσεις του αναγνώστη.
Με δεξιοτεχνία η συγγραφέας χειραγωγεί το χρόνο, κυλώντας αβίαστα σε κάθε πτυχή του, με την ανάλογη λογοτεχνική του υπόσταση.
Είναι πραγματικά ένα υπέροχο μυθιστόρημα. Το διάβασα απνευστί… μόνο προς το τέλος το άφησα για λίγο.. για να έχω την αίσθηση ότι δεν τελειώνει ακόμα..Βούλα μου, δεν έχω να πω παρά ένα μεγάλο «ευχαριστώ» που μου έδωσες την ευκαιρία να νιώσω τη χαρά και τη μεγαλοσύνη της Ανάγνωσης.
Όμως πραγματικά λυπάμαι που δεν θα μπορέσω να είμαι στη συζήτηση για το βιβλίο σου στη Λέσχη μας…Λόγοι που δεν γίνεται να αγνοηθούν με κρατούν μακριά σας.«Ο τρόφιμος» του Φαίδωνα Θεοφίλου
Ο τρόφιμος είναι το υπέροχο βιβλίο του Φαίδωνα Θεοφίλου που μας χαρίζεται με την αισθητική του λίγου και του απόλυτου!
Ένας έγκλειστος, τρόφιμος ψυχιατρείου μονολογεί κάνοντας κατάδυση στην ψυχή του σε δρόμους στενούς και μονοπάτια σκοτεινά και αδιέξοδα που καλύπτουν τη μνήμη. Όμως η αναζήτηση ανάβει το φως κι οι δρόμοι πλαταίνουν και λειαίνονται τα κακοτράχαλα μέρη. Οι αλήθειες της ψυχής βγαίνουν στην επιφάνεια κι ένας νέος άνθρωπος απελευθερωμένος από το παρελθόν του γεννιέται μέσα απ’ αυτήν την αναζήτηση, με μια καινούργια ζωή. Μια ζωή ανεξερεύνητη ακόμα. Ζωή που γεμίζει αισιοδοξία τον αναγνώστη. «Χαίρομαι χωρίς να ξέρω γιατί», αποκαλύπτει στο μονόλογό του ο ήρωας ή αλλού.. «να συλλέγεις το ρόδινο όπου το βρίσκεις» Μια πραγματικότητα μαγεμένη λοιπόν ο κόσμος του τρόφιμου και των προσώπων που τον κατοικούν.
Διαβάζοντας το βιβλίο νιώθεις έντονα κι εσύ δημιουργός του, ένας συνδημιουργός που κάθε φράση του σου αποκαλύπτει στοιχεία της ψυχής σου, των επιθυμιών σου, σε κάνει να ταυτίζεσαι με τον ήρωα, με τις σκέψεις του και να συμμετέχεις στην ψυχική του ευφορία.. «,Θα πεθάνω από έρωτα, που δεν ξέρω πού απευθύνεται» … λέει ο ίδιος ο ήρωας. Ένα πραγματικό νόημα της ζωής, να νιώθεις την ομορφιά της στο κάθε τι που οι ίδιες οι λέξεις του βιβλίου βγαλμένες από το στόμα του ήρωά μας στο αποκαλύπτουν.
Κι ένα τέλος απρόβλεπτο, ανατρεπτικό. Σάρκα και οστά παίρνει ο ήρωας κι η παρέα του, ξεγλυστρούν απ’ τις σελίδες του βιβλίου, αυτονομούνται κι αποχαιρετούν τον συγγραφέα και τον Αναγνώστη. Σημάδι μια νέας ζωής; Tο σημάδι του τέλους; Tου αποχαιρετισμού; Κι οι σελίδες μένουν άδειες…
Όμως, εγώ, Φαίδων, γοητευμένη, θα τους κουβαλάω για καιρό. Σ’ ευχαριστώ από καρδιάς!«Σημάδι εκ γενετής» της Κατερίνας Ραμανδάνη – Σαντραβέλα
Διαβάζοντας το μυθιστόρημα.. «Σημάδι εκ γενετής», της Κατερίνας Ραμανδάνη- Σαντραβέλα, με την κεντρική ηρωίδα στο ξεκίνημά του πρωτοπρόσωπα να αφηγείται και να εκφράζει τα συναισθήματά της ρεαλιστικά και εξομολογητικά, η συγγραφέας κάνει τον αναγνώστη να ταυτίζεται με την ηρωίδα και με έντονο ενδιαφέρον απ’ τις πρώτες ακόμα σελίδες να προχωράει στην ανάγνωση. Οι ζωντανοί διάλογοι, η αβίαστη και φυσική ροή του κειμένου χωρίς πλατυασμούς, οι εναλλαγές με εικόνες και αναφορές στην Τέχνη καθιστούν την ανάγνωση απολαυστική, ενώ οι έρωτες, οι ανατροπές και τα ανεξίτηλα σημάδια που απρόοπτα εμφανίζονται και μοιραία σημαδεύουν τις ζωές των ηρώων, καθηλώνουν τον αναγνώστη. Ο χαρακτήρας των προσώπων διαφαίνεται καθαρά από τη δράση τους, τις συζητήσεις τους, τις συμπεριφορές και τη διεισδυτική ματιά της Κατερίνας Ραμανδάνη στον ψυχισμό τους. Με τον παντογνώστη αφηγητή στην πορεία του μυθιστορήματος να καθορίζει τις εξελίξεις και να υπεισέρχεται στα ενδότερα των ηρώων, το μυθιστόρημα παίρνει μια άρτια μορφή με κάθαρση και λύση.
«Ένοχο Μυστικό» της Λένας Φατούρου, 26.03.2017
Διαβάζοντας το Ένοχο Μυστικό της αγαπημένης συγγραφέως Λένας Φατούρου, ταξίδεψα ανάμεσα σε συναισθήματα ειλικρινή και έντονα με την τρυφερότητα, τον έρωτα και την αναζήτηση της αγάπης, που οι ήρωες μου μετέφεραν και έτσι ταυτίστηκα μαζί τους. Ακόμα με τη σκέψη ξαναταξίδεψα στην αιώνια πόλη, τη Ρώμη, που τόσο αγαπήθηκε από τους επισκέπτες της και τόσο ζωντανά περιγράφονται σημεία της μέσα στην πορεία του μυθιστορήματος.
Το Ένοχο Μυστικό είναι μια ανθρωποκεντρική ιστορία που διαδραματίζεται ανάμεσα σε Αθήνα και Ρώμη από την εποχή του ’60 μέχρι και σήμερα. Βασικοί ήρωες η Μυρτώ, η Νεφέλη και ο Ρικάρντο. Χαρακτήρες ρεαλιστικοί, που χτίζονται σταδιακά με δράση έντονη και απρόβλεπτη Ένα μυθιστόρημα με δυνατή πλοκή που στην πορεία του φορτίζει συγκινησιακά τον αναγνώστη, όπου οι συμπτώσεις της «Μοίρας» απρόσμενες και προκλητικές συνδέουν αδιάσπαστα το πριν με το τώρα, ένα παιγνίδι του χρόνου, εντείνοντας το συναίσθημα και την αγωνία με την ανάγκη της κάθαρσης.
Η Λένα Φατούρου με αμεσότητα και ενδιαφέρουσα πλοκή, πλάθει εικόνες και με τη ρέουσα γραφή της, παρασύρει τον αναγνώστη να διαβάσει το μυθιστόρημα απνευστί, οδηγώντας τον σταδιακά στη λύση του με εσωτερική αποφόρτιση.
Ένα βιβλίο, με τέλειο συγγραφικό αποτέλεσμα που αξίζει να διαβαστεί.
Εύχομαι από καρδιάς καλοτάξιδο να είναι, προσμένοντας σύντομα και το επόμενο! Με πολλή αγάπη«Στην ομηρία της νοσταλγίας» Φιλίτσα Λέρτα – Αθανασέλου
Σπαράζει της μάνας ο καημός
αλύτρωτος,
οι μνήμες χαράζουν τις λέξεις
κάτω από φως θεϊκό
την ομορφιά της άνοιξης να εξαργυρώνει
με του θανάτου το αντίτιμο.
Όνειρο μόνο στο χαρτί
να σμίγει καταιγίδες και βροντές
με την κραυγή του πόνου
που τρυπά
τα σύνορα της ύπαρξης.
Μετά η σιωπή
ασύνορη αγάπη να βυθίζει στο κενό
το ανέφικτο
με ένα συναπάντημα στα κύτταρα
η κάθε σελίδα.
Στίχους με δάκρυ, σταλάγματα χρόνου
να χαρίζουν στην Τέχνη
στιγμές του αιώνιου.
Ζεστή να κρατούν την ανάσα
να κεντά την ωδή στη ζωή,
τις παλίρροιες του έρωτα
μέσα από πληγωμένα φεγγάρια…
Ναι, για όλα εσύ, Ποιητή!!!Carpe diem – Amour fou του Δημήτρη Βαρβαρήγου
«Αν ο εαυτός δημιουργεί το πνεύμα, είναι μοναδικό. Αν το πνεύμα δημιουργεί τον εαυτό, είναι αριστούργημα».
Διαβάζοντας το καινούργιο βιβλίο του ΔΒ, το πνεύμα διεγείρεται μέσα από τη φιλοσοφική σκέψη που περικλείεται στο εγχειρίδιο αυτογνωσίας «Carpediem», ενώ άπειρα συναισθήματα πηγάζουν από τις 37 ερωτικές επιστολές της νουβέλας «Amour fou».
Με τη δυνατή γραφή και τον ιδιαίτερο χειρισμό του συγγραφέα το βιβλίο διαβάζεται σαν κουτί μαγικό. Απ’ τη μια πλευρά του οι στοχασμοί της σοφίας κι απ’ την άλλη η μαγική αίσθηση που απορρέει από την τρέλα του έρωτα. Κι οι δυο όψεις στοχεύουν στην ψυχή, με τις κρυμμένες δυνάμεις της απ’ τη μια όψη και με την ανάγκη της για αγνή αγάπη, απ’ την άλλη. Δυνάμεις με στόχο τον έρωτα που τρέχουν μπροστά απ’ τη σκιά του σύννεφου μέσα στο λαμπρό ήλιο να κοροϊδεύουν το σύννεφο και να χλευάζουν τον άνεμο, γιατί η τρελή αγάπη κι αυτόν τον ίδιο τον άνεμο ανατρέπει.
Αυτές τις δυνάμεις ακολουθούν οι ήρωές του, για να φτιάξουν έναν «εαυτό». Εαυτό καθαρό, γνήσιο, αληθινό, με σκέψεις και αισθήσεις σε μια κοινή πορεία και με τις παραμέτρους του «εγώ» μια-μια να εξαφανίζονται:
«Οδήγησε τον εαυτό σου με την εσωτερική σου αλήθεια για να φτάσεις στην αυτοπραγμάτωση», λέει ο συγγραφέας.Σαν μια «σταγόνα» η ψυχή να κυλά ανάμεσα σε απλά στοιχεία της καθημερινότητας και να απλώνεται διάφανη στο χαρτί με λέξεις, σκέψεις, στιγμές που πλαταίνουν το χρόνο κι ας γεύονται πόνο:
«Ο πόνος είναι η επίγνωση πως υπάρχουμε», μας λέει, στιγμές που προδιαγράφουν την ελευθερία και σκορπούν τις αναζητήσεις σ’ ένα χαμόγελο:
«Ακούμπησε την ψυχή σου επάνω σε ένα χαμόγελο», αρκεί αυτή η «σταγόνα» να δίνει ότι μέσα της υπάρχει. Χαρά, έρωτα και προ παντός την αλήθεια. Κι έτσι ο νους πλαταίνει ακόμα με την προτροπή για ζωή «συνειδητή», που οδηγεί με εμπιστοσύνη προς την «ελευθερία», την ολοκλήρωση του κόσμου που κουβαλάμε μέσα μας, κρατώντας την αίσθηση της πραγματικής αγάπης προς τον άλλον και τη συγχώρεση, αναγνωρίζοντας τα λάθη μας.
Κι ο χρόνος δεν θα είναι παρά στιγμές γεμάτες, έτσι που θα κρατάμε τη ζωή στο χέρι μας με ευγνωμοσύνη, με απόλαυση, μαθαίνοντας απ’ τη θλίψη, ελπίζοντας στο αύριο:
«Ζήσε σαν αιωνιότητα τις στιγμές του θείου δώρου της ζωής. Δείξε το σεβασμό σου σε κάθε τι που σε περιβάλλει. Και την πρέπουσα ευγνωμοσύνη για όσα δώρα σου χαρίζει η κάθε ξεχωριστή μέρα».Έτσι πλαταίνει η ζωή. Έτσι πλαταίνουμε κι εμείς, αγγίζοντας το μεγαλείο του Έρωτα, ανάμεσα στον ονειρικό και τον πραγματικό κόσμο:
«Αυτός είναι ο έρωτας, από αυτόν γεννήθηκες και του οφείλεις κάθε στιγμή στη ζωή σου». Αυτή η «θεία τρέλα», όπως την αποκαλεί ο Πλάτωνας, είναι η επιθυμία της συμπόρευσης με ότι πιο υψηλό μπορεί να αγγίξει την ψυχή, το πνεύμα και τις αισθήσεις.Είναι η αισιοδοξία, η νοσταλγία των πόθων, ακόμα κι η συνήθεια κι η αλήθεια που η μοίρα αποκαλύπτει. Κι η αγάπη, η αγάπη η αληθινή έξω απ’ τ’ ανθρώπινα, η ονειρική, το πάθος:
«Αφουγκράσου, κάπου υπάρχει μια σκέψη για σένα, δική σου, κάποιο σημάδι κόκκινο περιμένει να κολλήσει στο κορμί σου, νομίζει πως το σκοτάδι δε θα φαίνεται, μα σέρνει μαζί του κι έναν αναστεναγμό, αναστεναγμό σέρνει κι αυτός ακούγεται. Είναι ο έρωτας και ο δαίμονας οργασμός. Κι αυτή η έξαψη η τρελή που καίει σωθικά και η ψυχή ουρλιάζει», γράφει στο Αmour fou.Πάθος που καθορίζει την Τέχνη, καθορίζει την ίδια την ανθρωπότητα. Τρέλα, που δοκιμάζει τις αντοχές, που οδηγεί στην αβεβαιότητα, στις εμμονές που ματώνουν:
«Έρωτας είναι κι όπου αγγίζει, ματώνει», ξυπνά τις μνήμες… «με πόσες μνήμες να πληρώσω»… μεταμορφώνει, γίνεται Τέχνη.Είναι η ίδια αγάπη, που ολοκληρώνει τον εαυτό οδηγώντας τον στην αυτογνωσία, που ομορφαίνει την ψυχή, που σκορπίζει τη ζωή σε στιγμές γεμάτες:
«Αυτό το σκόρπισμα θα είναι το χάος των μαγεμένων αισθήσεών σου, των μαγεμένων σου αισθήσεων το χάος θα είναι»… γράφει τελειώνοντας.Τελειώνοντας αυτό το υπέροχο βιβλίο, νιώθουμε πως μας χαρίζεται ο Δημήτρης Βαρβαρήγος, γιατί μας ωθεί να βρούμε μέσα μας στοιχεία της ύπαρξής μας, με το στοχαστικό λόγο του, με τη δυνατή και έμπειρη πένα του και τις ευαισθησίες της ψυχής του.
«Υγρά Όνειρα» Γεώργιος Δημόπουλος
Χαρισμένο σε ΄μένα από τον ίδιο…
«Η συγκλονιστική ερωτική ιστορία της γυναίκας που χρωμάτισε τη ζωή της από το χάος των επιλογών της κι ονειρεύτηκε τη δικαίωση…» (η αποπληρωμή των επιλογών της δεν γινόταν τώρα με τη «φυγή « ή μέσα από τα «όνειρα», αλλά με την ευθύνη της δικής της συμμετοχής στην απεμπλοκή από τη φόβο της ματαίωσης και της απόρριψης…..{ από το οπισθόφυλο}Αγαπητέ κ. Δημόπουλε
Μακάρι να ήμουν ικανή να κρίνω το μυθιστόρημά σας. Μα κι αν ήμουν ακόμα, δεν θα μπορούσα, παρά να στεκόμουν στην αίσθηση που μου προκάλεσε διαβάζοντάς το.
Ταξίδι ψυχής ήταν. Κατάδυση στο «είναι» μας και αναμέτρηση με τις επιλογές μας με όχημα την ομορφιά του απόλυτου έρωτα και τη γλαφυρότητα της έκφρασης. Ακόμα και με την ανατρεπτικότητα που την προκάλεσε το παράδοξο και το απρόβλεπτο.
Ένα νέο ταξίδι ζωής ήταν έξω από τις κοινωνικές συμβάσεις.
Ένα «ευχαριστώ» από καρδιάς γι αυτή σας την προσφορά, με την ευχή να καλοταξιδέψει.«Πίστη και περηφάνια» του Δημήτρη Βαρβαρήγου
Διαβάζοντας το νέο μυθιστόρημα Πίστη και περηφάνια του Δημήτρη Βαρβαρήγου, μέσα από τις ζωές των ηρώων του, μέσα από τα εμπόδια, τις συγκρούσεις, τον έρωτα και τις ανατροπές, έζησα έντονα την πορεία των χρόνων του μεσοπολέμου και ένιωσα τα συναισθήματα και την αγωνία των ανθρώπων στα πέτρινα χρόνια της γερμανικής κατοχής. Πάνω σ’ ένα καμβά κεντημένα διαδραματίζονται τα γεγονότα, ξυπνώντας τις μνήμες από τις διηγήσεις των γονιών μας ζωντανεύοντας τα στοιχεία της ιστορίας. Στοιχεία που στοίχειωσαν τις ζωές των απλών ανθρώπων, που ρίζωσαν τον πόνο, την πείνα, την ανέχεια, την ανάγκη να επιβιώσουν, τις αγωνίες και τους αγώνες τους, αφήνοντας στην άκρη τα όνειρά τους: «Ψεύτικος ήλιος. Όλη η ζωή, ένας ψεύτικος ήλιος.» λέει ο συγγραφέας..
Οι ήρωες, χαρακτήρες απλοί, καθημερινοί, αληθινοί, ευάλωτοι αλλά και δυνατοί, με τον έρωτα ταγό της ζωής που με «Πίστη και Περηφάνια» εδραίωσαν, παρ’ ότι η Μοίρα θέλησε να τους χειραγωγήσει, ζωντάνεψαν με την πένα του συγγραφέα που τους ανέλυσε σε βάθος.
Με ρεαλιστική απεικόνιση, διεισδυτική ματιά και λογοτεχνική παρουσίαση, τα γεγονότα κι οι καταστάσεις χρωματίζονται με ανεξίτηλο μελάνι, εικόνες στο νου και στην ψυχή του αναγνώστη. Η αφηγήτρια και ηρωίδα Ζωή Μαρία Μοντανάρι, μιλώντας για τη ζωή της οικογένειάς της- δυο γενιές πριν- και τη δική της ζωή και για τα γεγονότα που μεσολάβησαν, πότε με λόγο στοχαστικό, πότε συναισθηματικό μα πάντα αληθινό: «είμαι η ψυχή που ψάχνει μέσα σε μύχια συναισθήματα και σκέψεις», φέρνει τον αναγνώστη σε θέση ταύτισης μαζί της.
Όμως ο αναγνώστης μέσα από τη ρέουσα γραφή του δημιουργού ταυτίζεται και με τους άλλους ήρωες. Με τη Μαρία Ρόζα και τον ερωτευμένο Σαλιβέριο, που ανέτρεψαν τη ζωή τους χάριν του έρωτά τους. Τον Χαράλαμπο με τις αδυναμίες του, την όμορφη Αθηνά που αναπολώντας μια αγάπη να λέει « H ψυχή σου είναι από σύννεφο φτιαγμένη και το πνεύμα σου άνεμος που δε στέκεται σ’ ένα μέρος».
Ταξίδι στο χρόνο γίνεται το μυθιστόρημα αυτό, σε τόπους διάφορους, σε ζωές διαφορετικές, ταξίδι στον έρωτα, που σε παρασύρει να το διαβάσεις χωρίς να το αφήσεις στιγμή, που σε συναρπάζει διεγείροντας το πνεύμα και το συναίσθημα.Fractal Στο εργαστήρι του Συγγραφέα
—-Ήταν ένα απόγευμα του Σεπτέμβρη πριν τέσσερα χρόνια. Καθισμένες στο σαλόνι του σπιτιού της φίλης μου της Παναγιώτας κουβεντιάζαμε οι δυο μας αμέριμνα για χίλια δυο πράγματα. Η κουβέντα έφτασε μακριά σε μνήμες κι από μένα κι από ‘κείνην… κι ήρθε κι επικεντρώθηκε γύρω από τη γιαγιά της, την Αθηνά, που γεννήθηκε στα 1900, την πρώτη του Γενάρη και πέθανε στο ξημέρωμα του 2000. Με είχε εντυπωσιάσει η αιωνόβια ζωή της με τις αντιφάσεις της, με τις όμορφες και τις σκληρές μέρες που είχε ζήσει. Γεγονότα και κομμάτια απ’ τη ζωή της, που η φίλη μου είχε κρατήσει ζωντανά στη μνήμη της, απ’ τις διηγήσεις εκείνης. Σταθήκαμε όμως περισσότερο στα χρόνια της Μικρασιατικής καταστροφής, όπου νιόπαντρη κοπέλα η γιαγιά της και σε ενδιαφέρουσα κατάσταση αναγκάστηκε να φύγει απ’ την πόλη της το Αϊβαλί, με άλλους πολλούς συμπατριώτες της Έλληνες. Λίγο ο συναισθηματισμός, λίγο η ταύτιση, όπως συμβαίνει συχνά με πρόσωπα που μιλούν στην ψυχή μας, μου κίνησαν το ενδιαφέρον. Eίχα κι εγώ μια γιαγιά, δεν τη γνώρισα όμως ποτέ, που έζησε στην Πόλη τα χρόνια εκείνα, που ακόμα όλα ήταν παραμυθένια. Ακούσματα μακρινά για μένα, ζωντάνεψαν σκέψεις… Η ξεχασμένη μου ρίζα άρχισε να βλασταίνει, κι οι διηγήσεις για τη γιαγιά Αθηνά, να με στοιχειώνουν. Ένιωσα βαθιά τον πόνο της… και πώς να μετρηθεί ο ανθρώπινος πόνος, η απώλεια, ο ξεριζωμός! Ακόμα και με τις ίδιες τις λέξεις, που η γιαγιά χρησιμοποιεί στην αφήγησή της – άλλοτε στις ηθελημένες διηγήσεις της κι άλλοτε στις φευγάτες αναδρομές της μνήμης της – όσο κι αν αυτές έχουν ένα λυρικό τόνο, ο πόνος δεν μετριέται.
Η χιλιοειπωμένη ιστορία του διωγμού απ’ τις πατρίδες εκείνες, τις αλησμόνητες, προκάλεσαν την ανάγκη μου για μια πιο ουσιαστική προσέγγιση και βαθύτερη μελέτη, αλλά και τη γιαγιά Αθηνά να έρχεται κάθε τόσο στη σκέψη μου και στον ύπνο μου ακόμα, ζητώντας λύτρωση. Ξυπνήσανε τότε για τα καλά οι μνήμες οι κυτταρικές με αναγκαιότητα να βγουν στην επιφάνεια να μιλήσουν, να εξιλεωθούν. Ταυτίστηκα κι εγώ με ρόλους που οι διάφορες διηγήσεις από φίλους και συγγενείς με είχαν σημαδέψει κι έτσι το παιχνίδι της γραφής ξεκίνησε.
Το σήμερα παντρεύτηκε με το χθες κι η παρουσία μου μέσα στα κύτταρα των ηρώων μου, ζούσε ανεξέλεγκτα τις εποχές. Με σημάδια της «μοίρας», που προκαθορίζει τις ζωές των ανθρώπων και με τον ίδιο τρόπο τις ζωές των ηρώων του βιβλίου, το παρόν, το παρελθόν και το μέλλον, γίνονται «στιγμή» κι ο χρόνος στάθηκε άχρονος κι αμείλικτα με πήγαινε στα δικά του ταξίδια.
Έζησα τις μέρες της ευτυχίας, με χρώματα κι αρώματα της Ανατολής, με τα μεταξωτά της Προύσας και τα χρυσαφικά, που εκφράστηκαν με τη νοσταλγία της ηρωίδας μου. Όμως και τις μέρες του πόνου, της καταστροφής, του διωγμού, της εγκατάστασης σε ελληνικά εδάφη με ανέχεια, με αγωνίες και τη μεγάλη δυσκολία της προσαρμογής κι ύστερα τους αγώνες για την πατρίδα, οικονομικές καταστροφές, πολέμους, εμφυλίους, ταραχές.. τις επιπτώσεις απ’ τα δεινά κι εκεί ο θάνατος να στέκει κυρίαρχος… κι η ηρωϊδα μου πλάϊ του, να ζει σαν σε ένα ματωμένο παραμύθι. Μια πατρίδα η ίδια! Η πατρίδα μας, μέσα στον αιώνα που πέρασε.
«Εγώ σαν εσένα Πατρίδα μου
μες τ’ αγκάθια
μεγάλωσα
στ’ άγριο κύμα
τυλίχτηκα
των φονιάδων πληγές να ξεπλύνω
με αγάπη…
τώρα που όλα γαλήνεψαν
η ψυχή μου
σε Σένα επιστρέφει».
Έτσι τελειώνει η διήγηση και η ζωή της ηρωϊδας μου, της Αθηνάς, έτσι κλείνει το βιβλίο μου, με τίτλο «Μοίρα μου…σα ματωμένο παραμύθι» - Βιβλία που συζητήθηκαν στις Λέσχες ανάγνωσης (Λ.Α. Κονιστρων – Λ.Α. εκδ Χ.Ε. Δαρδανός)
-
Λ.Α. Κονιστρων
Ο Μπουκάϊ, Αργεντίνος ψυχοθεραπευτής, έχει κάνει την αφήγηση ιστοριών εργαλείο της δουλειάς του. Σκοπός των βιβλίων του είναι να δώσει “την άλλη λύση” στο πρόβλημα που ενδεχομένως απασχολεί τον αναγνώστη: το δρόμο που δεν φανταζόταν ότι υπήρχε. Οι ιστορίες του, απλές, μεστές και πολύ έξυπνες, μας βάζουν στη διαδικασία να κάνουμε αυτό που λέμε απολογισμό θέτοντάς μας όμως προ των ευθυνών μας: να σκεφτούμε τι τελικά έχουμε κάνει μέχρι τώρα στη ζωή μας, τι από όλα αυτά είχε αξία για εμάς, που διοχετεύσαμε άσκοπα ενέργεια, ποιο ήταν το βασικό μας επαναλαμβανόμενο λάθος. Όλη αυτή η διαδικασία γίνεται με πολύ φυσικό τρόπο. Οι ιστορίες του Μπουκάι είναι τόσο δυνατές ώστε να αποτελούν κίνητρο για τον αναγνώστη ο οποίος όχι μόνο καταλήγει σε ηθικά διδάγματα αλλά ωθείται και στο να συγκριθεί με τους ήρωες των διηγημάτων. Έτσι, μέσα από την ανάγνωση, θέτει ερωτήματα που αφορούν τη ζωή και χωρίς να δέχεται υπαγορέυσεις από κανέναν, προσπαθεί να δώσει τις δικές του απαντήσεις.
Ο Μπουκάϊ πιστεύει ότι “με τις ιστορίες κοιμούνται τα παιδιά και ξυπνούν οι μεγάλοι” κι αυτή του η συγγραφική απόπειρα είναι η απόδειξη: διαβάζοντάς τα κέιμενά του ο αναγνώστης αισθάνεται χαλάρωση σαν κάποιος να του διηγείται παραμύθι, παρόλαυτα νιώθει τη συνείδησή του να ξυπνά και να ζητά… εξηγήσεις.«Αnima mia» του Δημήτρη Βαρβαρήγου (από Λ.Α. Κονιστρών)
Ένα μυθιστόρημα συναισθηματικό με σχέσεις ηρώων απλές, όμως αληθινές που στρέφονται γύρω απ’ την αγάπη, τη φιλία, τον έρωτα. Μια σπαρακτική αφήγηση μέχρι τα βάθη της ψυχής για τη ζωή, τα όνειρα, την ελευθερία και τις ελπίδες που βιώνουν οι ίδιοι οι πρωταγωνιστές της. Έργο εποχής, που ταξιδεύει τον αναγνώστη μέσα στο χρόνο με την αίσθηση όμορφων ημερών που πέρασαν, μιας εποχής ρομαντικής με κύριο άξονα τον έρωτα δυο νέων ανθρώπων, δυο παιδιών, που με δικές τους λόγω συνθηκών ανατροπές αλλά και με την πρόκληση της ίδιας της ζωής, κατάφεραν να επιβιώσουν κρατώντας ακέραιη την αγάπη τους κυνηγώντας τα όνειρά τους.
- Μια αληθινή ιστορία που ξεκινάει από τη Φλωρεντία στα μέσα του 19ου αιώνα. Οι ήρωες, ο Σαλιβέριος , νέος από χαμηλή κοινωνική τάξη και η Μαρία Ρόζα, ένα νέο κορίτσι που ανέτρεψε το κατεστημένο της κατεστημένης τάξης, που ανήκε, αναζητώντας την ατομική της ελευθερία. Χαρακτήρες διαμορφωμένοι απ’ τις πράξεις, τη στάση τους και τις σκέψεις τους, κινούνται σπρωγμένοι απ’ τη θέληση της μοίρας με πενιχρές δυνατότητες και με απίστευτες δυσκολίες, μέσα από θλίψη και καταστάσεις που πολλές φορές τους λυγίζουν την περηφάνεια. Φτιάχνουν τη ζωή τους στην Ελλάδα, έχοντας στήριγμα και οδηγό την αγάπη τους και τις ελπίδες για τη ζωή.
- Αρχικά στη Ζάκυνθο, όπου οι κοινωνικές και οι φυσικές συνθήκες τους αποδυναμώνουν, κατόπιν στην Αθήνα που όμως καταδυναστεύεται από φτώχεια και πολιτικές εναλλαγές.
- Ατμοσφαιρικό μυθιστόρημα, με λόγο στοχαστικό πλαισιωμένο απ’ την πορεία των γεγονότων της εποχής, γεγονότα ιστορικά, που σαν σε καμβά γράφεται επάνω του η εξέλιξη της μυθιστορίας.
- Παρ’ όλο το βαθυστόχαστο λόγο του το μυθιστόρημα διαβάζεται εύκολα. Η γραφή του ρέουσα και λογοτεχνική με τις ανατροπές στην εξέλιξη του μύθου, κρατάει τον αναγνώστη σε εγρήγορση και σε συγκινησιακή φόρτιση.
- Είναι ένα έργο λόγου δυνατό, που αξίζει να διαβαστεί…
Καζαντζάκης
Α) Για τον Αλέξη Ζορμπά
Περίληψη
Ένας διανοούμενος συναντά στον Πειραιά ένα γέρο μιναδόρο μακεδονικής καταγωγής, και επιστρέφει στο γενέθλιο νησί του για να εκμεταλλευτεί ένα λιγνιτωρυχείο. Επιθυμεί να αφιερωθεί σε μιαν εργασία χειρωνακτική, με την ελπίδα να γιατρευτεί από τη θεωρητική του αδράνεια. Αλλά σύντομα αλλάζει στόχους, γιατί ο γερο-Αλέξης Ζορμπάς αποκαλύπτει ένα ανεξάντλητο θησαυρό από εμπειρίες, που μαγεύουν τον διανοούμενο. Η εκμετάλλευση του ορυχείου γίνεται έτσι ένα πρόσχημα, που τους επιτρέπει να χαρούν ατέλειωτες συζητήσεις και αλήτικες περιπέτειες, που προκαλούνται από την παρουσία μιας γερασμένης Γαλλίδας σαντέζας, ιδιοκτήτριας του κοντινού πανδοχείου. Ο Ζορμπάς είναι μια ύπαρξη αχόρταγη, χωρίς προκαταλήψεις, και δέχεται ατάραχα τη φτώχια και την πραγματικότητα του νησιού, που καταβάλλουν τον νέο του σύντροφο. Ωστόσο, οι δυο φίλοι έχουν κάτι κοινό: την ανησυχία, στον Ζορμπά παράφορη, στον αφηγητή υποταγμένη, μπροστά στο μυστήριο της ζωής. Το ύφος, άκρως πλούσιο και τολμηρό, καθώς απεικονίζει ανάγλυφα την έντονη διαφορά ανάμεσα σε δύο χαρακτήρες και σε δύο αντίθετες αντιλήψεις τού κόσμου, καθιστά τον Ζορμπά ένα από τα καλύτερα έργα τού Καζαντζάκη.
Το μυθιστόρημα Βίος και Πολιτεία του Αλέξη Ζορμπά το πρωτοδιάβασα στα 18 μου χρόνια. Άλλη η αίσθηση, άλλες οι εντυπώσεις. Το διάβασα ξανά όταν ξεκίνησα να γράφω το πρώτο μου μυθιστόρημα σχεδόν 20 χρόνια πριν. Πάλι ένιωσα διαφορετικά, κάτι που μου έδωσε ερεθίσματα στη γραφή μου…και μάλιστα χρησιμοποίησα και κάποιο μικρό κομμάτι αυτό με την αμέστωτη πεταλούδα … με είχε εντυπωσιάσει και πάνω σ’ αυτό η ηρωίδα μου είχε αναφερθεί στο βιασμό του χρόνου, της ίδιας της ζωής. Είναι ‘‘θανάσιμο αμάρτημα να βιάζεις τους αιώνιους νόμους‘‘ λέει ο Καζαντζάκη. Τώρα το διάβασα πάλι. Με άλλο μάτι πια. Είδα έναν «διονυσιακό Ζορμπά» (που αντιπροσωπεύει το συναίσθημα), ο οποίος συνυπάρχει, αλληλεπιδρά και συνλειτουργεί με ένα «απολλώνειο αφεντικό» (τη λογική). Με άλλα λόγια, τοποθετεί τα δυο αρχέγονα στοιχεία σε δυο ανθρώπινες μορφές.
Το μυθιστόρημα ξεκινάει με την κυκλική χορευτική φιγούρα του ΑΖ, με αρχή το λιμάνι του Πειραιά,- τότε που ο ήρωάς μας κόλλησε το πρόσωπό του στο παχνισμένο από τις ανάσες τζάμι του καφενέ- με μορφή αόριστη, θαμπή από τα χνώτα και με τέλος, το ακρογιάλι, όπου η μορφή γίνεται οριστική και αμετάκλητη… γιατί ο χορευτής είναι ένας άγιος και δαίμονας συγχρόνως…
Επικεντρώνομαι στο χορό με το απόσπασμα…..
«Αφεντικό, φώναξε, έχω πολλά να σου πω[…] μα δεν τα πάει η γλώσσα μου… Θα τα χορέψω το λοιπόν! […] Έβλεπα το Ζορμπά να χορεύει κι ένοιωθα για πρώτη φορά την δαιμονικιάν ανταρσία του ανθρώπου, να νικήσει το βάρος και την ύλη, την προγονική κατάρα. Καμάρωνα την αντοχή του, τη σβελτέτσα, την περηφάνεια∙ Kάτω στην αμμουδιά τα ορμητικά κι αντάμα περίτεχνα πατήματα του Ζορμπά χάραζαν την εωσφορική ιστορία του ανθρώπου».
Ένας διάλογος χωρίς λόγια ανάμεσα στο σώμα και τα ερωτηματικά της ύπαρξης του ανθρώπου και του Θεού μέσα απ’ το ΧΟΡΟ που ενώνει την ψυχή και το σώμα χωρίς περιορισμούς, παρά μόνο με την ρυθμική κίνηση της ανθρώπινης ύλης.
Εδώ ο Καζαντζάκης μέσω του Ζορμπά συνδέει την ύπαρξη με το χορό.. «Χορεύω, άρα υπάρχω». χορός για τον Καζαντζάκη, είναι η ίδια η ζωή που παλεύει στο μεταίχμιο ζωής και θανάτου. Χρησιμοποιεί τη φράση «δαιμονικιάν ανταρσία» και θέτει την αντίδραση ανάμεσα στο δεδομένο (που είναι η βαρύτητα και η ύλη) και στο ανίκητο (που είναι ο θάνατος.) Με τη φράση «κάτω στην αμμουδιά», εννοεί ένα σύνορο γης-θάλασσας. Ποιος είναι ο νικητής? Η ζωή ή ο θάνατος? Δεν το ξέρουμε. Αν νικήσει στο τέλος ο θάνατος, ο χορευτής έχει την ικανοποίηση ότι εκείνη τη συγκεκριμένη στιγμή που χορεύει είναι ο νικητής, διότι την έζησε απόλυτα τη στιγμή, τον ολοκλήρωσε, μπόρεσε να επικοινωνήσει με τον άνθρωπο δίπλα του, με τον εαυτό του αλλά και με το Θεό.
Συναισθήματα ποικίλα γεννιούνται από αυτό το χορό.. από το Αφεντικό…που λέει… «Έβλεπα τον Ζορμπά να χορεύει κι ένοιωθα…». φανερώνει την νίκη του συναισθήματος σε βάρος της λογικής, καθώς το Αφεντικό, που στο μυθιστόρημα αντιπροσωπεύει τη λογική, αφήνει την ψυχή του να εκφραστεί. Είναι φανερό ότι εδώ υπάρχει μια πρώτη σύγκρουση .. λογικής και συναισθήματος, , καθώς δεν μπορεί ο Ζορμπάς, (..λογική), να νικήσει την προγονική κατάρα, όμως το Αφεντικό καμαρώνει (..συναίσθημα) «την αντοχή του, τη σβελτέτσα, την περηφάνεια».
Έχουμε λοιπόν, ένα αντιθετικό δίπολο, έναν δυϊσμό. Δεν είναι όμως ο μοναδικός…
Ο χορευτής Ζορμπάς, άνθρωπος της Φύσης, γήινος, αμαρτωλός και το λόγιο Αφεντικό, άνθρωπος του Πολιτισμού, του πνεύματος και της ανθρώπινης ηθικής που τον περιορίζει. Αυτή είναι η δεύτερη σύγκρουση, η ιδεολογική, η οποία αφορά τη Φύση και τον Πολιτισμό. Και σε άλλα σημεία του έργου παρατηρούμε κι Άλλα αντιθετικά δίπολα όπως: (ζωή-θάνατος,/ γήϊνος-αιθέριος,/ πόλεμος–ειρήνη,/ Θεός-διάβολος /και ψυχή-σώμα.) Με τον τρόπο αυτό, παρουσιάζονται οι τέσσερεις λειτουργικές διαστάσεις του χορού, δηλαδή η θρησκευτική,(άγιος-δαίμονας… δαιμονικιάν ανταρσία.) η πολεμική,(πόλεμος -ειρήνη ο άνθρωπος-χορευτής που παλεύει με το πανανθρώπινο κακό τη «δαιμονικιάν ανταρσία) η ερωτική(έρωτας-μίσος για την ίδια τη ζωή μέσω του χορού) και η ψυχαγωγική.(ψυχή-σώμα/γήινος-αιθέριος η ψυχαγωγική διάσταση του χορού, καθώς ο Ζορμπάς απολαμβάνει αυτό που κάνει,.) Αυτές οι διαστάσεις παρουσιάζονται σαν αντιθέσεις μέσα από ιδέες, όπως ισχύει στο παραπάνω απόσπασμα, και σαν αφηγηματικές αντιθέσεις όπως περιγράφονται σε άλλα σημεία στο κείμενο. Όλα αυτά συνθέτουν τον ιδιαίτερο Καζαντζακικό λογοτεχνικό δυϊσμό.Θεία Κωμωδία.. Δάντη (μετάφραση Καζατζάκη)
Ένα έργο μαθηματικά αρχιτεκτονημένο, με φαντασία σκληρά πειθαρχημένη στον αυστηρό νου του δημιουργού. Ένα έπος κλασσικό, με ηθική και πολιτική αλληγορία, γνωστό αριστούργημα της παγκόσμιας ποιητικής δημιουργίας.
Μέσα απ’ αυτό πηγάζει κι η βιογραφία του Δάντη…(που γεννήθηκε στη Φλωρεντία το 1265και πέθανε το 1321)…Όπως ο ίδιος εξομολογείται, γεννήθηκε σε καλό αστερισμό, αγάπησε με πάθος τη μελέτη και με σεβασμό τους δασκάλους του και πάνω απ’ όλους το Βιργίλιο. Λάτρεψε τη Βεατρίκη με έναν φλογερό μυστικό έρωτα που τον ύμνησε σε στίχους στην «Κυρά των λογισμών» του. Την έχασε όμως πολύ νωρίς και προσπαθούσε να γαληνέψει την ψυχή του, πότε με την τέχνη(πρόζα και στίχους), πότε με την πολεμική του δράση και πότε με την πολιτική. Μέσα απ’ το έργο του αυτό, ανακαλύπτουμε πώς διώχτηκε και πώς υπέφερε στην εξορία …“τι άρμυρό ‘ναι το ξένο ψωμί” και τι σκληρό “ν’ ανεβοκατεβαίνεις ξένες σκάλες”. Επίσης την περιπλάνησή του στα ανθρώπινα πάθη και πώς σώθηκε απ’ την αμαρτία και πήρε την ίσια στράτα. Όλα τα εμπιστεύτηκε στην ποίησή του…πίκρες, ελπίδες και πάθη..
ΤΟ ΕΡΓΟ είναι ένα ταξίδι στον Άδη, όπως έκανε κι ο Όμηρος και ο Βιργίλιος. Ταξίδι, αν και φανταστικό, δείχνει όμως αληθινό κι όπως ο ίδιος λέει «με το κορμί του ολάκερο»… με λεπτομέρειες πραγματικού ταξιδιού,- ώρες, τοποθεσίες, δρομολόγια, μετατοπίσεις- στην Κόλαση, στο Καθαρτήριο και στον Παράδεισο.
Στην «ΚΟΛΑΣΗ»
ο Δάντης μαζί με το δάσκαλό του ποιητή κι οδηγητή του, το Βιργίλιο, βυθίζονται μέσα στα έγκατα της Γης και κατεβαίνουν στον Άδη που έχει σχήμα κώνου αναποδογυρισμένου, με εννέα κύκλους, με τον πλατύτερο στο Βόρειο ημισφαίριο. Σε κάθε κύκλο κολάζεται και από ένα αμάρτημα. Το πιο βαρύ καταλήγει όλο και πιο βαθιά στην κορυφή του κώνου στο κέντρο της Γης, όπου βρίσκεται ο Εωσφόρος, ο γκρεμισμένος Άγγελος. Εδώ, στο αντίθετο ημισφαίριο, το Νότιο, από ένα σκοτεινό υπόγειο μονοπάτι οι δυο ποιητές έρχονται στην επιφάνεια, για να ξαναδούνε τ’ άστρα.
Στο ΚΑΘΑΡΤΗΡΙΟ…
Ξημέρωμα . Κάτω απ’ το φως των άστρων ο Δάντης ξεχωρίζει ένα πανύψηλο βουνό, σε σχήμα κώνου κι αυτό, που το φρουρεί ο σεβάσμιος γέρο- Κάτωνας και τους δείχνει τον ανηφορικό δρόμο του εξαγνισμού. Κι αυτό διαιρείται σε 7 κύκλους, που σε κάθε έναν οι εξαγνιζόμενοι μετανοούν για ένα ορισμένο αμάρτημα. Στο πέρασμα, στο αντικαθαρτήριο, στέκει φρουρός Άγγελος, ο οποίος χαράζει στο μέτωπο του Δάντη, 7 Α, τα επτά θανάσιμα αμαρτήματα. Αμέσως μετά ανοίγει η θύρα και περνούν οι δυο ποιητές. Σε κάθε κύκλο ο φύλακας Άγγελος σβήνει κι από ένα Α από το μέτωπο του Δάντη κι αυτός, πιο ελαφρύς κάθε φορά, ανεβαίνει το δύσκολο ανήφορο του καθαρμού. Τα αμαρτήματα εδώ ο Δάντης τα ταξινομεί, σύμφωνα με τον Πλάτωνα, με την παραστρατημένη αγάπη σε 3 κατηγορίες…α) αγάπη σε ανάξιο πράγμα.(εαυτός-εγωισμός…κακό άλλου-φθόνος …εκδίκηση -μνησικακία) β) αγάπη χλιαρή(έλλειψη αγάπης για το καλό-νωθροί),γ)αγάπη υπερβολική(φιλάργυροι-σπάταλοι…φαγάδες…φιλήδονοι)
Στην κορφή του βουνού, -πάνω από τον έβδομο κύκλο της φιληδονίας- οι δυο ποιητές περνώντας τις φλόγες του τελευταίου κύκλου βρίσκονται στην Εδέμ, τον επίγειο παράδεισο με τον Αδάμ και την Εύα.. ένα ολάνθιστο λιβάδι με μια πανέμορφη Κυρά, την Βεατρίκη, να οδηγεί τον Δάντη, εξαγνισμένο πια, ενώ ο Βιργίλιος έχει τώρα χαθεί…
ΣΤΟΝ ΠΑΡΑΔΕΙΣΟ
Η Βεατρίκη τον οδηγεί στους 9 ουρανούς που περιστρέφονται γύρω από την ασάλευτη Γη, κατά το σύστημα του Πτολεμαίου, το οποίο αποδέχεται ο ποιητής. Πάνω πάνω είναι ο ‘‘ Έμπυρος Ουρανός‘‘, ακίνητος σε σχήμα ρόδου. Εκεί βρίσκονται μόνο οι ψυχές που έχουν λυτρωθεί αλλά παρουσιάζονται στον ποιητή καθώς ανεβαίνει στους διάφορους ουρανούς για να δώσουν στο περιορισμένο ανθρώπινο μυαλό να καταλάβει την ιεραρχική τάξη της μακαριότητας. Ο ποιητής ανέρχεται από ουρανό σε ουρανό. Πρώτα ο ουρανός του Φεγγαριού(ψυχές με ατέλευτο τάξιμο), του Ερμή(ψυχές που μεγαλούργησαν από φιλοδοξία), της Αφροδίτης,(από μεγάλη αγάπη) του Ήλιου (χριστιανοί, θεολόγοι και φιλόσοφοι) του Άρη(υπέρμαχοι της θρησκείας) του Δία( δίκαιοι ηγεμόνες)του Κρόνου (οραματιστές), του Έναστρου Ουρανού(οι θριαμβευτικές ψυχές),και τέλος του Πρώτου Κινητού(οι αγγελικές ιεραρχίες). Ακολουθούν κι οι εννιά αγγελικοί χοροί. Στην κορυφή που όλα συγκλίνουν, βρίσκεται ο Θεός.
Ο Δάντης ανεβαίνει σαν αστραπή τους ουρανούς κι ακολουθώντας την Βεατρίκη φτάνουν στον Έμπυρο Ουρανό. Η Βεατρίκη εκεί, παίρνει τη θέση της στο “Αιώνιο Ρόδο”, παραδίνει τον ποιητή στον “Άγιο Βερνάρδο” και προσεύχεται στην Παναγία, για να τον πάρει υπό την προστασία της. Ο ποιητής βυθίζεται στην ενατένιση του μυστηρίου της Αγίας Τριάδας. Σε μια αστραπή φωτίζεται το μυαλό του από την λάμψη και τότε νιώθει με ποιο τρόπο έσμιξε η θεία με την ανθρώπινη φύση. Τη στιγμή αυτή τελειώνει και το όραμά του.Δημήτρης Βαρβαρήγος – Συνολικό έργο του
Καλώς βρεθήκαμε και σήμερα, καλωσορίζουμε τα καινούργια πρόσωπα της συντροφιάς μας. Κι ας ξεκινήσουμε με την αναφορά στο βιβλίο, που είναι και το αντικείμενο του ενδιαφέροντός μας.
Κάθε ανάγνωση βιβλίου μας κάνει να νιώσουμε τη μέθεξη με τις ιδέες και τα συναισθήματα που προκαλούνται, να τα συζητήσουμε μεταξύ μας, απλά χωρίς απαραίτητα τις φιλολογικές αναφορές. Πιστεύω πως αυτή η διαδικασία γίνεται πάντα πιο ουσιαστική με τη συμμετοχή του συγγραφέα του.
Κι εμείς σήμερα έχουμε τη χαρά να μοιραστούμε συναισθήματα και ιδέες και να οικειοποιηθούμε τη γνώση που έχει προκύψει απ’ την ενασχόλησή μας με την ΥΠΑΤΙΑ.
Πάντα σαν ξεκίνημα στην κάθε Λ.Α. συνηθίζεται η αναφορά στον συγγραφέα. Ο Δ.Β. είναι γνωστός και φίλος όλων μας. Γνωστός μας σαν άνθρωπος. Γνωστή κι η δράση του και το έργο του.
Συγνώμη Δημήτρη αλλά πρέπει για τυπικούς λόγους να αναφερθώ… Πεζογραφία, Θέατρο, Παιδική Λογοτεχνία, Κριτικές, διδασκαλία Δημιουργικής Γραφής, με εγχειρίδιο Γραφής, Ποίηση. Επιμέλεια και δημιουργία συλλογικών εκδόσεων…35-40 τα βιβλία που έχουν κυκλοφορήσει και αυτά που πρόκειται… Ας σταθούμε όμως στην Πεζογραφία επί τροχάδην…* Η γοητεία της δεύτερης φύσης-* Πάθος- *Με το ίδιο χρώμα η νύχτα κι η σιωπή-* Γυναίκες του κόσμου-*Είναι δύσκολη η αγάπη-*Αδιέξοδοι έρωτες- *(Από τις εκδόσεις Gutenberg, Χρήστος Δαρδανός) κι ακολουθούν……. *Υπατία-*Ότι αγαπήσαμε πίσω έμεινε-*Το Υστερόγραφο μιας συγνώμης-*(από τις εκδόσεις Άγκυρα) … ακολουθούν
Το * Σ’έχω- επανεκδόσεις της Υπατίας– *Λιπεσάνορες-* Άννιμα μία –ενώ υπό έκδοσιν *Το Αθώο Κόκκινο κ.α.
Η ΥΠΑΤΙΑ λοιπόν… είναι ένα ιστορικό μυθιστόρημα, κλασσικό θα μπορούσε κανείς να το χαρακτηρίσει που μελετώντας το όμως σε παρασύρει στη μαγευτική του διήγηση με τα σύγχρονα στοιχεία της νεότερης πεζογραφίας μας. Η γλώσσα ρέει παρασύροντάς μας στη γοητεία της εξέλιξης των γεγονότων, που αν και θλιβερά, καταδεικνύουν ρεαλιστικά τις σκοτεινές σελίδες της ιστορίας του κόσμου.
Ο ΔΒ ξετυλίγει το μύθο της Υπατίας με τρόπο καθαρά εικαστικό, προσφέροντας πλάνα φωτογραφικά στον αναγνώστη από το χώρο που διαδραματίζεται το έργο και το χρόνο που τοποθετεί τα γεγονότα. Με βήματα κατατοπιστικά προχωρεί στην εξέλιξη του μύθου με τους ήρωες να αναλαμβάνουν τη δική τους δράση, ενώ παράλληλα επικεντρώνεται στην ψυχοσύνθεσή τους, στις ιδέες και τις αρχές τους. Τα ιστορικά γεγονότα παραθέτονται λογοτεχνικά εκφρασμένα σε παρόντα χρόνο, έτσι ώστε να μην κουράζουν τον αναγνώστη, απεναντίας, κεντρίζοντας το ενδιαφέρον του και με το ύφος που ανάλογα με την περίσταση διαφοροποιείται.
Με συγγραφική υπευθυνότητα, ιδιαίτερο χάρισμα του συγγραφέα, η δομή του έργου κτίζεται προσεκτικά με έναν κεντρικό άξονα σαν βάση, όπου αναλογικά πλαισιώνεται από τα πρόσωπα, τις καταστάσεις και τα δευτερεύοντα θέματα με τις ιδιαίτερες λεπτομέρειες χωρίς να κινδυνεύει να ξεφύγει από το βασικό του άξονα.
Οι ήρωες, τα πρόσωπα, άλλα αληθινά κι άλλα φανταστικά με την εξέλιξη του μύθου μας γίνονται οικεία.
Γνωρίζουμε τον έπαρχο Ορέστη, τις λεπτομέρειες γύρω από το άτομό του. Τις συμπεριφορές του. Το χαρακτήρα του μέσα από τη στάση του.
Γνωρίζουμε την Υπατία, τις θέσεις της και το σεβασμό της έναντι των άλλων θρησκευτικών πεποιθήσεων- παρότι ένθερμη υποστηρίκτρια του ελληνικού πνεύματος και λάτρης των ελληνικών ιδεωδών- τις θέσεις της περί ελευθερίας, με διεξοδική ανάλυση από τον συγγραφέα. Μαθαίνουμε το ρόλο της, τις ενασχολήσεις της με τη διδασκαλία, παίρνουμε μέσα από τη διαλεκτική της, πληροφορίες για τη νεοπλατωνική φιλοσοφία, με απλότητα και σαφήνεια και το ανάλογο μέτρο. Ακόμα και τη στάση της μαθαίνουμε σαν γυναίκα, τη σχέση της με τον Ορέστη, που ο συγγραφέας με τρόπο ποιητικό και με τη λεπτή αίσθηση του ωραίου που τον χαρακτηρίζει σε όλα του τα έργα, και με έναν τρόπο ιδιαίτερο που φανερώνει τον έρωτα, που ακόμα και μέσα από το θάνατο είναι ζωντανός «Όμορφή μου! Ποτέ δεν θα πεθάνεις μέσα μου»(λέει ο Ορέστης)
Γνωρίζουμε και τον πατριάρχη Κύριλλο, που με δεξιότητα καταφέρεται ενάντια στην Υπατία χαρακτηρίζοντάς την μάγισσα, παγανίστρια και υποκινήτρια εχθρικών ενεργειών στο θεόπνευστο έργο του.
Επίσης πρόσωπα δευτερεύοντα από γεγονότα σκαιά. Όπως το βιαστή πατέρα, την προξενήτρα, τον Πέτρο, που κατακρεούργησε την Υπατία, τον Αμμώνιο που λιθοβόλησε τον Ορέστη. Τον Τίτο τον γκαβό, το ληστή Καμπάλ, τη γιάτρισσα Κλειτίδα. Τους φανατικούς παραβολάνους. Πρόσωπα, αντιήρωες, που συνθέτουν ένα κλίμα ροπής προς ένα «τέλος». Προς τον θάνατο.
Αναφορές έχουμε πολλές, όπως στην επικούρεια φιλοσοφία, τη φιλοσοφία του Αριστοτέλη. Επίσης σε σκέψεις, εσωτερικές διαδρομές, διαλογισμό της Υπατίας.
Αναφορές και στο κλίμα έντασης της εποχής εκείνης στην Αλεξάνδρεια και κυρίως στις βιαιότητες και βιαιοπραγίες όπως ήταν και η καταστροφή της φημισμένης σε όλον τον κόσμο βιβλιοθήκης.
Γεγονότα και πρόσωπα προϊδεάζουν λοιπόν το τέλος της Υπατίας, αλλά και την ιδεολογική ανύψωσή της μέσα στις σελίδες της ιστορίας.
Μέσα λοιπόν από τις συνθήκες ο μύθος οργανώνεται σταδιακά. Προθέσεις, σκοπιμότητες, δολοπλοκίες, όλα με τέλεια παραστατικότητα και θεατρική μορφή δομημένα. Όλα έχουν συντεθεί κάτω από ένα κλίμα γεμάτο από χρώματα κι αρώματα ανατολής. Δε λείπει ακόμα και μία αίσθηση Σεξπηρική. Αίσθηση που μας διακατέχει στη διάρκεια της εξέλιξης της πλοκής του μυθιστορήματος και μέσα από τις δολοπλοκίες που εκτυλίσσονται σιωπηρά και όχι ενοχλητικά κραυγαλέα.
Σε όλη την πορεία του μυθιστορήματος διαπιστώνουμε πως συγγραφέας χειρίζεται τις διηγήσεις του με αριστοτεχνικό τρόπο και απόλυτα πειστικό, που έχει προκύψει μέσα από συστηματική έρευνα και σκληρή εργασία. Με λόγο γλαφυρό και λογοτεχνικό μας ταξιδεύει στο χρόνο, εκεί που η γυναίκα εκείνη πλήρωσε με τη ζωή της για τις αρετές, για τις αρχές της, για τις ιδέες της και για την ελευθερία του πνεύματος…………….
Θα σταματήσω εδώ γιατί θα μπορούσα να μιλώ με τις ώρες γι αυτό το έργο. Γιατί κάθε φορά που το διαβάζω μου δίνει νέα ερεθίσματα…
1) Στο Γιάννη Λάμπρου(στη μνήμη του) Κονίστρες – 20.04.2011
«Κανένας άνθρωπος δεν αποτελεί μόνος του μια «νήσο»
Κάθε άνθρωπος είναι ένα κομματι της «Ηπείρου» ένα μέρος του «όλου».
Αν η θάλασσα καταπιεί ελάχιστη έκταση γης, η Ευρώπη θα
Το ίδιο γίνεται κι αν καταπιεί ένα «Ακρωτήρι.
Το ίδιο συμβαίνει και με το σπίτι των φίλων σου ή με δικό σου σπίτι.
Ο θάνατος κάθε ανθρώπου αφαιρεί κάτι από μένα τον Ίδιο
συνδέεται αδιάσπαστα με το Ανθρώπινο γένος.
Έτσι ποτέ μη στείλεις να ρωτήσεις για ποιόν χτυπά η καμπάνα!
Χτυπά για Σένα! John Donne.
Κι η καμπάνα του χωριού μας σήμανε μεσημεριάτικα Μεγάλης Πέμπτης το τελευταίο «αντίο» στο γείτονα και φίλο, στον άνθρωπο με την πλατιά σκέψη, την ευαισθησία και την ανθρωπιά. Σήμανε για το σεμνό καλλιτέχνη και δημιουργό. Τον ασυμβίβαστο κι αληθινό. Τον πολυβραβευμένο.
Λίγη η ζωή του σε τούτον εδώ τον κόσμο, μα την πλάτυνε ο Γιάννης. Κάθε δημιουργία του κι ένας ολόκληρος νέος κόσμος. Μια ολόκληρη ζωή με ομορφιά, με όνειρα, με στόχους.
Στόχος του, να δώσει στο πεπερασμένο του χρόνου μιαν άλλη διάσταση και για κείνον και για μας.
Όνειρό του, να μας ταξιδεύει διαρκώς με εικόνες και λέξεις. Να μας κάνει κοινωνούς στα «Άχραντα Μυστήρια» της Τέχνης του, για το πλάταιμα και της δικής μας ζωής. Και το κατάφερνε. Με τη διεισδυτική του ματιά, μας φανέρωνε κόσμους καινούργιους, γωνιές της Ελλάδας άλλες, διαφορετικές, άγνωστες σε μας. Κι ακόμα το πάλευε. Μέχρι που η «μοίρα» τ’ όρισε αλλιώς. Του άρπαξε τη δύναμη για έκφραση σε πιο μακρυνούς ορίζοντες μέσα στο χωρόχρονο της ζωής, αυτήν που ονειρευόταν πάντα, του έσβησε τα οράματα για νέες δημιουργίες, και τον φόρτωσε με το δικό του «Σταυρό».
Μα και τότε ακόμα με την άδολη και ευγενή αγωνία που τον χαρακτήριζε για την Τέχνη, χαμογελούσε και μας έλεγε αινιγματικά.
«Μην ξεθωριάσουν τα δικά σας όνειρα κι εγώ θα είμαι κοντά σας. Φτάνει να πιστεύετε σ’ αυτά».
Μεγάλη Τετάρτη, έφυγε για πάντα. Και άφησε εμάς εδώ, μες την τρικυμία του καιρού μας, ν’ αναζητούμε το μαντήλι της Λευκοθέας για να σωθούμε, για να τον αναγνωρίσουμε και να μας καθοδηγήσει.
Ίσως, ποιος ξέρει, κάποτε κι η Λευκοθέα να φανεί. Σημάδι το μαντήλι της να γίνει, που θα κοπάσει την τρικυμία και θ’ ανοίξει διάπλατα τις πόρτες της καρδιάς και του νου, για να δεχτούν το μήνυμα του Γιάννη.
Ως τότε, οι καμπάνες θα χτυπούν θρηνητικά. Για σένα, για μένα, για όλους….
Βιογραφικό Γιάννη Λάμπρου
Γεννήθηκε στις Κονίστρες το 1954, όπου και παρέμεινε μέχρι την ολοκλήρωση των Γυμνασιακών του σπουδών. Εφοίτησε στην Κινηματογραφική Σχολή της Ευγενίας Χαντζίκη και κατόπιν συνέχισε τις σπουδές του στην ecole des Haute Etudes στο Παρίσι. 1988 η πρώτη του κινηματογραφική ταινία μικρού μήκους με τίτλο
«Η περιπέτεια ενός Μικρού Κακοποιού» διασκευή νουβέλας του Ίταλο Καλβίνο.
1991 Ντοκυμαντέρ 30΄ με τίτλο «Μεταξύ κόμιξ και άλλων», με τιμητική διάκριση από το Φεστιβάλ «Κινηματογράφος και Πραγματικότητα»
1992 Ντοκυμαντέρ «Άϊμαν» με Α΄βραβείο από το φεστιβάλ Δράμας, Α΄ Κρατικό βραβείο Ποιότητας και Α΄βραβείο από το Οικολογικό φεστιβάλ Zlatibour.
1993 Ντοκυμαντέρ με τίτλο «Οπλές», τιμητική διάκριση από το Διαγωνιστικό τμήμα του Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης.
1995 Ντοκυμαντέρ με τίτλο «Ιδρωμένα αλώνια», Α΄ βραβείο Καλλιτεχνικής και Τεχνικής αρτιότητας από την ΕΤΕΚ.
1997 Ντοκυμαντέρ με τίτλο «Στα Ίχνη του Ορφέα». «Ακολουθώντας τα ποτάμια»
1999 Ντοκυμαντέρ με τίτλο «Κασσάνδρα»
2000 Ντοκυμαντέρ με τίτλο «Περάσματα από τον Παράδεισο» Α΄βραβείο από το Φεστιβάλ Μόσχας το 2002.
2005-2008 συνεργασία με την ΕΤ3 με τη σειρά ντοκυμαντέρ «Λυράρηδες του Αιγαίου» με θέματα από τη ζωή της ελληνικής υπαίθρου.
2007 εικονογράφηση Ζωγράφου γυναίκας
2008 «Μυκήνες – Επίδαυρος – Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο» σε συνεργασία με το Υπουργείο Πολιτισμού
2008-10 συνεργασία με την ΕΤ3 με τη σειρά « Ιερά Μονοπάτια »
2011 «Παύλος Βλαντής»
Υπήρξε Γενικός Γραμματέας στο ΔΣ και πρόεδρος της Ε.Ε.Σ. από το 2000- 2005 και από το Μάρτιο του 2008 Γενικός Γραμματέας του Ελληνικού Δικτύου Ντοκυμαντέρ.
Έφυγε από κοντά μας στις 19 Απριλίου 2011 νικημένος από την επάρατο νόσο.
Γιώργος Ζωγράφος (στη μνήμη του)
Σιωπηλή είν’ η νύχτα ετούτη της 7ης Φεβρουαρίου 2011
Γιώργο για σένα!
Και πώς να ξεχαστείς; Πέντε ολόκληρα χρόνια μαζί μας με την αγωνία για την τύχη της έκφρασής. Αυτής που σε πλάτυνε. Απόσταγμα της ζωής σου βγαλμένο απ’ τη ζύμωση των καιρών, τόπων κι ανθρώπων. Αυτής που μας μοίραζες, πολύτιμο αντίδωρο, γιατί ήξερες πως θα πλάταινες και τη δική μας σκέψη. Πως θα αναμόχλευες στοιχεία ξεχασμένα ή και κρυμμένα στα κατάβαθα της ψυχής μας.
Ένιωθες πάντα την ανάγκη να γαληνέψεις μιλώντας γι αυτά, που σαν άγρια θάλασσα σε ανάδευαν και σε τυραννούσαν. Αυτή η θάλασσα που την ταξίδευες καθημερινά αναζητώντας τη δική σου Ιθάκη σε νίκη σε. Πάλεψες όμως σκληρά με τα δικά σου δυνατά όπλα, το πνεύμα και την ευαισθησία σου. Τα ‘βαλες με το «θυμωμένο Ποσειδώνα» και τα στοιχειά του. Κι εκεί σε πρόδωσε το κορμί. Χαλάρωσαν τα κουρασμένα σου δάκτυλα και το μαντήλι της Λευκοθέας, σημάδι για να σ’ αναγνωρίζουμε, τ’ άρπαξε η Περσεφόνη, που ζήλεψε και σ’ ήθελε κοντά της, εκεί στους τόπους του Άδη.
Όμως φίλε, γαλήνεψε τώρα και μάθε. Δεν νικήθηκες ποτέ!
Τώρα, ταξιδεύεις σε κόσμους άλλους. Κι εκεί πρωτοπόρος σ’ αγαπημένες αγκαλιές θα ξεχαστείς.
Και πάλι, όταν το ορίσουν οι καιροί, μια μέρα κεφαλή στην ομάδα μας να μας προσμένεις!
Λίγοι αδόκιμοι στίχοι. Συγχώρα με, από αίσθηση ανάγκης και μόνο.
Ξενυχτωθήκαμε στο δρόμο
Και σ’ ανασαίνουμε
Σύρματα ηλεκτροφόρα παντού
Βάλανε και απαγορευτικά
– Πού πας; Δεν τα βλέπεις;
Στρέφεις το βλέμμα,
Μας κοιτάς και γελάς
Σαρκασμός; Eπιδοκιμασία;
Σκεφτείτε, μας λες μόνο
Και χάνεσαι.
Η φωνή σου γίνεται
Ένα με τον άνεμο
Περνάς τη σκιά σου από δίπλα μας
Καρφώνεις τον απόηχο
Του γέλιου στην καρδιά μας
Και προχωράς
– Που πας; Γύρνα πίσω.
Τα ηλεκτροφόρα σύρματα
Πληθαίνουν!